قوجا ایلخیچی دورآتین‌دا اوره‌یینه قولاق آسدی، بورنونو توتوب سیخدی، دیرناغینی یوخلادی.
عاشیق جنون نامه‌نی گؤتوروب چنلی بئله یولا دوشدو.
کوراوغلو گؤردو کئچل حمزه قیرآتی وئرمه‌یه‌جک آپاراجاق، دئدی:
قیلینج حمایل‌دیر بئله نسبت‌دیر
قورد اوغلو دئدی:
***
 اوروشان آتاسی ایله چیخیب گئتدی.
 چیخاریب آرپانین، بوغدانین بیر تای‌دا اؤکوزون پولونو وئردی.
(حمزه دیر آت باشی توتان)
نیگار خانیم ملول دورار
باشی باش اوسته قالایان منم
آنادان من مرد اولموشام
کئچر دؤوران بئله قالماز
***
علی کیشی بیر گون ایلخینی دنیز قیراغینا آپارمیشدی.
‌ کوراوغلو حکم ائله‌دی بوتون د‌لی‌لر یاراقلانیب آتلاندی‌لار.
***
***
 آدین نه‌دیر؟
***
 نه هنرله آتی بو قوروغا بوراخیبسان؟
قوچ کوراوغلو چوخ اویونان
سؤودان‌دا موبارک اولسون
کوراوغلو ایله قورد اوغلو چوخ گولشدی‌لر.
حسابی‌یا داغدا اولسا اه‌ییللم
 خان، بیر کیچیک سؤز اوستونده علینین گؤزونو چیخاردیر.
قورد اوغلو دینمز سؤیله‌مز یئریندن قالخیب چکیب ائیوازی آتدان سالیب، قوللارینی باغلاییب یئره ییخدی.
کوراغلو اوزونو دمیرچی اوغلونا توتوب اوخویوردو.
دمیرچی اوغلونون سسی‌نه تئللی خانیم ‌دا کلاه فرنگییه چیخدی گؤردو بیر اوغلان‌دیر، ساز چالیب اوخویور.
گئدرکن چیخدی قارشیما
‌ کوراوغلو اوزاق سفره گئدیردی.
‌ اوجونو دمیرچی اوغلونا وئردی.
 -بزیرگان باشی بو کیم‌دیر؟
ماحمود پاشا دئدی:
قوجا ایلخیچی اوغلو ایله یئنه تؤیله‌یه گئتدی، آتلاری یوخلادی، دئدی:
مردلر آراسیندان آدلی سانلیام
 بو ایشه خانیم‌لار، د‌لی‌لر راضی اولمادی‌لارسادا کوراوغلو اونلارا قولاق آسمادی.
کوراوغلو سازلا دئدیگی کیمی سؤزله‌ده دئدی:
***
پول، مال وئرسه‌نیز بلکه گئدیب کوراوغلونون قیرآتینی اؤزونه آرخالانان پهلوانلاردان بیری گتیره‌ بیله.
قویماز اؤلکه‌میزده مه‌لر کوراوغلو
 جاویدانین‌دا آناسینین گؤزلرینی چیخاریبلار.
یئرده اولسان گؤی‌ده اولسان اویونماز
***
***
مهدی پاشا قیزی محبوبه‌دیر آدی
 مندن ال چک گئت آیریسینی تاپ.
قوشون گلیب یئتیشمیشدی.
بوراخمام سنی بزیرگان
د‌لیلردن بیری قاچیب نیگار خانیما خبر آپاردی کی بیر آتلی گلیب چیخیب، دمیرچی اوغلونون، ائیوازی، عیسی بالینی توتوب قوللارینی باغلاییب.
عاشیق جنون دئدی:
 قوجا ایلخیچی قیرآتین بالدیرلارینی، چه‌چیکلرینی یوخلادی بیر یئرینده بیر تیکان یاراسی گؤرمه‌دیر.
د‌لی‌لریم سلام آلماز
یولا دوشوب مطلبیمی بیتیررم
ملول ملول نه باخیرسان
***
 اولجه قارشیدا نه اولدوغونو یوخلاردی، سونرا داعوایا باشلاردی.
 دورآتدا بیر نقصان تاپمادی.
هر نه‌یه ووراندا دایانمایا هئچ
کوراوغلو یوز ائرکک سئچدیردی، بیرین اون بئش ماناتدان پولونو وئریب.
بو قیلقیدا چؤودار اولماز های اولماز
 سنین منیم کیمی عاشیقین وار، دونیا منیم آیاغیمین آلتیندا سینی کیمی‌دیر.
خزینم یوخ آغزین آچام
گؤزلریم‌ده یاش اینیلدر
هاردا داعوا اولسا اوردا تاپیللام
 آتی اؤزومه سات، اونو ائله‌مه‌سن دایان اوندا قیرآتین قیمتینی دئییم، آللانیب اوجوز ساتما:
- یاخشی تانییرام.
 -کوراوغلو ائیوازی سنین الیندن آلمیرام آپار گئت آمما گؤزون اوستون‌ده اولسون.
غم غصه‌م باشیمدان آشیب
- آی قوناق آدین نه‌دیر؟
یؤن چئویرسه تالار رومون ائلینی
قیرآتی چاپدیریب یوللاردا یوردوم
بئش بئش دئییر اون بئش اون بئش باغیشلار
‌ کوراوغلو بو قوچاقلیغین هامیسینی بیر قیرآتلا، بیرده باشینداکی د‌لی‌لرله ائله‌ییر.
 کوراوغلو گئجه گوندوزه سالیب اؤزونو توقات شهرینه یئتیردی، آخشام ایدی.
کوراوغلو سازلا دئدیگی کیمی سؤزله‌ده دئییب:
 کوراوغلو، خانلارین، پاشالارین ظولمو آلتیندا بئلی بوکولن خلق اوچون دؤیوشور، بیر یئرده دئییر:
- اوغول سنین آتان یوخدور.
باغبان گؤروب بو آتلی، اوجا بویلو، ائنلی کورکلی، یاراقلی -  یاراشیقلی بیر ایگیددیر.
 کوراوغلو قیرآتین هنرینی گؤروب آلیب سازی سینه‌سینه دئدی:
 د‌لی‌لر کوراوغلویا گؤز ائله‌دی‌لر کی اولمایا آدینی دئیه‌سن، اؤزونو نشان وئررسن، هامیمیزی قیردیرارسان.
***
 سؤزونو بیر آز آلچاقدان سؤیله.
 اوره‌یی آلیشیب یاندی، سازی گؤتوروب گؤرک نه دئدی:
- سن اونون نه‌ییندن قورخورسان؟
 گؤردویو ایشی یاخشی یاریدیردی.
 هانسی یانا اوز چئویریردی، قانی سو کیمی آخیدیردی.
‌ بئله گوروب آجیقلاندی، بزیرگان باشینین اوستونه چیغیریب گؤرک نه دئدی:
- باغبان گؤروب بو آتلی، اوجا بویلو، ائنلی کورکلی، یاراقلی یاساقلی بیر ایگیددیر.
***
 بیر آز گئتمیشدی‌لر کی بیرده اوروشان قیرآتین آغزینی چکیب دؤنوب دالینا باخیب گؤردو بیر دسته قارا آتلی بودور گلیر، آتاسینا دئدی:
یول چئویریب چنلی بئله گئدیرم
‌ بیر آزدا آرتیق دانیشسا سازینی آلیب باشینا چالار.
 ده‌ییرمانچی یئنه‌ده او طرفه چکیلدی.
کـــوراوغلو ایله نیگار
همیشه اولار داعواسی
غم منی چولغادی دریایا دالدیم
وارسا ایگیدلرین میدانا گلسین
ایگید اولان نئیله‌ر اللینی یوزو
اسکیک اولماز کوراوغلونون غوغاسی
 آت بوردا بیر یئرده قالسین.
 قوشون دلی‌لرین هجوموندان قورخوب کوراوغلونون باشیندان آرالاندی.
***
 بو حادثه کوراوغلونو چوخ ناراحات ائله‌دی.
***
- اوغول سن گزدیگین نیگار خانیمین گوللو باغی بو باغ‌دیر.
 کوراوغلو آشپازی بئلیندن ایکی قاتلاییب قولپ‌لو بوش قازانلاردان بیرینین ایچینه سوخدو، آغزینا سینی چئویریب اوستونده اوتوردو.
- گئدک باخ تعریفیمه گؤره اولماسا، اوندا منه غضب ائیله‌یین.
کیم یاپیشار رکابیما قولوما
قیرآتیمی بسله‌میشم قهرینده
- قورخوردوم، گئدیب تاپا بیلمه‌یه‌سن، دوشمن‌لر الینه دوشه‌سن.
کوراغلو گئجه ده‌ییرمانچینین ائوینده یاتیب.
قیرآتی گتیردیم جؤولانا
بزیرگان باشی کاروانینی چکیب گئتمک ایسته‌دی.
کوراوغلویام نازلی یارا گلمیشم
 او آدام، قولاق‌لاریندان قان سوزوله سوزوله اؤزونو پاشایا یئتیریب، احوالاتی اونا نقل ائله‌دی.
 گئجه - گوندوزه سالیب اؤزونو چنلی بئله یئتیردی.
شیشه‌یم ال ده‌ینده سینام من؟
دمیرچی اوغلو دئدی:
گرک قیامت قوپارام
 داوار آلیر پولونو‌دا آرتیقلاما سی ایله وئریر.
کوراوغلو دئدی:
چنلی بئل باشیندا اسره‌میش بیر نر
عمار احمدی
‌ یوک‌لری بوشالتدیلار، صاندیقلاری ائندیردیلر، آل قوماشی جدا ایله بؤلوشدوردولر.
 اعتراضچیلار ملتدن ظولم ایله آلینانلاری، یوخسوللار آراسیندا پایلادیلار.
ال وئر سنله داغی داشی
چتین‌دیر سؤودام داغیلا
دمیرچی اوغلو د‌لی حسن
دمیرچی اوغلو دئدی:
آلدی کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
 چنلی بئلده یورد یووا سالمیشدی.
جیرانا بنزر قاچیشین
کوراوغلو دمیرچی اوغلونا اعتبار ائله‌ییب قوللارینی آچمادی، چنلی بئله قولو باغلی آپارماق ایسته‌دی.
باخیرام هریان گؤرونمز
قوچ کوراوغلو هانی هانی
حسن به‌یم گلمه‌م دیله
‌ ائیواز کوراوغلونون یانینا قاییدیب دئدی:
***
- اوغول سن هارا چنلی بئل هارا، گئدیب آتاوی تاپا بیلمزسن، پاشالار، خان‌لار هامیسی کوراوغلویا دوشمندیر، توتوب سنی اؤلدوررلر.
دونیا سلیمان ملکیدیر
حسن به‌یم مرد میداندا قالارام
من دیندن ایماندان اولدوم
قیرآتا ساریلیب دوشموشم یولا
 صاباح آچیلیب قالخیب قیرآتی چکیب میندی.
اوروشان شش‌پر گؤتوروب، قالخانی آسیب، قیلینج باغلادی، آتلاری چکیب یهرله‌دی.
- آی عاشیق جنون نه واخت بیر بئله ایش ائله‌سن منیم آلقیشیم، کوراوغلونون، دلی‌لرین حؤرمتی سنین اوستوندن اسکیلمز.
‌ بیردن کوراوغلو اوزونو ائیوازا توتوب دئدی:
بو یا کوراوغلودو یا د‌لی حسن
- آی آت، نه ائله‌ییرسن، منی تانیمیرسان؟
***
بو گونومده منه اور‌ک قیرآتیم
بئلی ایپک چوللارینان
د‌لی‌لر دئدی‌لر:
آتی میندیم گزدیرمه‌یه
***
گونلرین بیر گونو چارداقلی چنلی بئلده کئف مجلسی قورولموشدو.
 گؤردولر نه کئچل وار نه ده دورآت.
عرب پاشا سنه بیر عرض ائله‌ییم
کوراوغلو دئدی:
‌ عاشیق جنون تئللی خانیمین نامه‌سینی کوراوغلویا وئریب.
‌ هر یئردن، هر تورپاقدان گئچیب گئتدی، آخشام اوستو چیخدی تکه تورکمن‌ده بیر اوبایا.
کئچل حمزه بونو دئییب قیرآتی سئیرتدی، گؤزدن ایتدی.
***
***
آتامدان آیریام سینه داغلیام
دمیرچی اوغلو ها اوخویار آرادا
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
 بیر گون ایلخیچی علی دئدی:
او تکه ترکمن ائلین‌ده
هاردا توتدون سوراغی
***
‌ پاشالاردان، تاجرلردن چالیب چاپدیق‌لاری مال دؤولت‌له کئف ائله‌ییردی‌لر.
- سنین قیرآتین نئجه آت‌دیر؟
آی کوراوغلو آی کوراوغلو
‌ یاخشی باخماسان دمیرچی اوغلو ساغالماسا یقین بیل سنی اؤلدوره‌جه‌یم.
آدیم حسن کوراوغلونون اوغلیام
شاد اول کؤنول نه ملولسان
سئویب سئچیب ترلان ووروب
***
‌ یوخودان آییلدی بیر نعره چکدی.
 دیسینیب آییلیب باخیب کی ائیواز باشینین اوستونده دوروب آغلاییر.
د‌لی‌لره سردار گلن
مجلیس باشیندا دوروبسان
 او سنین ناللارینی قیریب آتدی، من‌ده اونون پوللارینی.
- آی اوغول من نیگار خانیمی سنه گؤستره‌ بیله‌رم آمما خودکار ائشیدر بو اوچوق ده‌ییرمانی دا باشیمیزا اوچورتدورار.
 حیواندی آزاد اولمادیغیندان یقین بئله آریقلاییر.
 -آی کوراوغلو تکه تورکمن کیمی قورخولو اوزاق سفره گئتمک ایسته‌ییرسن، قوی بیزده آتلاناق، یانینجا گئده‌ک، دئمک اولماز داعوا اولار، ووروشما دوشر، سنین اوچون غریب‌لیک ال وئرر.
جسدین قبره یئتیرن
محبوبا خانیم عاشیق جنونا انعام وئریب یولا سالدی.
- من پاشا زاد تانیمیرام
***
کوراوغلو دئدی:
مصر، استانبول، شام تامام یئریسه
نیگار خانیم تله‌سیک اؤزونو اورا یئتیردی.
‌ دمیرچی اوغلو حسن پول‌لاری آلیب الینده باسیب قاتلادی، موم کیمی ائیله‌دی، قایتاریب کوراوغلونون اوستونه آتیب، دئدی:
قالخیب چنلی بئلدن دوشموشم یولا
 آرپا چووال‌لاری یاریم‌چیلیق دیر.
***
 قورد اوغلو قیلینجی چکیب اونلارین هره‌سینی بیر یانا قوودو.
کوراوغلو نئچه - نئچه سفرلره گئتمیشدی، قاییداندا د‌لیلر طرفیندن بئله حؤرمت‌سیز قارشیلانمامیشدی.
تئللینین قدرینی نه بیلر
یولوم دوشوب چنلی بئله
 او گونو یول گئتدیلر.
کئچل حمزه بونو دئییب خلوتجه دورآتی مینیب قاچیب.
سؤز تامام اولدو.
قورد اوغلو اوردان کئچدی آتینی سوروب یول گئتمه‌یه باشلادی.
بیر اینک بیر داناسی وار
طوطی دیل‌لر یئرینده‌می
عرب پاشا وزیرین مصلحتینه راضی اولوب توی ائیله‌ییب قیزی مؤمنیه‌نی کوراوغلویا وئریب.
 قوجا ایلخیچی قیرآتین بورنونو توتدو، اوره‌یینه قولاق آسدی.
نعره چکیب دوشمن اوسته گئدنده
 کوراوغلو اولدوغونو بیلمه‌دی، عاشیق حساب ایله قاراواشینی گؤنده‌ریب چاغیرتدی.
 گئجه واختی بوردا نه گزیرسن؟
ایرانلا عثمانلی آراسیندا اوز وئرن محاربه‌لر، شاه عباسی و اونون آداملارینی چتین بیر وضعیته سالمیش‌دیر.
***
جانیم اودلارا یاخیرسان
تانیمارام قورخو اورکو
***
یئتیشدیم بودور یئتیشدیم
آخیردا آرپاسین قویماز سحره
 گرک آپارام ماحمود پاشایا وئره‌م دورنا خاتونو آلام.
‌ عاشیق جنون قالخیب تئللی خانیمین مجلسینه گئتدی.
‌ دمیرچی اوغلونو چنلی بئله آپاراجاغام، حکیم تاپاچاغام، یاراسینا درمان قویوب ساغالسا بیر یاخشی توی ائیله‌ییب تئللی خانیمیدا اونا وئره‌جه‌یم، ساغالماییب اولسه اوندا چنلی بئلده باسدیراجاغام.
اوروشان دئدی:
هاوادا دؤور ائدن ترلان قوشام من
قوللار قاباغیندا گئدن تیرم من
 بو زامان کوراوغلو دمیرچی اوغلونون قوللارینی زنجیرله دالدان محکم باغلادی.
قاچ گئت عجم اوغلو قالما بو یئرده
نامرده محتاج اولماسین
 قوجا ایلخیچی اول اوزون جایداق، چکمه ساغریلی، نازیک اورتالی دورآتا یاناشدی، الی ایله اوزونو، گؤزونو، یالینی، ساغریسینی تومارلادی.
 کوراوغلونو گولر اوزله قارشیلادی‌لار.
 علی حسن خانین ایلخیچیسی ایدی.
 آناسی اول ایسته‌دی رخصت وئرمه‌سین، گؤروب گئده‌جک، آخیردا علاجسیز قالیب رخصت وئریب دئدی:
 کوراوغلو آتدان دوشدو، ائیواز قاباغا چخیب گؤرک نه دئدی:
جعفر پاشا قوشونون ایچینده ایدی، دئدی:
های دئینده یاغی اوسته قصد دئمک
آدیم مؤمینه‌دیر آتام عرب پاشا
تئللی خانیم دئدی:
***
 عرب پاشانین قیزی مؤمنیه خانیم مندن ایسته‌ییب کی گئدیب اونو گتیرم، بو بورجو یئرینه یئتیرمه‌یه گئدیرم.
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
آلا گؤزلو نیگار خانیم
- قوچ کوراوغلونون عاشیغیام.
- من گئدیرم، چنلی بئل یییه‌سیزدیر.
تئللی خانیم نامه‌ن گلدی یئتیشدی
 کئچل‌ده کی بو جرأته هامی مات قالدی.
 کوراوغلونون اوغلوسان سن قولوندا بیلرزیگین اولمالی ایدی.
 پاشا قورد اوغلونون آتینا اؤزونه باخیب دئدی:
کوراوغلو دئدی:
نیگار خانیم دئدی:
- کوراوغلو ائله ایگیدلیکدن آدین وار ایمیش.
 -اوغول قوناغا کؤمک ائله؛ قویون‌لاری سوروب به‌ره‌لردن آشیردی.
چالخالانیب دؤیوندویوم
نیگار خانیم تله‌سک اؤزونو اورا یئتیردی.
اوروشان آت‌لاری داما چکدی، آتاسینین دئدیگی کیمی یاخشی قوللوق ائله‌مه‌یه باشلادی.
کونلوم‌ده آه زار نه دئییم
یوز ایل لوتولوق ایشلتدین
 بئله زیرک‌لیگینه گؤره دلی‌لرین، خانیم‌لارین یانیندا کئچل حمزه‌نین حؤرمتی آرتمیشدی.
آخچاسیز، پولسوز عاشیقم
وئرمه‌رم ائیوازی سنه
ساغینی سویمایینجا
- باغا گیریب من اونو گؤزله‌یه بیله‌رم؟
 آنجاق قیرآتدان آز یئییر، اؤزو‌ده دینج‌دیر، آمما قیرآت دوروب دینجلمیر، قیزمیش نر کیمی اویو اویو اویناییر.
- خزینه‌دن پول گؤتور، ایلخیدان اؤزون بیر آت توت مین گئت.
 چنلی بئلده عؤمور سورمه‌یه باشلاردیلار.
***
هم رستم زالام هم‌ده سالسالام
 پر ووردو ده‌ییرمانچینین باشینی ازیم ازیم ازدی، کوراوغلو اییلیب اونون آیاقلاریندان توتوب، چکیب چیخارتدی، گؤردو کئچل حمزه نه گزیر اؤلن ده‌ییرمانچیدیر.
حمزه آتی یاخشی ساخلا
آیریلاندا جاندان اولدوم
تاجرلر الیندن چکیرلر آمان
- گئدین اونو زورلا منیم یانیما گتیرین.
کوراوغلو یول اوزونو فیکرلشیردی، اؤز - اؤزونه دئدی: 
اوزاق - اوزاق منزیللری
‌ کوراوغلو د‌لی‌لر ایله تاجرلرین قاباغینی کسدی هرنه‌لری واریدی اللریندن آلدی، بوراخدی.
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
تئللی خانیمین جاوابیندا عاشیق جنون گؤرک نه دئدی:
‌ کوراوغلونون قیرآتین تعریفی قولاغینا چاتمیشدی، دئدی:
 قورد اوغلو دئدی:
پاشالار تیتره‌یر شاهلار توک تؤکور
لاچین اویلاغینا گلدیم ها گلدیم
پاشالار کوراوغلونو تانیمامیشدی‌لار.
 -اوغول نیه قاییتدین؟
کوراوغلو بیر گون سحر تئزدن یئریندن قالخیب.
‌ ساز گؤتوروب گؤرک نه دئدی:
- ایندیجه منیم قاباغیمجا بورایا گلن آتلی نئجه اولدو؟
 بو زامان کوراوغلو سیچراییب قیرآتا میندی، الینی آتیب نیگارخانیمی قیزیل قوش کیمی ترکینه چکدی چنلی بئله یول باشلادی.
‌ ایلان کیمی آغزینی آچیب دؤرد نالا چاپیردی.
قاباقدا قالیرمی آرپادان سخره
***
 یئنه قورد اوغلو کوراوغلونو ییخیب دئدی:
شش‌پری شش‌پره چاتماغین گرک
 نیگار خانیم ایره‌لی یئرییب قیلینجی الیندن آلدی.
 -آی عاشیق کوراوغلودان اوخودوغون گؤرر، ایندی‌ده بیزیم ایگیدلردن اوخو؟
میصری قیلینج همایلیدی بئلین‌ده
پولوم یوخدور آلام سنی
آغیر - آغیر ائللریم وار
تولک ترلانلار سسله‌دی
استانبول شهرینده خودکار بالاسی
باغبان دئدی:
آرتدی دردیم اولدو حددن زیادا
خانیم‌لاردا باخیب دئدیلر:
سرین سرین یو سویونان
اؤزونه مال قیلار کوراوغلو سنی
 اوندان سونرا اوروشانین آدی، کنددن کنده، شهردن شهره گزیر.
کوراوغلونو اؤزوم توتوب بوغارام
‌ بیر قوجا قاریا راست گلیب دئدی:
آلیب سازی سینه‌سینه گؤرک نه دئدی:
‌ کوراوغلو دئدی:
محبوبا خانیم بیزیم یئرده
 -عاشیق جنونی یانیمدا ساخلایاجاغام.
 یولا دوشدولر.
***
ایگیده لازمدیر گورز قالخان شش‌پر
‌ گلدیم ائیوازی آپارام اؤزومه اوغول ائله‌یم.
قورد اوغلو کوراوغلونون سینه‌سیندن قالخیب اونو بوراخیب دئدی:
- اوغول آتلارین آغیزلارینی سولانمیش شوما سال.
دوشمنلر اوسته باش آلا
شیرین خانیم بو سؤزو ایله قیزلاری شوبهه‌دن چیخارتدی.
ائیواز دئدی:
 کوراوغلو قیلینج چکیب اونلارلا دؤیوشه باشلادی.
 کوراوغلو گؤز گزدیردی دلی‌لری قیرغین داعوا ائله‌ین گؤردو، سئویندی، گؤرک ترکینده آغلایان نیگار خانیما نه دئدی:
مژگانین سینه‌مه وورار
ووراق بیز قصابین اوغلو
- گئت گتیره بیلسن دورنا خاتون سنین‌دیر.
‌ کوراوغلودا اونون ترکینه مینیب آتی سوروب گئتمه‌یه باشلادی‌لار.
- قیرآتی اوندان نئجه آلماق اولار؟
د‌لی‌لردن بیر نئچه‌سی چنلی بئل‌ده قالیب، قالانی آتلاندی کوراوغلونون دالینجا گلدی‌لر.
قاباقدا قارپیز گیزله‌نیر
دئییب دانیشدیغی داعوادیر داعوادیر
گل سنه سؤیله‌ییم بزیرگان باشی
آیلار دولانسادا ائله شویمارام
نیه سنین بالان یوخدور
- پاشا ساغ اولسون، دوز بویورورسوز کوراوغلونون نه کی هنری وار هامیسی قیرآتدادیر.
 قورد اوغلو اورادان بیر باش آناسینین یانینا یویوروب دئدی:
 بیلیب او ساعات خراسان پولادینین یاخشی‌سیندان سئچیب بیر قیلینج دوزلدیب دئدی:
اورتاسی قولانا دولو گرکدیر
دوشه ایگید سوراغینا
***
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
نیگار خانیم کوراوغلونون بو سؤزونه قهقهه ایله گولدو دئدی:
آلما گؤزلوم، قیز بیرچکلیم، قیرآت گل
‌ اونا گؤره‌ده کیشیلیکدن کسیلمیش‌دی نئچه ایللر کئچمیش‌دی داها اؤولادی اولماییب سونسوز قالمیشدی.
قول دئییرلر قولون بوینون بورارلار
اؤزو تک گئده، تک گئده
کوراوغلویام اوغول دؤنوم باشینا
آذربایجانین بؤیوک یازیچیسی صمد بهرنگی، کوراوغلو ایله نیگار منظومه‌سی حاقیندا یازیر: کوراوغلونون ایگیدلیک داستانی آذربایجاندا و دونیانین چوخ مملکتینده مشهوردور.
- ایگیدین یا آتینی آپاردیلار یا آروادینی ایکیسی‌ده ناموسدان سایلیر 
نعره‌ندن مئشه‌ده اسیر آسلان‌لار
نئچه ایگیدلر یوروبسان
 کوراوغلونودا ایکی دفعه ییخیب بیرده اونو ییخسا اؤلدوره‌جک.
پاشا دئدی:
 بیر داغین باشیندا ایکی بزیرگانا راست گلیب، گؤردو بزیرگان‌لار یاخشی شئی‌لری وار.
سؤز تامام اولدو، اؤزلرینی قوشونا ووردولار.
عرب آتی من ایسته‌رم
 اودا عوضینده قیزی دورنا خاتونو حمزه به‌ی وئریب.
- کوراوغلو سنین ایگیدلیک تعریفی ائشیتدیم.
 کوراوغلونون قیرآتا میندیگی گؤرونوب قیرآت ائله بیل کی قوش کیمی قاناد آچیب.
اجلی قویدوم بورکومه
- بو بوی، بوخونلا، بو آتلا سنه سلطنت صاحبی اولماق یاراشیر.
مؤمینه‌یم سؤزوم زلال
کوراوغلونون آتی اولسا
کوراوغلونون اوغلو یوخ ایدی.
 قیرآتی یئلدن یئیین، سودان ایتی سوروب چنلی بئله یئتیشیب.
ائیوازیما قوربان ائلیم
کیشی دئدی:
- گئت سنی تئللی خانیما باغیشلادیم.
- کوراوغلو آیاقدان گئییندی، باشدان قیفللاندی، باشدان گئییندی آیاقدان قیفللاندی.
‌ بو زامان ننه‌لردن بیری آیاغا دوروب دئدی:
 ایگیدلر اوندان سؤز ائشیدیب حساب آپاریر.
***
یاری چیلخا پولاد یاری نال پارا
- پاشا ساغ اولسون اگر راضی اولوب وعده‌زه دوغرو چیخساز من گئدیب کوراوغلونون قیرآتینی گتیره‌رم.
تئللی خانیم‌، عاشیق جنوندان کوراوغلونون تعریفینی ائشیتدی اول اونا خعلت وئردی، سونرا الینه قلم آلیب کوراوغلونا بئله بیر نامه یازدی: 
- آنا منیم آتام کیمدیر؟
‌ خانیم‌لار، د‌لی‌لر حالاللاشدی.
بئللی احمد دئدی:
گئت چؤومرددن مطلب ایسته
***
 مادیان‌لارین هره‌سی بیر قولان دوغدو، قولانلار بؤیویوب بیر یاشا دولدو.
- سنی قیرآتا میندیریب آپاررام
بیر ایگید مینیجی گرک
گؤز‌للر پیشوازه گلر
 بیر استکان ایچکی دولدوروب الینه آلیب اوزونو د‌لی‌لره توتوب دئدی:
‌ نیگار خانیم تپه‌دن ائنیب دلی‌لرین یانینا گلدی.
- حسن خان، منه دئمیشدی سنین یاخشی آیغیر آت‌لارین وار، نه‌یه لازیمدیر؟
 -آی نیگار خانیم کئف بیزده، داماق بیزده، ایگیدلیک بیزده، مال دؤولت بیزده، نیه غمگین‌سن؟
کوراوغلو دئدی:
‌ کوراغلودا، دمیرچی ‌ده نه قدر چالیشدی آتین دال آیاق‌لارینی ناللایا بیلمه‌دیلر.
- دمیرچی اوغلو قیزین تئللی خانیمی قاچیردیب.
آلما گؤزلوم، قیز بیرچکلیم، قیرآت گل
 آتی بیر یاندا باغلا، باغا ائله گیر کی هئچ کس سنی گؤرمه‌سین.
محنتین سؤزو ایله
 گؤزله‌دی کئچل حمزه گلیب یئتشدی.
بیلین گؤزلر چنلی بئلیم
- آی کوراوغلو هارا سفرین وار؟
‌ آز سونرا دمیرچی اوغلو اؤزونه گلدی، قولونو باغلی گؤروب دئدی:
‌ چوخ ملول اولدو بو زامان عاشیق جنون گؤرک نه دئدی:
ائیواز دئییب نیگار آغلار
قورخمارام بگدن پاشادان
- آی اوغول نئجه چؤودار دئییل؟
‌ گؤرونور بونلارین یئرینده قویون باهادیر کی بودا بئله قیمته آلیر.
کوراوغلونون جاوابیندا نیگار خانیم سازی آلیب الینه گؤرک نه دئدی:
 بیر قیزدان اؤترو بو قدر قانا باعث اولماق اولماز.
آتا - اوغول او گئجه چای قیراقیندا قالدیلار، صاباح آچیلدی.
 گؤتوردو سازینی گؤرک قوجادان نه خبر آلیب:
حسرتیندن یوخدور صبریم قراریم
حکیم بیلدی کی کوراوغلونون سؤزو بیردیر جانینین قورخوسوندان دمیرچی اوغلونون یاراسینا الیندن گلن قدر یاخشی مرهم ائله‌دی.
- ایری باشلی، دولو گؤزلو، قارا بیرچکلی، اوزون بویونلو، تؤکمه دوشلو، کؤک ائنلی ساغریلی قیرآتا یاناشدی.
‌ ماللاری گئتمیش تاجرلر باشی اؤزلرینی ماحمود پاشانین یانینا چاتدیریب دئدی‌لر:
کوراوغلو دئدی:
آلوولارا قالار کوراوغلو سنی
 عرب پاشا بیر نئچه دفعه اونو یانینا چاغیریب نصیحت ائتمیشدی، باشا دوشموردو، او یئنه اؤزو بیلدیگینی ائدیب.
‌ بئله‌لیک‌له عاشیق جنون عؤمور بویو کوراوغلونون یانیندا قالیب اونا خدمت گؤستردی مجلیس‌لرینده اوخودو، چالدی.
 حمزه ‌ده پالتارینی ده‌ییرمانچیا وئریب.
مردین اسکیک اولماز باشیندان قادا،
 عرب پاشا کوراوغلونو تانیدی، نه مطلبه‌ده گلدیگینی‌ده بیلیب.
بو گؤزومون اودلو چاغی
- اوغول هاردان گلیب هارا گئدیرسن؟
کلی مخلوقات ییغیلا
دمیرچی اوغلو کوراوغلودان آیریلیب عرب آتی سوروب ارزروما طرف یولا دوشدو.
داش دوشر باشینا بیر آرواد اولور
آتا - اوغول او گئجه‌نی بوردا کئچیرتدی‌لر.
کوراوغلو دئدی:
 سونرا گؤردو بو قدر قوشونون قاباغیندا تک دایانماق اولمایاجاق، علاج‌سیز قالیب، آتاسی ایله برابر داعوادان ال چکدی.
میداندان قاچدیغین وارمی
- بورا آت ناللاتماغا گلن مشتری‌لرین هامیسینین آتینین آیاغینی آتام منه توتدورور.
پاشالار گتیرین باجی
اوتان ائیوازخان بیر اوتان
 کوراوغلونو پیادا اولماسی اینجیدیردی.
 قیزیلباش ایله دؤیوشه‌ باشلادی.
آلیش وئریش اؤیره‌نیبسن
- دمیر قاپی دربنده.
 -آی اوغول بو پاشالارا، خانلارا قان اوددؤوران چنلی بئللی قوچ کوراوغلو دور.
***
 توتون قویماین گئتسین.
کوراوغلو اؤزونو تانیتاماماق اوچون دئدی:
‌ کوراوغلو ائیوازین عقلینی، کمالینی یوخلاییب، سیناییب، اونو درین گؤروب، یئددی یوز یئتمیش یئددی دلی‌یه سردار ائله‌ییب.
اوروشان، آتاسینین امری ایله آتلاری قارانلیقدا یئتیشدیریر.
***
سئویب، سئچیب به‌یندیگیم
قاری دئدی:
محبوبا خانیم بیزیم یئرده
 کئچل حمزه تویله‌نین قاپیسیندا حاضر ایدی، ایره‌لی یئرییب قیرآتین اوزنگیسینی باسیب.
***
سنه دئییم عاشیق جنون
قیرآت دوشونه قاتامامیش
گلدی دلی‌لریم گلدی
 آتلی‌لار قورد اوغلونا هجوم ائله‌یرلر.
گزه گزه بو دیاره یئتیشدیم
- بو چنلی بئللی‌دیر.
دوشمن‌لر توتا بیلمه‌ین
کوراوغلویام ملول اولدوم
شیرین لای لای چالان یوخدور
دوروب دولاننام باشقا
باشیم گئتسه گؤو‌ده قالسا یورد کیمی
 قاراداشینی گؤنده‌ریب عیسی‌نی یانینا چاغیردی.
قاچ گئت عجم اوغلو قالما بو یئرده
 اوشاغین آدینی حسن به‌ی قویدولار.
 - اوخو، اوره‌ییمیزی آچ.
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
‌ گؤردو اوبانین چوبان چولوق‌لاری، جاوانلاری قویون سورولرینی، مال ناخیرلارینی یاماجلاردان - دؤشلردن تؤکوب قاباق‌لاریندا اوبایا هایلاییرلار.
- آتا بیر دسته آغ آتلی بودور یئتیردی ها یئتیردی.
‌ هر یاندان هجوم ائله‌دی‌لر، قوشونو قیرماغا باشلادی‌لار‌.
- آی باغبان خودکار قیزی نیگار خانیمین گوللو باغین منه نیشان وئر.
گونده اوچ ایچکی قورارام
‌ دمیرچی اوغلو قیرآتی چکیب تؤیله‌دن چیخارتدی آتین آیاغیندان بوخووو قیریب آتدی.
دمیرچی اوغلو گئتدی ایکی قیلینج، ایکی قالخان، ایکی گورز، ایکی توپوز گؤتوردو.
باتا بیلمز سلطان پاشا
 حسن خان قوناغی پاشا ایله قالخیب ایلخینین اولدوغو یئره گلدی.
کوراوغلو ساز چینینده گئدیب توی اولان یئره چیخیب.
ائیوازین جاوابیندا کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
 باشینداکی دلیلرین سایی آز ایدی، کوراوغلونون بو واختلار اوزاقلارا سفری آز اولوب.
***
قادینلار حاققیندا
کئچل حمزه دئدی:
‌ دمیرچی اوغلونو دا شهره گتیردی‌لر.
کوراوغلونون دلی‌لردیر امدادی
عاشیق جنون دئدی:
ایگید ارلر یئرینده‌می
بناسیز هؤرگو هورولمز
نیگار کی سارای حیاتیندان ال چکیب چنلی بئله گلیب یالنیز کوراوغلونون قادینی دئییل بلکه اونون سیاستده، دؤیوشده اونون مشاوری و آرخاسیدیر.
آشپاز ایسته‌دی‌کی کوراوغلونو آشخانادان چیخارتسین.
اؤلکه‌سینه تالان سالا
کوراوغلو آج ایدی.
‌ ائیواز تیتره‌ییب یئره ییخلدی، کوراوغلو بو دفعه الینی آتیب قوش کیمی ائیوازی گؤتوروب قیرآتین ترکینه قویوب چنلی بئله یوللاندی.
***
کئچل حمزه دئدی:
 قیرآت ‌دا دیشی ایله قوشونو دیدیب تؤکوردو.
کوراوغلویام من چاپارام
گل گئدک دوشمنه قارشی
مهدی پاشا آداملاریندان بئشینی چاغیریب دئدی:
 -ائیواز من د‌لی‌لرین هر بیریسینی بیر یئرده آتیب گئتسم اوندا منیم باشیمدا آدام قالماز، هامیسی چیخار گئدر، تک قالارام دوشمن اوستومه آیاق آچار.
گؤزوم گؤیچک قاشیم هلال
دمیر قاپی دربندده  بیر عرب پاشا وار ایدی.
 پاشا گؤردو ایکی قولان باغلانیب، بیلدی کی حسن خانین اونا پیشکش چکدیگی آت‌لار بونلاردیر؛ دئدی:
پاشانین آداملاری کوراوغلونون یانینا گلیب، دئدی‌لر:
***
 یول گلیب یورولموشدو، دوشوب آتینی قوروغا بوراخدی اؤزوده دیرسک‌لندی.
ائیواز کیمی اولماز سونا
 منی چارداقلی چنلی بئله نه ایله آپارارسان؟
بوردا نه‌گز‌ر بؤیوک ائیواز
 بو دینج دورمادیغینین اوستونده هامی اونا  قورد اوغلو دئییردی.
***
ده‌ییرمان مثللی آج قورد یئییملی
 کوراوغلونودا ایکی دفعه ییخیب بیرده اونو ییخسا اؤلدوره‌جک.
کوراوغلو دئدی:
اوتون سویون وئریر مولا
کوراوغلو گؤردو کی ده‌ییرمانچی اؤز خوشی ایله دونوزلوغدان چیخماق ایسته‌میر.
 کئچل حمزه دورآتا یاخشی باخدی.
 کوراوغلو توتولاندان محبوبا خانیم اونون قیلینجینی، قالخانینی گیزلتمیشدی، قیرآتی ‌دا اوت علف وئریب ساخلاییردی.
کوراوغلویام قوچاق اوغلو قوچام من
- گئت سنی تئللی خانیما باغیشلادیم.
بیر ایگیدین ذاتی اولسا
اوغورلایارام ساواشقا
ارضرومون بازارینا واراندا
 ایندی بوخبر اطرافا یاییلاجاق، بوندان سونرا دوشمن‌لر اوستوموزه آیاق آلاجاق، اؤزون اؤز الین ایله ایش ائله‌دین کی عالم ییغیلسا ائیله‌یه بیلمز، ایندی گئت گؤرک دورآتی هاردان تاپاجاقسان، نئجه گتیره‌جک‌سن.
- پاشا اونون ایگیدلیگی، مردلیگی دیللرده ازبر اولوب، عالمه یاییلیب، هامی ائشیدیب من‌ده بیله‌رم.
دلیلر یئرییر آلایلار بوکور
 پالتارینی چیخاریب اونا وئریب.
***
عاشیق جنون دئدی قولاق آس خانیم دئییم:
تعریفی مردلر دیلین‌ده
د‌لی پاشالاری تختیندن سالان
‌ جعفر پاشا اذن وئریب.
‌ باشیندان یایلیغینی آچیب کوراوغلونون آیاغینین آلتینا آتدی، دئدی:
‌ کوراوغلو بیرده تکلیف ائیله‌دی.
اوستا مطلبی آنلادی قورد اوغلونا نئجه قیلینج لازمدیر.
بیر آتیم وار آتیم آتیم آتیلیر
***
آخیدام گؤزونون قانلی یاشینی
***
کوراوغلو، عدالته، خالقا آرخالانان محاربه‌نین نئجه اولماسینی یاخشی بیلیر.
یاریلقان اوچار توز قوپار
***
 تک باشینا پیادا توقاتا یولا دوشدو.
‌ چنلی بئله گتیردی‌لر، گؤروشدولر، دانیشدی‌لار، شادلیق مجلیسی قوردولار، قویون‌لار کسدی‌لر، قوزولار دوغراندی، کابابلار یئییلدی، ایچکی‌لر ایچیلدی.
کوراوغلو عاشیق جنونی ایسته‌دیگی یئرلره گؤنده‌ریردی.
- اوغول آتلار نئجه‌دیر؟
کوراوغلودور آتان ذاتی
محنته سؤز درد اولماز
‌ کوراوغلو دال طرفدن دمیرچی اوغلونون باشینا بیر عمود ائندیردی.
نیگار چنلی بئل بودور بو
ششپری گئتمه‌یه بوشا
***
میدانین ایچینده دوشمن سالدیرار
 نیگار خانیم ایره‌لی گئدیب قیلینجی الیندن آلدی.
علاج بودور آلام قاچام
‌ نیگار خانیم بیر هوندور تپه‌ده دوروب یوللارا باخیردی، بیردن گؤروب یوللاردا توز دومانا، دومان توزا قاریشیب کوراوغلو قیرآتین ترکینه ائیوازی آلیب گلیر.
 خانیم‌لار، د‌لی‌لر بونو ائشیدیب برک آجیقلاری گلیب دئدی‌لر:
عثمان گؤزه‌‌لینین دوشدوم عشقینه
 د‌لی‌لر نعره چکیب اؤزلرینی عثمانلی قوشونونا ووردولار.
‌ سولدان ووردو ساغدان چیخدی.
وئرمه‌رم ائیوازی سنه
شیرین نصیحتیم قیل سینه دفتر
بیر قیلینج وورام امیرای کیمی
 کوراوغلو قیرآتی اله کئچیردیب، توقات قاپیسیندان سالامات چیخدیغینا چوخ شاد ایدی.
حمزه اینجیتمه قیرآتی
آدین دیلده ازبر سنین
دؤولتیم یوخ تؤکم ساچام
جراح‌سیز خسته دیریلمز
جانیم قصاب گؤزوم قصاب
کوراوغلودا اولان مثللر
‌ گلیب منی آپارسان بو هنر سنه حلال اولسون، آپارا بیلمسن کیشی‌لیگی یئره قوی باشوا یایلیق اؤرت.
‌ حسن دامدان چیخیب، گیردی قیرآتین دال آیاق‌لارین ایکیسینی‌ده بیردن گؤتوروب، آت ها اللشدی آیاق‌لارینی دمیرچی اوغلونون الیندن قورتارا بیلمدی.
پاشا حکم ائله‌دی.
- من سنه نه ائیله‌میشم، منی نیه دؤیورسن، آی آتاسیندان خبرسیز سنین آتان یوخدور، کیم بیلیر آنان سنی کیمدن قازانیب، بیجسن.
قورد اوغلو دئدی:
 یاخشی‌سی بودور کی قیزینی وئر، اؤزونو ده قوشونا سرکرده ائله.
 کوراوغلو ترکینده نیگار خانیم، قارشیسیندا د‌لیلر چنلی بئله یوللاندی.
خودکارلار باتا بیلمه‌ین
چنلی بئلدن بو دیارا گلمیشم
- بئله شی منیم آغزیمی ایسلاتماز، وئریرسن وئر عمللی باشلی ایچکی ایچک.
***
- پاشا ساغ اولسون، چنلی بئلدن بورا گلیب گرک وئره‌سن، وئرمه‌سن زورلا آپاریب هامیمیزی قیرار.
***
ترلان اولان سونا وئرمز گؤلوندن،
 کوراوغلونون قیامی، غارت اوچون، آد قازانماق اوچون، حکومت الده ائتمک اوچون دئییل.
مین یئددی د‌لی‌لریم وار
بودور سنه سؤزوم حمزه
نیگار خانیم دئدی:
دردین دریالار بویلادیم
آللاها تاپشیردیم سنی
کوراوغلو قاریا پول وئریب دئدی:
‌ گونلرین بیر گونو چارداقلی چنلی بئلده کئف مجلسی قورولموشدو.
 کیمسه‌دن بیر چیققیلتی چیخاران اولمادی.
‌ یئددی یوز یئتمیش د‌لییه سردار ائله‌یم.
- اوغول آتلاری تؤیله‌یه چک باغلا، قاپی باجانی باسدیر، یاخشی موغایات اول، گؤزله آت‌لارین اوستونه هئچ یئردن ایشیق دوشمه‌سین.
هر یئرده نامرددن قصاص، آلدیم
 کوراوغلویا آجیق‌لاری گلیب کلم اوسته ایستی سو یاغدیران کیمی کوراوغلونون اوستونه سؤز یاغدیردی‌لار.
‌ کوراوغلونون گؤزو نه قویوندا ایدی نه ده آرتیق مبلغ اؤده‌مه‌سیندن ناراحات ایدی، آنجاق گؤزو ائیوازدا ایدی.
‌ ائیوازدا قاش - گؤزله آتاسینی ایشدن خبردار ائیله‌مک ایسته‌دی آنجاق آتاسی مطلبی اشاره ایله آنلامادی گؤرک ائیواز نه دئدی:
عاشیق جنون قاراواشلا محبوبا خانیمین یانینا گلدی.
 قورد اوغلو بزیرگان‌لارین نه مال‌لاری واردی اللریندن آلیب اؤزلرینی بوش یولا سالدی.
کوراوغلو گئدندن سونرا دلی‌لر دئییر:
پاشا سنه نشان وئریم قیرآتی
‌ کوراوغلو آلاجالار داغیندا عثمانلی قوشونو ایله توققوشموشدو؛ اوردا چوخ برک دارا دوشوب یئددی گون یئددی گئجه محاصیره‌ده قالمیشدی.
 ایره‌لی یئرییب قیزا سلام وئردی.
جاوانکن اؤزومو چؤل‌لره سالدیم
خانیم‌لار، دلی‌لر بونو ائشیدیب برک آجیقلاری گلیب دئدیلر:
دوشمن سندن قصاص آلار
گؤروم کس‌سین سلام سنی
 نیگاردا گؤزل‌لیک، بیلیجی‌لیک هامیسی بیر یئرده‌دیر.
چکیب بزیرگان وورارام
سنه دئییم چنلی بئل‌ده
 ایکی گون ایکی گئجه آت سوروب یولدا بیر قوجایا راست گلیب.
آغلار قالدی یار نه دئییم
 گناه اؤزونده اولدوغوندان کوراوغلو نه د‌لی‌لرین نه‌ده خانیم‌لارین تهمتینه دینمه‌دی، گیریب قالدی.
دمیرچی اوغلو دئدی:
‌ هر یئردن کئچیب گلدی ارضرومون داغلارینا چاتدی.
کؤنول آیریلماز نیگاردان
 آخشاما قدر یول گئتدی‌لر.
محبوبا خانیم محبوبا خانیم
 سور آتی گئدک ایندی قوشون گلیب چاتار، منیده، سنیده اؤلدورر.
 هارادان گلمیسن؟
ماحمود پاشا بونو دئییب بیر استکان ایچکی دولدوروب الینه آلدی اوزونو مجلسه توتوب اوجادان دئدی:
کوراوغلو د‌لی‌لرین مصلحتینه یاتمادی.
قوجا علی دئدی:
منی قویدون یانا - یانا
 بو واخت سازینی دوشونه باسیب کوراوغلو، گؤرک نیگار خانیما نه دئدی:
احمدم قیلینج توولادیم
محبوبا خانیم محبوبا خانیم
یول چئویریب چنلی بئله گئدیرم
چوخ یاراق گؤتورمک باشا بلادیر
سنله تاجیر باشی خوجا
یا فیل، یا کرکدن، یا شاهمار اولا
گولون قدرینی نه بیلر
باغبان دئدی:
قوچ کوراوغلو ائیلر ساواش
آی حضرات آی جماعت
 کوراوغلو بیر یاندا د‌لی‌لر بیر یاندان خودکارین قوشونوندان چوخ قیردیلار.
آداملار کوراوغلونون یانینا گلدی‌لر.
شاد اول کؤنول نه ملولسان
کوراوغلو دئدی:
 آخیردا کوراوغلو بیر د‌لی نعره چکدی قورد اوغلونو گؤتوردو یئره ووردو.
بد حسابا یامان کینلی گیرم من
 آلدی گؤرک نه دئدی:
سؤیله قوچ کوراوغلو ندن ملولسان
 بو باره ده کوراوغلو داستانینین چوخ یئرینده بئله یازیب‌لار:
اوتاقدا اوچ توولوق یاریم ایچکی وار ایدی.
ایگیدین کسمز غوغاسی
‌ حکیمین مرهمی دوشدو، یارا ساغالماغا باشلادی.
توز بوروموش بوش بئشیگه
کوراوغلو گئدندن سونرا د‌لی‌لر دئدی‌لر:
‌ کوراوغلو هامیدان قاباق بونو گؤرموشدو دئدی:
***
- حسن خان بو آتلار سنین به‌ینمه‌دیگین، اوستونده منیم گؤزلریمی چیخارتدیریغین او آریق قولانلاردی ایندی بئله آت اولوبلار، سندن قصاصیمی آلماغا گلمیشم.
بیر گون کوراوغلو قیرآتی مینیب گدیکی کسمیشدی بیر کاروانین اونا طرف گلدیگینی گؤردو بؤیوک - بؤیوک بیر دسته ‌ایدی کوراوغلو گؤزله‌دی کاروان گلیب یئتیشدی کوراوغلو کاروانین قاباغینی کسدی، باج وئرمکلرینی سؤیله‌دی کاروانداکی آداملار، بزیرگان باشی کوراوغلونو تک گؤروب اونا باج وئرمک ایسته‌مه‌دیلر، بو زامان کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
 -کوراوغلو بو عاشیق جنون‌دور، منیم عاشیقیم‌دیر.
 اول منی گؤتوروب قاچمایایدین، ایندی کی آپاریرسان قاییتما، سور آپار گئت!
 آمما سنی ایندی گؤرورم اذن وئر ایگیدلیگین نشانینی سندن خبر آلیم.
 اونلارا چوخ داریخمیشدی.
قورد اوغلو راضی اولماییب، عرب پاشا گؤردو کی قورد اوغلو قالمایاجاق آخیردا رخصت وئریب دئدی:
- کوراوغلو تک گئتدی، سونرا اله کئچر، توتولار، باش‌سیز قالاریق، دالینجا گئتمک گرک‌دیر.
 پاشایا پیشکش چکیلمه‌گه لایق آنجاق بونلاردیر.
‌ کوراوغلو، یا اؤزو گئدیردی یادا دلی‌لرینی گؤندریب گتیردیردی.
 سنه نیگار خانیمدان خبر وئریم.
کوراوغلو دئدی:
بیر حوری قلماندان اولدوم
 سوروب گلدیلر حسن خانین عمارتینه چاتدیلار.
دار گونده دؤنوجو گرک
- آی عاشیق جنون هارالاری گزدین؟
 سنین ایلخینا درمان اولاسی منیم بئینیم یوخدو، چیخمارام.
دالیندا توپخاناسی وار
محبوبا خانیم محبوبا خانیم
گلدین کوراوغلو خوشونا
 محبوبا خانیمین یانیندا قیرخ اینجه قیز واردی.
 دوشوب قیرآتی باغلاییب عمارته گئتدی.
 بو طرفدن کوراوغلو بیر مدت مؤمینه‌نین یانیندا قالیب.
چارداقلی ائله آپاررام
گذاریم‌دیر چنلی بئله
چنلی اولار، چنسیز اولار
پهلوانلار هر طرفدن کمند آتدیلار.
قاچ گئت عجم اوغلو قالما بو یئرده
بیر مئشه‌یه کی اود دوشدو
ماحمود پاشا مهترلری
 کوراوغلو اونو گؤز‌ل بیر قیز گؤروب یانینا گئتدی.
سنلی اولار، سنسیز اولار
- عاشیق جنون سن کی کوراوغلونو بو قدر تعریفله‌دین اگر دوغرودان ‌دا او ایگیددی گلسین منی آپارسین.
کؤنلوم‌ده آه زار نه دئییم
 یئتیشسه عؤمروون آخیری چاتیب.
 سور آتلاری اؤزوموزو قوشوندان سالامات قورتاراق.
بئللی احمد بئللی احمد
- خان ساغ اولسون، من آت‌لاری اوتدان قویماق ایسته‌مه‌دیم، پاشایا لایق آیغیرلیق آت‌لار توتدوم، من قوجا ایلخیچیام، یاخشی آت تانیدیغیمی بیلیرسن.
‌ دمیرچینین یئددی ایفچین نالینی الینده موم کیمی ازیب - بوکوب یئره آتیب.
‌ بو دفعه الیمدن سالامات قورتارا بیلمیه‌جک دیر.
بو فلکدن قصاصیمی
بئللی احمد کوراوغلونون قوللارینی آچیب زنداندان چیخدی‌لار.
دمیرچی ایله کوراوغلو هله‌ده آتی ساخلاماغا چالیشیردیلار.
***
گؤتوردو کوراوغلو سازینی گؤرک نه دئدی:
تئللی خانیم دئدی:
***
حسن خانین ظولمونه دوچار اولان ایشیقلی دونیایا حسرت قالان قوجا علی دئدی:
حسن به‌ی‌ ده ایگید جاوان یاشیندا
گؤزو گؤیچک قاشی قلم
دارا دوشسم منیم کؤ‌مک قیرآتیم
دسته‌سینی شیرمایی، اؤزو قوشا نوی
کوراوغلو، ائیواز قصاب علی ایله گؤروشوب آیریلدی‌لار.
‌ تورکمن آتی قیرآتا یاخینلاشمیشدی کوراوغلو دؤنوب گؤردو قصاب علی یئتیردی ها یئتیردی.
‌ نئچه واخت ایدی کی بیر یانا سفری یوخ ایدی.
‌ دمیرچی اوغلو گوج ووروب زنجیری قیریق - قیریق ائیله‌دی او یانا آتیب دئدی:
کول باشووا یان کوراوغلو
 بیزیم قورخوموزدان چارداقلی چنلی بئلین هنده‌ورینه هرله‌نن اولمازدی.
- اوغول آغیزلارینی داشلیغا سال.
ده‌ییرمانچی حمزه‌نین سؤزونه اینانیب.
نانین سوفره‌یه تؤکمه‌ین
عاشیق جنون دئدی:
- یوخ بوردان چنلی بئله بیر منزل یولدور.
 عاشیقی‌ دا دلیدیر؟
اه‌یلن دئییم قیمتینی قیرآتین
بیر آز کئچدی، یئل قالخدی داغلارین باشیندان دومان چکلیب اطراف آیازیدی.
کوراوغلونو قیزیل قانا بویارام
 داغلارین، دره‌لرین آراسیندان کئچیب بیردن گؤردو چنلی بئل طرفدن گؤیون اوزونده اؤتوشه - اؤتوشه بیر قاتار دورنا گلیر، کوراوغلونون چنلی بئل یادینا دوشوب، آلیب گؤرک نه دئدی:
تاپدانا - تاپدانا / اویو - اویو اویناییر /  یئتیردی ها یئتیردی / اور‌ه‌یی جوشوب تئل - تئل اولوب / گؤزلری اویور - اویور اویناییردی /  ازیم - ازیم ازدی / اور‌ک‌سیز - اور‌ک‌سیز.
اوروشان باخیب گؤردو کی پرده‌نین آراسیندا ایینه بویدا بیر دئشیک وار؛ دئدی:
کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
چنلی بئل‌ده آچیب دؤوران
قوربانام مردین آدینا
‌ د‌لیلر قاباغا چیخدی‌لار.
اشرفیدن کسدیره‌یدیم نانینی
- اوغول سنین آتان خان‌لارا، به‌یلره قان اوددوران قوچ کوراوغلو‌دور.
 آنجاق قیرآتا تای اولا بیلمز.
نیگار خانیم دئدی:
 یئدی‌لر، ایچدی‌لر، کئفلری کؤکلندی.
کسدیررم گوموشدن یهر
کوراوغلو دئدی:
 اوزون یول گئدندن سونرا بیر اوجا داغین بئلینه چاتدی‌لار.
 سونرا قالخدی بیغلارینی ائشدی قولاقلارینین دالیندا قویوب.
 عاشیق گلدیگینی ائشیتدی‌لر.
گئیمیشم غم لیباسیمی
- آی کوراوغلو، روم گؤز‌للرینی چوخ تعریف‌له‌ییرلر، گئت محبوبا خانیمی گتیر گؤرک تعریفینه گؤره‌دیر یوخسا یوخ؟
***
دمیرچی اوغلو جاواب دئدی:
دمیر لباس پولاد گئییب گلمیشم
قیزیب چکه‌رم حاشانی
قایادا تور قوروب ترلان‌لار توتان
تامام د‌لی‌لره ایگید سرکرده‌سن
خودکارا یوردونو ائیله‌میشم دار
‌ کوراوغلونون جنون عاشیقی‌ ده بو کئف مجلسین‌ده ایدی.
ائیواز عاشیق جنونون کوراوغلو ایله اونو قورخوتماسی گؤروب جاوابیندا گؤرک نه دئدی:
بیر مینا بویونلو اوجا ساغریلی
 خانلیغینی، دؤولت مالینی به‌یندی.
سؤز تامام اولدو.
‌ من اوندان قورخمورام.
***
دؤولتینی خبر آلدیم
غنیمینه قیلینج چالا
- الیمدن گلر آتا یاخشی باخا بیلرم.
***
 باغدا گؤزله ایندی نیگار خانیم گلر، گؤررسن.
نیگاردا ائیوازا آنا
لئش لئشین اوستونه قالایان منم.
دولاندیم نئچه اوولاغی
 او طرفدن کئشیک‌لردن سالامات قورتاران‌لاری اؤزلرینی مهدی پاشایا یئتیریب دئدی‌لر:
 چوخ ووروشوب چوخ آدام اؤلدوروب، پاشانین آداملاری داوام ائله‌یه بیلمه‌ییب قاچماق ایسته‌دی.
 سنه بیر نئچه سؤزوم وار، اونو دئییم اوره‌ییمده قالماسین:
‌ اؤزو قارینین ائوینه گلدی.
سؤیله قوچ کوراوغلو ندن ملولسان
 یاتاردی، آجیغی ائله سویویاردی.
دئییرلر کی کوراوغلونون هر جوره گئیمی هر قایدادا لباسی وارایمیش.
دوشمن گؤرسه چکر حاشا
یا اؤله‌رم یا قیرآتی گتیررم
 عیسی بالی گؤزله‌دی، گؤردو ائیوازلا دمیرچی اوغلو قاییتمادی بو دفعه اودا آتینی سوروب گلیب، یولداشلارینی قولو باغلی گؤردو، قورد اوغلونون اوستونه یویوردو، قورد اوغلو اونودا آتدان سالدی، قوللارینی باغلادی، ائیوازلا دمیرچی اوغلونون یانینا ییخدی.
دوشمنی اوست اوسته قالایان منم
گولو، نرگیزی بیتنده
آللاها تاپشیردیم سنی
یئره سالما سؤزوم قصاب
مؤمینه دئدی:
‌ او ائله فیکر ائله‌دی کی دمیرچی اوغلو قورخوب قاییتدی، دئدی:
 کوراوغلو ایکی گون ایکی گئجه اوزو قویلو یاتیب، آج سوسوز.
 کوراوغلونون قیرآتی گتیریب ساغ سالامات گلمه‌سینه هامی سئویندی.
سؤیله کوراوغلودان منه بیر خبر
من تک درده قالان یوخدور
قیلینج الده قالخان بئلده گزه‌رم
کوراوغلو میدان گرد اولور
- عاشیق کیمسن؟
***
‌ عاشیق جنون اونون کوراوغلویا نیگارا اوغوللوغونا لایق اولدوغونو تصدیق ائله‌دی.
داغلار قوینوندا قوینوندا
نیگار خانیم دئدی:
***
ایگید گرک میدان آچا دور دورا
 قیرآت بیر واخت ایلخینین ایچینده قالیب آنجاق اوندان کهر نشان بیر بالا توتدو.
ازل ارضرومو آتماغین ‌گرک
‌ اؤز گؤز‌للیگی ایله توی مجلیسینی حیران ائیله‌میشدی.
اوروشان آتاسینین الیندن توتوب تویله‌یه آپاردی.
دؤنوم مرد ایگید باشینا
 ایگیدین یا آتینی آپاردیلار یا آروادینی، ایکیسی‌ده ناموسدان ساییلیر.
بو قیلقیدا چؤودار اولماز های اولماز
نیگار چنلی بئل بودور بو
 -آی آتا من نئیله‌دیم باشینا بلا آچدیم؟
- عاشیق او کوراوغلونون د‌لی‌سیدیر، ایندی بوینون ووردوراجاغام اوندا باخارسان.
‌ بئله پوللارا اویوب کوراوغلونون آدینی باتیرمارام.
***
داغستاندان چیخدیم بهار فصلین‌ده
***
قورخورام امه‌یین اولا
ایگیدسن چکیل میدان آچ
مهدی پاشا وزیرین مصلحتینه راضی اولوب؛ کوراوغلونو زندانا سالدیردی.
 مهترلیگینی وئرسه‌ده بوخوون آچارینی منه وئرمز.
قیرآت کوراوغلونون سسینی ائشیدنده بیرده انره‌ییب کیشنه‌دی.
آسلانام دئییلم تولکو
دریب سونرا یایلیق اوسته سرمه‌سین
ایشه دوشدوم من کوراوغلو
پولاد قولچاق قولوم سیخسا
 قووالا چیخسین گئتسین.
اوروشان آتاسینین الیندن توتوب، آتلاری چکدی، اورادان چیخدیلار.
هر قوش بالاسیلا گزر
کوراوغلو دئدی:
 اول قیرآتی، اوندان سونرا دورآتی مین، تزه‌جه سولانمیش شومدا، سونرا تیکانلیغا سور، اوندان سونرادا سیلدیریم داشلی داغا چاپ.
ایگیدین یاتماسین بختی
 روم اهلی کوراوغلونون بوی - بوخونونا باخیب مات قالمیشدی.
اوروشان اول آتاسینین سؤزونه باخمادی، میصری قیلینج ایله دنیز قوشونا هجوم ائیله‌دی.
 کوراوغلونون آجیندان لاپ اوره‌یی آخیردی.
 کوراوغلو ایله بئللی احمد اورا گئتدیلر.
‌ قصاب علی گؤردو بو قویونون بیرینه بئش مانات یئرینه اون بئش مانات وئردی، مات قالدی.
 شادلیق مجلسی قوردولار.
آللاهی چاغیریب دوشرم یولا
گیرنده آبدال پوستونه
حسن خان علینین بو سؤزوندن آجیقلاندی، اونا قیلینج چکیب هجوم ائتمک ایسته‌دی.
***
‌ گؤرک نه دئدی:
‌ کوراوغلونون یانینا قاییتدی.
اووج - اووج دوشمن قانی
- آل بو سن ایسته‌ین قیلینجدیر.
 آت‌لار دنیزین قیراغیندا بیر اوتلاقدا اوتلاییردی.
‌ قیرآت بد خاصیت اولوب چتین ناللاندیغی اوچون کوراوغلو قیرآتین آیاقلارینی توتوب، دمیرچی ناللاییردی.
یاغی دوشمنلردن قصاص آلارام
 بس سیزین شهرده نه وار نه یوخ؟
دوشمن باغرین ازدورمه‌یه
قیرآتیم حسر‌تله یولومو گؤزلر
قاری دئدی:
 ایره‌لی یئریدی.
کوراوغلو دئدی:
 سونوندا دا بو نهضت مسلحانه شورشه اوز قویدی.
 بیر یئرده دایانمادی گئجه گوندوز یول گئدیب چنلی بئله چاتدی.
***
اللی‌سی، آتمیشی، یوزو
 کوراوغلو قیرآتا مینندن سونرا اَینینده کی کورکو چیخاریب آتدی، میصری قیلینجین دسته‌سیندن باسیب پاشالار، خانلار، بگ‌لر بوندان خبر توتوب جانلارینا قورخو دوشدو.
 چنلی بئلین قادینلاری عموماً خان قیزلاریدیر کی ایگیدلرین وصفینی عاشیقلاردان ائشیدیب عاشق اولورلار.
 د‌لی‌لرین سرکرده سی وار؟
***
 عرب پاشایا خبر آپاردی‌لار کی دربنده بیر آدام گلیب نه اؤزو بیزیم یئرین آداملارینا بنزه‌ییر نه‌ده آتی بیزیم آتلارا.
تزه سودا‌گار اولوبسان
نئچه اینجه بئل قیز ایله
خودکارلار چکر هاشالار
 آرواد بونو آنلاییب دئدی:
چیسکینلی داغلارین باشی
آلیش وئریش اویره‌نیبسن
قاری دئدی:
***
 کوراوغلونون ایشی نه قدر اسکیک اولسایدی، نه ائیله‌میش اولسایدی، نیگار خانیم اوندان اوز دؤندرمزدی.
بو خبردن دلی‌لر چاخناشیب بیر بیرلرینه دیدی، کوراوغلونا آجیقلاری گلیب کلم اوسته ایستی سو یاغدیران کیمی کوراوغلونون اوستونه سؤز یاغدیردیلار.
کوراوغلو چکیب قیلینجی
آلدی کوراوغلو سازی گؤرک نه دئدی:
- اودور ایچری‌ده ده‌ییرمانین دونوزلوغونا گیریب گیزله‌نیب.
جهد ائله بیر ایشده تاپیل
حلب، قصری، باغداد باغی
***
 ائیواز مجلس قوروب.
عاشیق جنون شؤوقه گلیب اوخویار
میداندا گؤستریر هنر کوراوغلو
عاشیق جنون دئدی:
چوخ اولدوم داعوادا دووادا
 اوروشان سسه قاپیا چیخدی.
 هامینی الیندن زارا گتیرمیشدی.
لذت چکر؛ دهانیندا داد اولور
 بو زامان ایکینجی دسته گلدی.
وزیر دئدی:
عشقین دریاسینا دالا
محبوبا خانیم محبوبا خانیم
‌ کوراوغلو اونا بو دفعه دئدی:
اوروشان آتلاری داشلیغا دیرماشدیریب، آغ آتلیلاردا اونلارین دالینجا آتلارینی داشلیغا سوردولر، سیلدیریم داشلیق‌لاردان چیخا بیلمه‌ییب قالدیلار.
 گناه اؤزونده اولدوغوندان کوراوغلو نه دلی‌لرین نه‌ده خانیم‌لارین دانلاغیندان اینجیدی.
آت ایگیدین قارداشیدیر
عاشیق بیزه تکه تورکمن دئییرلر
دلی بگ‌لر یئرینده‌می؟
مجلس اهلی هامیسی باشینی آشاغی دیکدی.
دئییل ایشلرینده ناشی کوراوغلو
اگر ایگید سن گل آپار منی
- آی کوراوغلو سن نه ائلیرسن؟
من پولادام دمیرچی‌ده دایانمیش
 محکم یهرله‌دی چکدی تؤیله‌دن ائشییه چیخارتدی.
دولاندا ایگید یاشیما
 -من اونون نه قیلینجیندان، نه قالخانیندان، نه عمودیندان قورخورام.
ایگیدلیکده واردیر ائلده آدیمیز
باشین گئدر گؤو‌دن قالار یورد کیمی
 هر یاندان آتلانیب گلیب ایستامبولا چاتدی.
هر قوش بالاسیلا گزر
کوراوغلو دئدی:
- ایه آی کئچل، قوتور نه‌دیر، بئیین نه‌دیر.
***
بیزیم ائللر یئرینده‌می
قورد اوغلو دئدی:
- بابا منه رخصت وئر، چنلی بئله، آتام کوراوغلونون یانینا گئدیرم.
***
***
***
‌ دمیرچی اوغلونو چنلی بئله آپاراجاغام، حکیم تاپاچاغام، یاراسینا درمان قویوب ساغالسا بیر یاخشی توی ائیله‌ییب تئللی خانیمی دا اونا وئره‌جه‌یم‌، ساغالماییب اؤلسه اوندا چنلی بئلده باسدیراجاغام.
اوروشان دئدی:
کوراوغلونون جاوابیندا نیگار خانیم سازی آلیب الینه گؤرک نه دئدی:
 د‌لی‌لر اونلا گئتمک ایسته‌دی‌لر، راضی اولمادی.
قان اوددوراق بو قوشونا
قیزیب گزنده میدانی
- عاشیق کوراوغلونون بیر د‌لی‌سینی توتدوروب دریسین سویدورورام.
شش‌پر یالماندان کئچنده
چارداقلینی گوللر بزر
کوراوغلودا یاتیب یاتیب اویانمیش
توک تؤکر مندن پاشالار
 عرب پاشا کوراوغلونو گؤرمه‌میشدی، تانیمیردی آنجاق آدینی ائشیتمیش‌دی، کوراوغلویا دئدی:
 اوردان آشخانایا آدلادی.
- آی کوراوغلو غم چکمه، اذن وئر گئدک یا قیریلاق یا نیگار خانیمی سندن اؤترو گتیرک.
***
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
پایلایین قندی نوغولو
سن اویاندان من بویاندان
گوللو باغلاردا گزرسن
زای کوراوغلو زای کوراوغلو
 -قویونون بیری بئش ماناتدیر.
 اونون باغبانی‌دا منم.
کوراوغلویام سؤزوم چوخدور
اسکندر تک سوران باج خراج آلان
ضربه دؤزمز سلطان آغا
سؤیله قوچ کوراغلو ندن ملولسان
شیرین سؤزون زلال ائله
دلی کؤنول تلاشیندا
 بزیرگان‌لار الیمیزدن زارا گلمیشدی، کاروانلار کئچه بیلمزدی.
د‌لی‌لر فویجی فویجی
کوراوغلودا اولان تأثیرلی ترکیب‌لر ادبیاتیمیزدا
 حسن به‌ی بؤیودو، اون سککیز یاشینا چاتیب.
 چوخ آختاریشدان سونرا، چنلی بئل آدلی بیر داغین اته‌یینده یاشاماغا باشلاییرلار.
اؤلر عجم اوغلو گئتمز بو یئردن
سؤیله کوراوغلودان منه بیر خبر
بلکه چاتام مرادیما
کوراوغلونون آتی د‌لی گرکدیر
 بو طرفدن کوراوغلو ده‌ییرماندان چیخاندا گؤردو کئچل حمزه قیرآتین بئلینه قالخیب ده‌ییرماندان آرالانیبدیر.
 د‌لی‌لر کوراوغلونو بوحالدا گؤروب یانینا گلدی‌لر آمما سلام وئریب حالینی سوروشمادی‌لار.
قیرآتلا ائیواز خانی
مالینی ائیلرم تاراج
اؤزو تک گئده، تک گئده
- من سنی چنلی بئله بوجور آپارا بیلمرم؛ د‌لی‌لر دئییرلر کوراوغلو گئتدی خودکارین قیزینی قاچیریب گتیردی.
حسن خان قولانلاری علیه وئردی.
ائل‌لر زارا گلیب جومرد الیندن
 د‌لی‌لر ساکت اولموردو، دئییردی‌لر:
آلا گؤزلو نیگار خانیم
سؤودان‌دا موبارک اولسون
 استامبول خودکارینین نیگار خانیم آدلی بیر گؤز‌ل قیزی واریدی.
‌ آداملار جمع اولاندا ماحمود پاشا اوزونو اونلارا توتوب دئدی:
‌ بیر دمیرچی واریدی همیشه قیرآتین آیاغینی اؤلچوردو، نال کسردی، ناللاردی.
 ایندی شیرین توی‌دور.
‌ آت، قیلینج، خلعت گؤتوروب کوراوغلو ایله ائیوازی پیشواز ائله‌دی‌لر.
پاشانین آداملاری قورد اوغلونو توتماق ایسته‌دی‌لر.
- آی خانیم‌لار نیه ال - آیاغا دوشوب‌سوز؟
 یورغون‌لوق‌لارینی آلدی‌لار.
ووراق بیز قصابین اوغلو
 اوروشان قورخمادی، قوشونون قاباغیندا مرد - مردانا دوردو، ووروشماغا باشلادی، بیر یاندان قیرآت، بیر یاندان دورآت، بیر یاندان اوروشان اؤزو شش‌پر ایله، میصری قیلینج ایله قوشون دسته‌سینی الدن آیاقدان سالدی، قیردی داغیتدی.
هوی دئینده هوی‌لاریم وار
- ده‌ییرمانچی یوخدور.
اؤزو تک گئده، تک گئده
آلما گؤزلوم، قیز بیرچکلیم، قیرآت گل
 کوراوغلو بو دفعه تورکمن سفرینه گئدن‌ده چؤودار لباسی گئیین‌دی، آلتیندان عمود کئچیردی، شش‌پر تاخدی، قالخان آسدی، میصری قیلینج باغلادی، قیرآتی یهرله‌ییب اونون برابراین‌ده ساخلادی‌لار.
 نیگار خانیم نه قدر ائله‌دی اونلاری بیر بیریندن آرالاسین.
 -تئللی خانیم دئییر صاباح منیم گولشن باغیما گلسین.
***
آرخا وئریب سئویندیگیم
قوچ کوراغلو قونار اولسا یهره
 گئتمه قال یاشیم کئچیب، قوجالمیشام، منیم یئریمده پاشا اول.
***
- اوندا قوی بیزده سنله گئدک.
 علی کیشینین اوروشان آدلی بیر اوغلو وار ایدی.
 حمزه به‌ی کوراوغلونون قیرآتینی ماحمود پاشایا اوچون گتیریب.
- قارداش نه ایسته‌ییرسن؟
دوشمن‌لر الیمدن چکرلر حاشا
 کوراوغلو دورآتی قایتارماغا گلمیشدی، قیرآتی الیندن گئدیب.
ابریشم ایپکدن یالی گرکدیر
قالخانیم توتارام باشا
‌ بو واخت کوراوغلو میصری قیلینجی چکیب قیرآتی جؤولانا گتیردی.
- چوخ یئکه - یئکه دانیشیرسان.
ایندی سن قیل تاماشانی
- قوچ کوراوغلونون قیرآتینی گتیره‌نه باخ، گئدیب باشینین دردینی چکمیر، گؤر نه غلطلر ائله‌ییر!
مجلس قوردوم چوخلارینان
کوراوغلو دؤولتین ائندیرسین دوزه
گئیر هر واخت آل قوماشی کوراوغلو
‌ نیگار خانیم ائیوازین اوزوندن اؤپوب، کؤینه‌یینین یاخاسیندان کئچیریب، اؤزونه اوغول ائله‌‌دی.
قوشونلار تالاییب توپ‌لار داغیدان
کوراوغلونون مقصدی دمیرچی اوغلونو دیری توتوب چنلی بئله قایتارماقدی، اؤز یانیندا د‌لی‌لر جرگه‌سینده ساخلاماقدی.
***
قیرآتا چکدیره‌رم بیر جوت اؤزنگی
اوحالاردان اوجا داغی
کوراوغلو قیرآتا آجی بیر قامچی چکیب قیرآت قاناتلانیب کوراوغلو قیرغی کیمی ائیوازین اوستونه شیغیدی، الینی آتیب کمریندن توتوب نه قدر قولونا زور وئردی ائیوازی یئریندن ترپه‌ده بیلمدی.
سارلار شکاریمی آلا قویمارام
- کوراوغلو اعتبار ائیله‌ییب قوللاریمی آچمادین آمما سؤزوم سؤزدور، سندن آیریلمارام هارا گئدیرسن، گئدک.
 سونرا ایری باشلی، دولو گؤزلو، قارا بیرچکلی، اوزون بویونلو، تؤکمه دوشلو، کؤک ائنلی ساغریلی قیرآتا یاناشدی.
‌ گؤردو میدانین بیر طرفینده دمیرچی اوغلونو زنجیرله باغلایب‌لار، جلادلار آیاق طرفیندن سویوب دریسینه سامان تپیب دئییرلر:
 ائیوازین یئرینی بیلدی، قیرآتی سوروب گؤردو ائیوازین آتاسی قصاب علی بیر دوزده قویون سئچیر، یانیندادا بیر نئچه چوبان ائیوازدا بونلارین ایچین‌ده.
تئللی اولار، تئلسیز اولار
 قالان آت‌لاری ییغیب چؤله اؤتوردو.
دوست دوستدان آرالی گرک
ائیواز آیاغا قالخدی.
اؤزو تک گئده، تک گئده
آتلیلار گئتسین سوراغا
کوراوغلو دئدی:
غنیم‌لر اوستونده اولایان منم
کوراوغلو بو ایشیله دلی‌لری اؤزوندن سویوتموشدو.
 کوراوغلو اونلارا هجوم ائله‌دی.
 د‌لی‌لر ساکت اولموردو، دئیردی‌لر:
دؤنه‌رم یئله آپاررام
دوزه‌لدین مجلیس، توی، بساط
بورویوب عالمی شنین شؤهرتین
‌ اونلارا یاناشدی، دئدی:
احمدپاشا منیم یولوم
بو سؤز قورد اوغلونا اوخ کیمی ده‌یدی، داغدان آغیر گلدی.
بئللی احمد بیره بوسان
- آی خانیم ائله منیم آتا آنام قوربان د‌لی عاشیقین آدی جنوندور.
 -آتا بونو نیه منه اولدن دئمه‌دین کی اونو قاتلاییب دیزیمین آلتینا آلاردیم، کوراوغلونو اونا بیلدیرردیم.
 صاباح آچیلدی.
 کئچل حمزه‌نین بورا گلمه‌سی آز قالیردی بیر آی اولسون.
- ایشدیر بلکه کوراوغلو قیرآتین آپاردیغینی بیلدی، دالیمیزجا گلدی، اوندا نئیله‌ریک؟
آج قورد کیمی جمله گزه تپیللم
اوزون مندن نیه دؤندو
اوجا  - اوجا داغلار باشی
 کوراوغلو د‌لی‌لرله گؤروشوب، اؤپوشدو، حال‌لارینی سوروشوب.
مؤمینه خانیم کوراوغلونون اوغلو اولدوغونو دئمک ایسته‌میردی، گؤزونون آغی - قاراسی بیر اوغلو ایدی، یانیندان بوراخماماق اوچون دئدی:
دوشمنه قیلینج چکمه‌یه
کمندینه سالار کوراوغلو سنی
‌ کوراوغلو ایله ائیواز د‌لی‌لرین قاباغیندا گئدیردی.
ترلانا بنزر اوچوشون
 قیرآتی هردن قامچی ایله ووروب اینجیدیردی.
آغجا قوزوم شوقوتماغا
- عاشیق سنین بئله سؤیله‌مه‌ییندن سؤزوندن ایشیق گلیر، گؤرونور بیر اومید یئری وار.
دئمک ایله گلمز دیله
‌ گلیب منی آپارسان بو هنر سنه حلال اولسون، آپارا بیلمه‌سن کیشی‌لیگی یئره قوی باشینا یایلیق اؤرت.
داغلارین باشیندان کئچه ‌بیلمز کاروان
آخیر اولور اویون ائیواز
یئل کیمی اسدیگین وارمی
 چنلی بئلده هامی، دؤیوشده ده، بزم‌ده ده چالیشیر.
ووراق بیز قصابین اوغلو
دلی‌لر سالمیشدی منی قهره
سن اولارسان گونو قارا یئتیشدیک
***
دوشمن اوز به اوز اولایدی
 قیلینجلا ووروشدولار، قیلینجدان مراد حاصیل اولمادی.
- من دوستاق دئییلم گئجه گوندوز بورادا اوتورام.
- باری قولاق آس دئییم نئجه ساخلاماق گرک:
***
گلمیشم من سندن باج آلام گئدم
قوشونا وئرمم آمانی
قوجا علی، دنیز آتلارینین بالالارینی آیغیرلیغا لایق گؤردو، اوباشدان قالخیب دنیز آت‌لارینین بالالارینی توتدو میخا باغلادی.
 قیرآتی حسن خانین دوز اوستونه سوردو، میصری قیلینجی چکدی، بوینونا بیر قیلینج ووردو، باشی یئره دیغیرلاندی.
‌ عاشیق جنون ییغیلان پوللاری ییه‌لرینه قایتاردی، دئدی:
 محبوبا خانیم کلاه فرنگیدن بویلانیردی، بیردن عاشیق جنون گؤزونه ساتاشدی.
 اونو زورلا آپارماق ایسته‌دی‌لر.
- گل ایچه‌‌ری گیر، بو زنجیری قیرآتین قارنینین، دؤشونون آلتیندان سال، باغلا بیر اوجونو منه وئر.
هانسی ایگیدین سونو یوخدور
اوزنگیلر نه یاراشیر یهره
پاشالار گؤرو اویدوغوم
هایخیراندا چیخسین سارپا
 قیرآت فینخیریب آیاغینی یئره دویدو، آغزینی آچیب علی کیشی‌یه یویورمک ایسته‌دی.
 کوراوغلو، کئچل حمزه‌نین اونو آللاتدیغینی بیلدی اوره‌یی بولانیب گؤرک نه دئدی:
 بو درین یاریلقان سونوندا شورشه، محاربه‌یه سبب اولدو.
- اوغول اوروشان!
ایگید اولان هئچ آیریلماز ائلیندن
قصاب علی بو فیکرله دئییب:
چنلی بئله چاتدی‌لار کوراوغلو د‌لی‌لره بیر حکیم تاپدیریب گتیرتدی، دئدی:
- قولاق آس دئییم قیرآت نئجه آت‌دیر:
***
***
 کوراوغلو جعفر پاشانی ییخدی سینه‌سینه چؤکدو میصری قیلینجی چکیب باشینی کسمک ایسته‌ینده تئللی خانیم اؤزونو آتاسینین اوستونه آلدی.
کوراوغلونون داش قالاسی
 قاری یئمک حاضرلادی.
 اونون ائیوازی آتاسیندان آلیب، چنلی بئله گتیریب اؤز دلیلرینه، باشچی ائتمه‌سی، جاویدانین، بابکی آناسیندان آلیب داغا گتیریب، اؤز ایگیدلرینه باشچی ائتمه‌سینی یادا سالیر.
- یالان سؤیله‌ییرسن، منی آلداتماق ایسته‌ییرسن.
‌ یولون چوخونو گئتمشدی‌لر، آزی قالمیشدی.
قارا گؤز‌ل‌لری سئچیب بویلایام
***
سکسن مین کوتانا سکسن مین جوته
 جلالی‌لر قیامی، بوتون منطقه‌نی توتموشدور.
کوراوغلو سازینی سینه‌سینه باسیب گؤرک نه دئدی:
شیرین سؤزلو محبوبا خانیم
دونیا منه دار نه دئییم
قانچیرمادان قاتلی باشلار آسیلیر
 او زاماندان بو زامانا هئچ کیمه رام اولموردو.
قوللاریمی دال گردن‌ده چاتسالار
 داغلاری، داشلاری، دوزلری ایلدیریم کیمی گئدیب، قیرآتین ناللاریندان اود قالخیردی، یولو باشینا گؤتوروب ائله گئدیردی کی آرخاسینجا گول‌له آتسایدین چاتمازدی.
‌ گونده جلاد آیاق طرفیندن دریسینی سویوب سامان تپیردی.
‌ کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
 کوراوغلو ایره‌لی یئرییب قوللارینی قیرآتین بوینونا دولادی، اوزوندن، گؤزوندن اؤپدو.
 آخشام بیر چای قیراغینا چاتدیلار.
محبوبا خانیم دئدی:
 کوراوغلو بیر استکان ایچکی ایچیب دئدی:
- دوغوردان ‌دا کی کوراوغلوسان.
- باشیمی کسسن‌ده اول سن کیم اولدوغونو دئمه‌سن، من کیم اولدوغونو دئمه‌رم.
دوشمن قارشیسیندا مردانه دوردوم
 آمما کوراوغلو اشاره‌یه باخان دئییلدی‌، اونون کی مرد - مردانا ایدی.
د‌لی‌لر ساغی سولوندا
- قیرآت ده‌ییرمان کیمی اولوب، آرپا، سامان یئتیرمک اولمور.
 -اولما سن کوراوغلوسان؟
بوراخ گلسین ائشیت سؤزو
آلماس قولچاقلاری باغلادیم قولا
یئتیشدیم بودور یئتیشدیم
 اؤزونو قیرآتا یئتیرمک ایسته‌ییردی.
قویروغو باغلی مویونان
- منیم هئچ کسدن قورخوم یوخدور.
نیگاری درده گتیرن
کئچدی زمستان یاز گؤردوم
‌ بیر نئچه گوندن سونرا گلیب چنلی بئله چاتدی.
- آی ننه ایندی حمزه‌نین گتیردیگی قیرآت هاردا ساخلانیبدیر؟
 د‌لی کوراوغلونو چوخ هنرلی سؤیله‌ییرلر، ایندی دئه گؤروم کوراوغلو ایگید اولار، یوخسا من؟
- سیز نیگاری منه گؤسترین نئجه آپارماغیمدا ایشین اولماسین.
شادلیق خبرینی سؤیلر
***
محنته قیلینج چکک
 قیرآتی، دورآتی چاپدیلار چنلی بئله چیخدیلار.
قورد اوغلو آناسی ایله ویداعلاشیب چنلی بئله طرف یولا دوشدو.
دمیرچی اوغلو کوراوغلو ایله، دلی‌لرله سالاماتلاشیب یولا دوشدو.
گیره‌رم خودکارلا ساواشا
کوراوغلو دئییلن ایگید منم من
آی چنلی بئلدن گلمیشم
صداسیندان اویاندیغیم
کوراوغلو دمیرچی اوغلونون بو سؤزلرینی ائشیدیب آلدی گؤرک نه دئدی:
 کوراوغلو داستانلارینین اجتماعی - سیاسی باخیشلاری اؤز زامانینداکی جلالی‌لر قیامیندان الهام آلسادا، اوندا، دوققوزونجو عصرده خلیفه ایله دؤیوشن بابکین صفت‌لری قید اولوب.
***
قیلینج چکسه حاصیل اولار مرادی
بو روم اؤلکه‌سینده بیر طرفه گؤزل
 پاشا بو دفعه اون بئش آدام گونده‌ریب دئدی:
- آی کوراوغلو مؤمینه‌نی نیه گتیرمه‌دین؟
باتیب گؤزل‌لری آلا قوماشا
کوراوغلو دمیرچی اوغلونا اعتبار ائله‌ییب قوللارینی آچمادی، چنلی بئله قولو باغلی آپارماق ایسته‌دی.
ائیواز زورلا آلار کوراوغلو سنی
داغلارین دومانین توتان
اوروشان دئدی:
عاشیق جنون دئدی:
جمله د‌لی‌لر ائیوازخان
‌ او گوندن دوست، قارداش اولدولار.
کوراوغلو ایله نیگار
بئلی اینجه بویو مینا
قوی آپاریم من ائیوازی
دئدی‌لر:
***
 داملار باشا گلندن سونرا علی دئدی:
 - ارزروم بیر بؤیوک شهردیر بلکه گئتدیم تئللی خانیمی تاپا بیلمه‌دیم، تاپدیم، گوجوم چاتیب گتیره بیلمه‌دیم، بو حالدا منه سنین تاپشیریغین نه‌دیر؟
نیگارین شیرین دیللری
***
 آناسیندان رخصت ایسته‌دی.
‌ دردیمیزی، غمیمیزی داغیت.
قاری دئدی:
قولاقلاری قارغی کیمی چاتیلیر
آلما گؤزلوم، قیز بیرچکلیم، قیرآت گل
وای کوراوغلو وای کوراوغلو
‌ گل منی د‌لی‌لرین، خانیم‌لارین یانیندا خجالت ائله‌مه، ائیوازی آلما مندن سنه آندا وئریرم ائیواز ایسته‌دیگی واخت یانینا گلر.
کوراوغلونون ایکی آتیندان، بیری قیرآت، او بیریسی ده دورآت آدلانیر.
بیر ایگید اوغلان اووجوندان
 اوزونو علی‌یه توتوب دئدی:
کهلن بسله‌میشم، گرک قیرآتیم
- اوغول کیمسن؟
آغلاماز تئللی نیگاریم
مؤمینه دئدی:
قورد اوغلو اول چیخاریب قیردیغی قیلینج‌لارین پولونو وئریب سونرا اوزونو اوستایا توتوب گؤرک نه دئدی:
 هاردان گلیب هارا گئدیرسن؟
جانیم نیگار گؤزوم نیگار
***
قصاب اوغلو ائیواز گؤردوم
ماحمود پاشا دئدی:
قیرارام عثمانلینی، هندی، فرنگی
کوراوغلو‌، جعفر پاشانین سینه‌سی اوستوندن قالخیب دئدی:
 آتا اوغول قوجاقلاشدی‌لار، اؤپوشدولر.
قوچ د‌لی‌لر توتون بارات
داغلاری داشلاری دومان بوروسه
کوراوغلو توتولاندان محبوبا خانیم اونون قیلینجینی، قالخانینی گیزلتمیشدی، قیرآتی‌دا اوت علف وئریب ساخلایردی.
 بیر آز کئچدی اوچونجو، دؤردونجو، بئشینجی دسته‌لر یئتیشدی.
اوزون مندن نیه دؤندو
کوراوغلو دئدی:
ماییلم گؤزو قاشقا
جدا بیر بوینوزلو کله نسبت‌دیر
بو سؤز نیگارین آغزیندان چیخان کیمی عاشیق جنون سازینی گؤتوردو، کوراوغلو ایله، د‌لی‌لر ایله، خانیم‌لار ایله ناموساگیر اولوب یولا دوشدو.
 قیرآت اولماسا دلی‌لرده بیر شی ائلیه بیلمزلر چوخ کئچمز کوراوغلونون اؤزوده اله کئچر تلف اولوب گئدر.
اجل کؤینه‌یینی گئییب اه‌ینیمه
دوشمنلر الیندن داد هزار چکیر
آغلار قالدی یار نه دئییم
 کوراوغلو گئینیب آیاغا قالخیب.
ماحمود سؤزونو بیرده دئدی.
کسیلمز ساواشی، جنگی، غوغاسی
 ایکی یوز یاراقلی، یاساقلی آدام کوراوغلونون اوستونه گؤندریب.
 قالخاندا گؤردو هر یئری دومان بورویوب، عرب آتی‌دا یوخدو.
نعره‌سیندن گئجه ایگیدلر یاتماز
کئچل حمزه دئدی:
دمیرچی اوغلو، دمیرچی اوغلو
اینجیدیر سراسر آه زار منی
دلی‌لری دورنا تئللی
آدیم اوروشان ایگید چنلی بئل یوردوم
مجلیس آپارماغی بیلن
داغلارین باشیندا یئل کیمی اسر
آغیر آلایلار بوشلانیر
 او مهربان آنا کیمی هامیدان خبری وار بو اساسدا کوراوغلو داستانیندا یازیلیب:
مجلس ساقی‌سی کوراوغلونو ایچکی اولان اوتاغا آپاردی.
تومارلارام آخشام سحر
بویانسین اندامی آل قانا، گلسین
 او طرفدن کوراوغلو اؤزونو آلیجی قوش کیمی ده‌ییرمانین قاپیسینا یئتیریب.
بونلار بوردا قالسین سنه دربنده مؤمینه‌دن خبر وئریم.
سؤز تامام اولدو کوراوغلو گؤردو بو خوشلوقلا د‌لی‌لری بوراخمایاجاق، آجیقلاندی میصری قیلینجی چکیب قورد اوغلونا هجوم ائله‌دی.
- عاشیق بو گون دورنا خاتون ایله حمزه به‌یین تویودور.
نامرد سیررینی بیلنده
 قورد اوغلو کمند آتیب آتی توتوب، گتیریب گوجله یهرله‌ییب میندی.
‌ بو گئجه بیزیم اوبادا توی مجلسی وار، سنی اورایا آپاراریق اوخویارسان، کؤنلوموزو آچارسان.
 گون‌لرین بیر گونو چنلی بئل د‌لی‌لری یادینا دوشوب، مؤمینه‌یه دئدی:
آل ائیله‌دین قانی یاغی
 -چوخ یاخشی تانییرام.
 بو داستانلار شاه عباس دؤورونون اجتماعی ماجرالارین آیناسی‌دیر.
قول دئییرلر، قولون بوینون بورارلار،
***
نئچه خودکارلاری تختیندن سالام
کارواندا یاراقلی آداملار وار ایدی کوراوغلو ایله داعوا ائیله‌یه‌سی اولدولار.
گؤستررم محشری دوشمانا، گلسین!
آت بئلین‌ده قوچ دلی‌لر
بیر درد بیلن یوخدور دردیم باغلیام
قوروب تاجرلری دولدوردوم داشا
یاغی چیخدی ساواشیما
 قاباغیندا ایکی یوکلو اؤکوز بیر کیشی ده‌ییرمانا گلدی، کوراوغلونون گئییمیندن یاراغیندان شوبهه‌لنیب دئدی:
 او نئچه ایللر حسن خانا ایلخی اوتارمیشدی، اونون قاپیسیندا عؤمرونو گونونو چورودوب، ساققالینی آغارتمیشدی.
 بئله النگه‌لر منیم اؤزومده‌ده چوخدور.
 کوراوغلو اونلارا مجال وئرمه‌ییب توتوب دؤردونو بوغوب بیرین‌ ده قیلینجی الیندن آلیب قولاق‌لارینی کسیب بوراخدی.
نه یامان چمخمه‌سی وار
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
 مهترلر کوراوغلونون یانینا گلیب کئچلین و دورآتین یوخا چسخدیغینی کوراوغلویا دئدیلر.
 کوراوغلونون نعره‌سینه د‌لی‌لر داهادا قیزیشدیلار.
داغیدام کاروانی تؤکم مالینی
 ایلخینین ایچینده ایدی.
سؤیله کوراوغلودان منه بیر خبر
شیرین لهجه‌لیم خوش نشانلیام
قوجا بابا، اؤلکه‌نیزه اوز توتوب
 بو قادین‌لار ایگیدلیکده دؤیوشده کیشی‌لردن اسکیک دئییللر.
 قارا باغدا، میخلی بابا آددا بیر کیشی، آذربایجانین بؤیوکلرینی بیر یئره توپلاییب، خانلارین ظولمی ایله، مذهب خرافه‌لری ایله دؤیوشه باشلادی.
- منیم اوغول اؤولادیم یوخ‌دور کی گؤنده‌ریم گئده کوراوغلونون قیرآتینی گتیره.
***
سؤز تاماما یئتیشیب قوجا دئدی:
بیر تاماشا ائله‌یرسن
***
(یئنی باخیش کلاسیک فولکلور ادبیاتیمیزا)
- بو اییره‌نج کئچل خوندوزو هاردان گتیردین؟
 پاشا، چوخ تعریفله‌دی.
 گؤزلری اویور - اویور اویناییردی، هئچ دینج دورماقلا ایشی یوخ ایدی.
نقدن ‌ده اولماسا وئج آلام گئدم
چای کوراوغلو چای کوراغلو
 هر یئردن کئچیب گلیب دربنده چاتدی.
یولداش یولداشین اوستونه
 -آی اوغول سن نئیله‌دین دینج اوتوردوغوموز یئرده باشیمیزا بلا آچدین؟
آخشاما قایغاناغی وار
- آی کل اوغلان بو آت نیه بئله اولوب، اولمایا آتا یاخشی باخمیرسان؟
سالیب قایالاردا یورد اولماز
قیلینج چکیب مرد میدانا ووراندا
 سیز قالین چنلی بئلی دوشمنلردن قورویون.
داغلار قوینوندا قوینوندا
***
کوراوغلو یئنه‌ ده خانیم‌لاری و د‌لی‌لرین ساکت ائله‌ییب دئدی:
حسن به‌یم کوراوغلونون اوغلیام
پاشانین قددینی بوکک
مؤمینه‌یه دلیل اولدوم
ائیواز آتاسینین جاوابیندا دئدی:
گؤررسن کی قالان یوخدور
من چنلی بئله آپاررام
قیلینج چالان قوللاریم وار
- بئللی احمد، بوردان چنلی بئله بوش گئتمه، شیرین خانیمی دا سن ترکینه چک.
آخان قانلار آخار اولار
عرب آتی گئتدی الیمدن
ال - آیاغین توتوب سویوق
کوراوغلونون جاوان واختی ایدی.
 قوو چیخسین گئتسین.
یاغی دوشمن منله غوغا باشلاسا
علی دئدی:
‌ تکه تورکمنین آدلی سانلی ایگیدلری، آغ ساققال، قارا ساققال‌لاری، جاهیل جؤومردلاری، قیز گلین‌لری اورا ییغیلمیشدی‌لار.
اؤزونو آللاندین بو گون
نیگار چنلی بئل بودور بو
هارا وورساق قاباغیمیز قاییتماز
- کوراوغلو بیزی‌ده اؤزون‌له آپار.
 آمما سونرالار آتین آرپاسینی کسیب دورآت آریقلادی.
بیرجه ایگید مین قوشونا نئیله‌سین
داشدان قالا قوران قوچ کوراوغلودور
سای گؤتور هامیسین سکسن مین یوزه
 د‌لی‌لر کئچل حمزه‌نی گؤروب دئدی‌لر:
یاخشی یئتیشدین دادیما
 یئنه‌ده آش ایسته‌دی.
‌ آخشام توی مجلسی قورولدو.
 گونش باتان زامان گلیب چنلی بئله یئتیشدی.
 صحبت آراسیندا دئدی:
ییخار قایالاری آتار داغلاری
 دلی‌لر او واخت یئتیشدی‌لر کی قیرغین داعوا ایدی، کوراوغلو ساغا سولا قیلینج ووروردو، قوشون اونو اورتالیغا آلیب توت ها توت ایدی.
اوروشان آتاسینین اؤیرتدیگی کیمی، اول قیرآتی میندی، تزه‌جه سولانمیش شومدا سئیر ائتدی، سونرا قوجا ایلخیچنین یانینا قایتاردی.
آلار آخیر بولار کوراوغلو سنی
 دونا چایینی کئچیب.
یئددی یوز یئتمیش یئددی دلی باشیندا
 ده‌ییرمانچی حمزه‌نین پالتارینی گئییب دونوزلوغا گیریب، حمزه‌ده ده‌ییرمانچینین پالتارینی گئییب ایچری ده‌ییرمانا گئدیب.
قوچ کوراوغلو ایستر خراج
عثمانلی قوشونو گلسه قورد کیمی
 عاشیق آختاریرلار صاباح گئدیب اوخویارسان.
 آمما آت گئجه گوندوز ایچریده‌دی، هم ده کی باغلی قالمیش.
گؤیله گئدن بئش دورنالار
کوراوغلو سؤزونو قورتاریب بیر نعره چکدی؛ اونون نعره‌سینه دلی‌لر داغلاردان تؤکولوب گلدی‌لر.
پاشالار وارینا تالانلار سالان
 کوراوغلو ایله بئللی احمد اورا گئتدی‌لر.
آخیر اولدون خام کوراوغلو
دولانیب باغلاری گزمیشم ازل
تئللی خانیم گؤروب دمیرچی اوغلو گئتمک ایسته‌میر، گؤتوروب گؤرک نه دئدی:
ایگید گؤرمه‌دیم سن بویدا
جانیم آنا گؤزوم آنا
***
 تئز باشوا چاره قیل.
ائیوازیم بنزه‌ر لاچینا
چارداقلینی گوللر بزر
اوروم دئییب چنلی بئلدن گلیرم
چوخ ایگیدلر یوران قوچ کوراوغلودور
محبوبا خانیم بئله دئمکده کوراوغلویا اشاره ائدیب بو ایشی قیزلاردان گیزلتمک ایسته‌دی.
قورد اوغلو دئدی:
ده‌ییرمانچی تئز ائشییه چیخیب دئدی:
میداندا دوشمنه قانلار آغلادان
کوراوغلو سؤزله دئدیگی کیمی دیل ایله ‌ده دئییب:
محنت اوزونه گولنده
سلام وئردیم سلام آلماز
یوللارین توزونو گؤیه قالدیرار
گلر قییا چالار کوراوغلو سنی
 کوراوغلو چیخاریب دورآتین بوخوو آچارینی کئچل حمزه‌یه وئردی.
قاچ گئت عجم اوغلو قالما بو یئرده
‌ تورکمن د‌لی قانلی‌لاری ال چکمه‌دی، اونو اؤزلریله آپاردی‌لار.
کئچل حمزه اورادان چیخیب ائولرینه گلدی.
 بو صحبت کئچنده خانیم‌لاردا بوردا ایدی.
چاغیر گلسین دن کوراوغلو
ائیوازدیر آغزیمدا دیلیم
جعفر پاشانین حکمی ایله دمیرچی اوغلونو پهلوان میدانیندا زنجیرله‌میشدی‌لر.
آخیردا مؤمینه‌نین علاجی کسلیب دئدی:
***
پاشالار قددی بؤکمه‌یه
 ندن بو حالا دوشدویونو اوندان خبر آلدی.
میندیم قیرآتین بئلینه
یوز تولکونون قاباغینا
کئشیک‌چی‌لری قویلادیم
جنون گلدی او چنلی بئل ائلیندن
 سوروب دربند بازارینا چیخیب، فتحعلی آدلی بیر قیلینج اوستاسینین یانینا گلیب آتدان دوشوب قیلینج ایسته‌دی.
 دمیرچی اوغلونو گؤروب دئدی:
 رد ائله گئتسین.
جان قوورولار آتشیندا
 بیر صحبت ائله قولاق آساق.
***
سئو‌گی‌سیزلیک بیر یانیم چاپار
 ساقی کوراوغلونو اوردا قویوب آیری قاب گتیرمه‌یه گئتدی.
***
اوزاق اوزاق یوللارینان
کوراوغلو آتینی سوروب گئدندن سونرا دمیرچی دئدی:
 آخیردا کوراوغلو بیر د‌لی نعره‌سی چکیب قورد اوغلونو قالدیریب یئره ووردو.
 محبوبا خانیم باشیندا قیرخ اینجه قیز اه‌یلشمیشدی.
 کوراوغلو قیرآتین اوستونده، چیینینده ساز رومون آراسیندان گئدیردی، محبوبا خانیم کلاه فرنگیدن باخیردی، بونو گؤردو.
 یاخشی بودور کی دورآتی قیرآت آدینا آپاریم.
سودان ‌دا موبارک اولسون
قیرآت علینی سسیندن تانیدی، ساکیت اولدو، علی الی‌ایله قیرآتین باشینی، اوزونو، یالینی، بئلینی، ساغریسینی تومارلادی.
دونیادا هئچ ایگید یوخسول اولماسین
 بوتون دسته‌لر اوروشانا هجوم ائله‌دی.
قصاب گؤردو خوشلوقلا دا پیس‌لیکله‌ده اولسا، کوراوغلو ائیوازی آپاراجاق اؤز اؤزونه دئدی:‌ یئنه خوشلا وئرسم یاخشی اولار.
آه چکرم هر دم کؤکسوم اؤتوررم
 هاردان گلیب هارا گئدیرسن؟
عاشیق جنون دئدی:
محبت یاپیشار چتین الیمه
داغستاندان گلر اولدو
 آشپاز چیققیرینی بئله چیخارتمادی.
‌ کوراوغلو آخیردا بو قراره گلدی کی دمیرچی اوغلونا بیر عمود وورسون، ییخیلاندا توتسون قولونو باغلاسین.
لئش لئش اوستونه قالایان منم
یاغی دوشمنلری سالار قهره
کوراوغلو دئدی:
آسلان کیمی د‌ره‌لرده باتارام
 خانیم‌لار دلیلر نه بویوروردولارسا گئدیردی.
‌ عاشیق جنون گئدیردی شهرلره اویماق‌لاری گزیردی، هاردا بللی گؤز‌ل، قوچاق، ایگید گؤروردو گلیب کوراوغلویا خبر وئریردی.
غربت ائلده ذلیل اولدوم
***
***
عاشیق جنون دئدی:
داغلار قوینوندا قوینوندا
نامردلیک‌له باشا چاتان
کوراوغلو دئدی:
 بیر آی سوفره‌نین قیریق - قوروغوندان یئدیم اونو‌دا دیله گتیریب باشیما چالدین؟
میصری قیلینج قیزیل قانا بویانمیش
کوراوغلویام گونوم بئله
 نه چیسن؟
ایگیدین ایگید دستینه
 وزیرینی یانینا چاغیریب دئدی:
‌ کوراوغلو اؤزو آلتدان یاراقلاندی، اوستوندن چینینه ساز کئچیردیب شهره گیردی.
داعوا گونو فولاج فولو قایتماز
عاشیق جنون دئدی:
مجلسده‌کی پاشالاردان بیری دئدی:
 تانیمادیغین، بیلمه‌دیگین بیر آداما اعتبار ائیله‌ییب دورآتین بوخوو آچارینی وئریرسن.
 او ایکی آدام باشلاریندان قان آخا آخا پاشانین یانینا گلیب.
اوروشان اؤزلری اوچون بیر اولاجاق، آت‌لاری اوچونده بیر تؤیله تیکدی.
 17- جی عصر آذربایجاندا عاشیق شعرینین ان پارلاق دؤورانی‌دیر.
چنلی بئل اوستونده اسره‌میش نرسن
نیگار خانیمین جاوابیندا کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
کوراوغلو دئدی: 
آپارماسام قارا باغلار
کوراوغلو او گئجه قارینین ائوینده قالدی صاباح قالخیب کئچل حمزه‌نین تویونا گئدنده دئدی:
کوراوغلو دئدی:
 قورد اوغلو ال قیلینجا آپاریب آتلی‌لارا جومدو.
بو دونیادا ایگید چوخ‌دور
کوراوغلو قیلینج قورشادی، قالخان تاخیب، عمود آسیب، نیزه گؤتوردو، اوشنیندن ‌ده ساز کئچیرتدی.
ماحمود پاشا دئدی:
 بیر گون اؤز اؤزونه دئدی:
رخصت وئر من گئدر اولدوم
- یئددی باتمان دوگونون آشی، یئددی قویونون یاری شاققاسی منیم بیر دفعه‌مین خوره‌یی‌دیر.
- آی قارداش حرامی دئییلسن کی ایکی سینی آشلا دویمادین.
‌ اؤزو یورغون آتی آج ایدی، دوشوب آتی اوتا بوراخیب اؤزو بیر بولاغین باشیندا دیرسکلندی بیر آزدان دمیرچی اوغلونو یوخو توتوب یاتدی.
محبوبا خانیمین جاوابیندا عاشیق جنون گؤرک نه دئدی:
گئده‌رم هر یانی، هر تورپاغی گزه‌رم، آختاررام، بیر یوسف کیمی گؤز‌ل، رستم کیمی ایگید اوغلان تاپارام.
بوراخمام سنی بزیرگان
کوراوغلو دئدی:
واردیر قیلینج ووران قولوم
باشلانیش
- عاشیق هارا عاشیقیسان؟
کوراوغلو دئدی:
 محبوبا خانیم و شیرین خانیم ‌دا ترک‌لرینده، آتلارینی سوروب چارداقلی چنلی بئله اوز قویدی‌لار.
محبوبا خانیم قادان آلا
دوشمندن قصاصین آلار
 بیر نفر روملو مهدی پاشایا خبر آپاردی کی روما بیر آدام گلیب، گئییم کئچیمیندن، سیر - صفتیندن هئچ بیزیم یئرین آداملارینا اوخشامیر.
شوخ گؤزل‌لر یئرینده‌می
 ایندی چنلی بئلده سنی دئییب گلمیشم.
نصیحت‌لرین توتارام
سن ائیوازی گؤردون خسته
باغبانین جاوابیندا آلیب کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
 بئللی احمد او ساعات چکیب آغجا قوزونو یهرله‌دی، یاراقلانیب، آلتدان، اوستدن قورشانیب، آغجا قوزونو مینیب، روما یولا دوشدو.
آنادان اولاندا جؤومرد اولموشام
‌ کوراوغلو حکیمه یاخشی خلعت وئریب یولا سالدی.
عرشه چکیلدی نالاسی
- مهدی پاشا سنی چاغیریر.
‌ کوراوغلو قیرآتی ناللاماغا گلن‌ده دمیرچی همیشه اوغلونو گیزله‌دیردی، آتی ناللاییب گئدندن سونرا اوغلو حسنی چیخارداردی.
یئتیشدیم بودور یئتیشدیم
***
قاچیرتدیم غوغادا میداندان پاشا
‌ دئییرلر کوراوغلو نعره چکنده، نعره‌سیندن داغ - داش تیتیره‌ییر، کوراوغلو کیمی نعره چکه بیلرسن؟
آرینین قهرین چکمه‌ین
 کوراوغلو ایله بئللی احمد قوشونو یاریب، آرادان چیخدی‌لار.
***
 -کوراوغلو بیزی سویوب، وار دؤولتیمیزی الیمیزدن آلیب یولا سالدی.
جانیم حمزه گؤزوم حمزه
‌ عاشیق جنون او گوندن کوراوغلونون عاشیقی اولوب.
 پاشالار، بئی‌لر اوستوموزه قوشون چکه بیلمزدی.
قورد اوغلو دئدی:
آت ایگیدین قارداشیدیر
سؤیله‌ییم سؤزلریمی ائله دیل ازبر
 کوراوغلو کیمسیه باشقاسینا اوستون توتمور.
 بیر کئچلی دؤیوب آغیز - بورنونون قانینی بیر - بیرینه قاتیب.
- عاشیق یئدین دویدون، ایندی اوخو قولاق آساق.
کوراوغلو نئچه - نئچه سفرلره گئتمیشدی، قاییداندا د‌لی‌لر طرفیندن بئله حؤرمتسیز قارشیلانمامیشدی.
کوراوغلو جعفر پاشانین سینه‌سی اوستوندن قالخیب دئدی:
ماحمود پاشا حکم ائله‌دی قوشون یئر به یئردن آتلانیب کوراوغلونون اوستونه یئریدی.
 -وئریرسن عمللی پول وئر، بو قیریق ازیک اوزوک‌لری نیه منه وئریرسن؟
 قالخیب یولا دوشدولر.
درد باغریمی ده‌لر اولدو
تونجولار دوشله‌ین اؤگجلر قیزان
 بو حادثه‌لر، سازلاری و سؤزلری ایله ملتین آرزیلاریندان دانیشان عاشیقلاردا یئنی باخیش یاراتدی.
یوز مین تولکو بیر آسلانا نئیله‌سین
دولدوروب ایچدیگین وارمی
اوجا اوجا داغ باشیندا
 کوراوغلونو اؤز یانلارینا آپاردیلار.
قارانلیق گئجه‌ده یول چاشیرمایان
 قیرآتین بورنونو سیخاندا هئچ اؤسکورمه‌دیر، سینه‌سی تؤیشومه‌دیر، دیرناق‌لاریندا بیر قیریق دا پالچیق تاپیلمادی.
- گئدین اونو منیم یانیما گتیرین.
 نیه صاندیقا سالمیسان؟
 کوراوغلو هردن نعره چکیب، قیلینج ووراندا  قوشون اهلی قورخوسوندان آغاجدا یارپاق اسن کیمی اسیردی.
اوزون مندن نیه دؤندو؟
 مؤمینه خانیم بیر گون کوراوغلویا بئله بیر نامه یازدی:
قاراووللاریندان بیرینی یانینا چاغیریب دئدی:
- کوراوغلو نه واخت قیرآتین دالینجا توقاتا گلسن، اؤزوم اوزنگینی باسیب میندیره‌جه‌یم آمما ایندی آتی وئرمه‌رم.
چوخدور کوراوغلونون یاشی
- د‌لی‌لریم نیگار خانیمی گتیرمه‌یه اؤزوم گئده‌جه‌یم.
قورو یانار یاش اینیلدر
سنسیز گئده‌ بیلمم ائل باراتینا
سؤندورن روزیگاردیر یاندیران قوودور
- حسن خان، ائشیتمیشم سنین یاخشی جینس آتلارین وار، گلدیم ایلخیندان ایکی آیغیرلیق آت آپارام.
کوراوغلو دئدی:
 من قوجا دئییلم.
اوستونده باده ایچینده
قصاب علی دئدی:
بو قیلقیدا چؤودار اولماز های اولماز
قاری دئینده توزلانیر
 -آی خانیم چنلی بئللی‌یم، آدیم عاشیق جنون‌دور.
 کئشیک‌چی‌لر داوام گتیره بیلمه‌ییب قاچدی.
گئیدیگیم ایگید کورکودور
سؤیله قوچ کوراوغلو ندن ملولسان
دیولری گتیردیم جانا
آند وئریرم کوراوغلونون ذاتینا
‌ او آد سنه حلال‌دیر قوللاریمی آچ گئدک، بو گوندن من سنله دوست اولدوم.
غوغایا وارالی گرک
مرد ایگیدلر بئله باخماز آتینا
سؤیله قوچ کوراغلو نه‌دن ملولسان
‌ صاباح آچیلدی.
 دورآت اؤسکورمه‌دیر، اورهیی تؤیشومه‌دیر آنجاق دیرناغینین بیرینده بیر قیریق پالچیق تاپیلدی.
 قیرآت ایلدیریم کیمی سیلدیریم داشلیغی ائندی، نه بودره‌دی، نه تپه‌دی قوش کیمی اوچدو گلدی ایلخیچینین قارشیسیندا دایاندی.
 ده‌ییرمانچی خودکار قیزی نیگارین گوللو باغینی اونا نیشان وئریب.
 فتحعلی اونا بیر نئچه قیلینج گؤستریب قورد اوغلو قیلینج‌لاری الینه آلیب، بیر بیر باسیب قیریب، اویانا آتیب.
قورد اوغلو دئدی:
***
 ائیوازی سسله‌ییب آیریلیق مجلسی قورماغی اونا تاپشیردی.
 گرک قیرآتی اله کئچیردک.
‌ عاشیق جنون دئدی:  
نازلی بوداقلاری گؤرمه‌ییب خزل
***
‌ د‌لی‌لر ارضروم داغلارینین باشیندا دوشدو.
 دورآت ‌دا یاخشی چیخدی، امک ایترمه‌دی.
 هره‌سینین آیاغیندا آیری - آیری بوخوو وار ایدی، اونلاردا آیری آچارلا آچیلیردی.
دمیرچی اوغلو، دمیرچی اوغلو
 مهدی پاشانین یانینا گتیردی‌لر.
 بیر گون یئنه آتاسی اونا دئدی:
- آی ده‌ییرمانچی بیر تئز ائشییه چیخ!
آت ایگیدین قارداشیدیر
- اوغول سنی اؤلدورمه‌دیم، بوراخدیم.
دمیرچی اوغلو دئدی:
- آی ده‌ییرمانچی، غریبم منی بو گئجه‌لیک قوناق ائلرسن؟
کوراوغلو تعجب ائله‌دی!
‌ یئمکدن سونرا قاری دئدی:
- من عاشیقم، اذن اولسا سازلا دئییم.
محبوبا خانیم محبوبا خانیم
ایراق‌دیر منزلیم اوزاق‌دیر آرا
تؤکوب تئللرین گردانا
اوروشان آتلاری قارا تیکانلیغا سوردو.
 هر تورپاغا هر سفره گئدن‌ ده بیر جوره گئییب گئدیرمیش.
سنه قوربان اؤزوم نیگار
***
گئیین گئدک بیزیم ائله
ایری قیلینجی بئلین‌ده
 کوراوغلو قورد اوغلویا یاخینلاشیب دئدی:
***
بیر بیریندن خوش دورنالار
چنلی بئل‌ده آغیر مجلیسلر قوران
‌ او طرفدن دمیرچی اوغلو تئللی خانیم ترکین‌ده عرب آتینی سوروب ارضروم شهریندن آرالانمیشدی، آرخایا باخاندا گؤردو قوشون گلیر، آتین باشینی چکیب.
‌ تئللی خانیمین یانیندا قیرخ اینچه قیز اه‌یلشمیشدی، عاشیق جنونو گؤروب دئدی:
 یئمکدن سونرا صحبت باشلاییب قاری دئدی:
- منه یئمک حاضرلا.
قویون اوتلار قوزو ایله
 دورآت دا یاخشیدیر.
 آتلار گلدی، ایلخیدا ایکی مادیانی باسدی‌لار، سونرا قاییدیب دنیزه گیردی‌لر.
‌ کوراوغلو یول اوزونو اؤز اؤزونه فیکیرلشیب دئدی: 
کوراوغلونون آدی اوروشان، آتاسینین آدی علی کیشی ایدی.
 دورآت آرپاسینی یئیه‌نه قدر بوغدا چووال‌لارینی تؤکوب اون گؤتوردو، اونلوغا سو بوراخوب خمیر قاتدی، چکیب ده‌ییرمانین بیر طرفینی سؤکدو، پرره‌لرین اوجاق سالدی چؤرک بیشیریب.
 نیگار خانیم گؤردو، اوجا داغلارین باشی گوللو چیچکلیدیر دئدی:
***
پیمانیم ‌دا دول ها دولدا
 بو حادثه‌لر، ایکی قهرمانی عینی حادثه‌نین باش وئرمه‌سی سببیندن بیر بیرینه یاخینلاشدیریر.
قوجا بابا من دولانیم باشینا
کوراوغلو تک اوولاغی
محبوبا دئدی:
 د‌لی‌لردن بیری قاچیب نیگار خانیما خبر آپاردی کی بیر آتلی گلیب چیخیب، دمیرچی اوغلونون، ائیوازی، عیسی بالینی توتوب قوللارینی باغلاییب.
دمیرچی اوغلونون هر واختی
قالخدی کؤنول مرغی دولو می ایچدی
 باشلار یارپاق کیمی یئره تؤکوردو.
‌ کمند آتین بلکه کمند ایله توتا بیله‌ک.
 کوراوغلو هر یئردن آتلانیب گلدی، دونا چایینا یئتشدی.
‌ قصاب علی تکه تورکمنه، کوراوغلو ایله ائیواز چنلی بئله یولا دوشدولر.
عثمانلی قوشونو گلیر قورد کیمی
- کلم اوسته ایستی سو یاغدیران  
هئچ ایگید یالقیز اولماسین
دمیرچی قیرآتین دال آیاق‌لارینی ناللاییب قورتاریب، کوراوغلو الینی جیبینه سالیب چیخاریب قیرآتین ناللانماق پولونو وئریب.
چونکی اولدون ده‌ییرمانچی
کمند آتیب ایندی سنی توتارام
 بیر آز کئچدی، قیزلار چیخیب گئتدی‌لر، کوراوغلو یئییب، ایچیب، کئفی دورولوب، داماغی چاغلانیب محبوبا خانیملا کئفه، داماغا باشلادی.
 ایسته‌ییردی اونون کؤمه‌یی ‌ایله نیگاری گؤرسون.
- آنا دئه گؤروم منیم آتام کیم‌دیر، دوغرو دئمه‌سن سنیده اؤزوموده اؤلدور‌رم.
قیش اولاندا مخمر چوللات
کوراوغلو دئدی:
 چونکی بوتون دلیلری اونون صداقتی و انسانلیغینا اینانیر.
 بونلار آذربایجان دیلینین حؤرمتینی سیندیریب، شاه عباس ایله آذربایجان آراسیندا بیر بوشلوق یاراندی.
قوچ کوراوغلونون د‌لی نعره‌سی دوشمنی چاشدیرمیشدی.
گلین دئینده نازلانیر
 تانینماز اولوب الینه اون کوره‌یی آلیب، اونلوغون قاباغیندا باشی آشاغی دایاندی.
مهدی پاشا بی‌خبردیر
مؤمینه دئدی:
چنلی بئل یئرینده‌می
 - گئجه واختی بوردا نه ائله‌یرسیز؟
عرب آتین نه‌دیر سوچو
کور‌اوغلوسان های سالارسان
‌ دمیرچی اوغلو گوج وئریب زنجیری قیریق قیریق ائیله‌دی او یانا آتیب دئدی:
بیر قیز سوراغینا گلدیم ها گلدیم
***
***
- گئت باباندان ‌دا رخصت آل.
قول دئییبن حبشیده ساتسالار
- توتاق کی مالسیزدا، پولسوزدا من سنه گئتدیم، سن منی خودکاردان نئجه آلا بیلرسن؟
جعفر پاشا حکم ائیله‌ییب قوشون آتلاندی، دمیرچی اوغلونون دالینجا دوشدولر.
‌ کوراوغلو آجیقلاندی.
دمیرچی اوغلو قیرآتین بئلینه قالخدی.
دئه گؤروم بو نه سفردیر
آت اوینادیب چنلی بئله چاتارام
کوراوغلو داستانلاری و اونون ایچینده‌کی حماسی ماجرالار، خالقینا داخلی دوشمنلرله، خارجی دوشمنلرله ائتدیگی محاربه‌یه گؤزل تمثیل‌دیر.
یول چئویریب چنل بئله گئدیرم
قوجا علی دئدی:
 چنلی بئلدن گلیر، ایلخیسینا قوتورلوق دوشوب، ده‌ییرمانچی بئینی آختاریر کی آتلارین قوتورونو قورتارسین.
یاراق بیز قصابین اوغلو
کوراوغلو اورادان شهره گلیب.
یارالی کؤنلوم اوشویه
یول آل بوردان قانلی یاغی
 نیه بئله گئج گلدین؟
***
عثمانلی قوشونو گلیر قورد کیمی
نه زامان‌دیر آلان یوخدور
 آتلار بؤیویوب مینیلمک حدینه گلیب.
اوروشان بو دفعه دورآتی میندی، تزه‌جه سولانمیش شوما سوردو، سئیر ائتدی، سونرا ایلخیچینین یانینا قایتاردی.
سؤز تامام اولدو.
‌  کوراوغلو قیرآتا مینمک ایسته‌دی، د‌لی‌لر ایره‌لی یئرییب دئدی‌لر:
یئتمیش یئددی د‌لی باشی کوراوغلو
 ال بیر بیرینین بئلینه آتدی‌لار، دولاشدی‌لار، بیر قدر گولشدی‌لر، یورولدولار بیر بیرینه زور ائله‌یه بیلمه‌دیلر، آرالانیب هره‌سی بیر یاندا اوتوردو.
‌ یولومو آزدیم گلیب بورایا چیخدیم.
 حسن خان خبر بیلر، بیزه نامردلیک ائله‌یر.
 کور علی تاپدانا - تاپدانا، آت‌لاردا الینده اؤز قاپیسینا گلیب چیخدی، ایچریدن اوغلو اوروشانی چاغیردی.
 دیرناق‌لارینی یوخلادی.
کوراوغلو بیلرزیگی مؤمینه‌یه وئریب، اونلا ساغ اوللاشیب قیرآتی گؤتوروب مینیب چنلی بئله یولا دوشوب.
جنگ جدالین گذارینا گلمیشم
قویمارام گؤزدن ایراغا
کوراوغلو دوشدو، قیرآتی بیر یاندا باغلادی، اؤزو باغا گیریب، گؤزله‌دی، بیرده گؤردو نیگار خانیم آلدان قوماشدان گئییب اؤزونه قلمدن زینت وئریب، باشیندا قیرخ اینجه قیز بودور باغا گلدی.
هر یاندان کیشی‌لر، اوغلان‌لار، قیزلار، گلین‌لر ال چالدی‌لار.
دلی‌لرین اولار باشی
آخیردا الیمدن چکرسن حاشا
***
دئدی‌لر:
***
صدآفرین قایناغینا جوشونا
آللاها تاپشیردیم سنی
 نیگار خانیم بو گون باغا گزمه‌گه گله‌جک.
 بونون گؤزلری اوچ تپه ساغساغانین گؤزلری کیمی قاییر - قاییر قاینایر، هئچ ساغ عمل‌لی آداما اوخشامیر.
عرب آتی من ایسته‌رم
 هارالیسان؟
محبوبا خانیم«چنلی بئلدن گلیرم» دئمه‌سیندن بیلدی کی بو کوراوغلودور دئدی:
 -بو چوخ قوشون قیریب، گره‌ک ائله عذابلا اؤلدورک کی عوضی چیخسین.
- آی قیز گئت او عاشیقا دئه گینن صاباح باغیما گزمه‌یه چیخاجاغام، منیم گولشن باغیما گلسین.
نیگار چنلی بئل بودور بو
کوراوغلونون قوچ آرخاسی
کوراوغلو نامین گؤتورن
قورد اوغلو دئدی:
- سن کوراوغلو اولاسان خودکارلار الیندن زارا گلر، پاشالار خانلار توک تؤکه‌لر ایندی بیر دمیرچی اوغلو سنین وئردیگین پوللاری موم کیمی الینده یوموشالدیب اوستونه توللایا، بونو هئچ سیغیشدیرماق اولار؟
سکسن مین محالدان گلن باراتا
عرب آتی من ایسته‌رم
دمیرچی اوغلو مطلبی آنلاییب، قاییدیب قارینین ائوینه گئتدی.
 نیگار خانیم نه قدر ائله‌دی اونلاری بیر بیریندن آییرسین.
 کوراوغلو باغبانین خوشونا گلیب دئدی:
آرخاسینا دایاندیغیم
 اوروشان سونرا سیناق اوچون دورآتی میندی، چنلی بئلین سیلدیریم داشلیغیندا چاپماغا باشلادی.
 یانیب حئیفله‌نیرسن؟
یای اولاندا آیغین ناللات
- عاشیق سیزین یئرین بیر یییه‌سی وار؟
سؤز تامام اولدو بیرده توتوشدولار.
- بزیرگان‌لاری نیه سویدون؟
 -قوچ کوراوغلو کیمی آرخاسی اولان هئچ غم چکیب قورخار؟
آیری دوشموشم ائلیمدن
‌ کئچن تاجر کاروان‌لارینی کوراوغلو قیرآتلا دؤشله‌ییب چنلی بئله چکیردی، وار دؤولتینی الیندن آلیب یولا سالیردی.
عاشیق جنون سؤزونو قورتارار قورتارماز توی آداملاری اونا ال چالدی‌لار، آلقیشلادی‌لار، بول پول ییغدی‌لار.
جنون، ایله‌شیب‌لر ارلر قارشیندا
***
چاتماز گوجونه نر سنین
کوراوغلو جاواب دئدی:
 کئچل حمزه ایره‌لی یئریدی، آلیب ایچکینی ایچیب دئدی:
بودور کوراوغلونون اوغول بیر سؤزو
‌ بیلمیرم بو گلنده منی نیه گیزله‌دیر، چیخاجاغام هر نه اولور اولسون.
 گؤرک نه دئدی:
بو قیلقیدا چؤودار اولماز های اولماز
 کوراوغلو گؤزلرینی ائله بره‌لتدی کی کئچل حمزه قورویوب یئرینده قالدی.
***
قارا قاشین هلال ائله
سودوم اولسون سنه حلال
اه‌یلشمیشدی چنلی بئلین ائلین‌ده
کوراوغلو بو ایشدن سونرا اوچ گون، اوچ گئجه آج - سوسوز    اوزو اوسته دوشوب یاتدی، یوخوسوندا گؤردو کی توقاتدادیر، قیرآتدا آلتیندا.
 دورآت اوچ گونده گئتدیگی یولو قیرآت بیر گونده گئدیردی.
کوراوغلویام حاشا حاشا
دوشمن قاباغیندا آز دوشورمه‌ین
‌ گؤروشندن سونرا یئتمیش یئددی یئردن دئدی‌لر:
علاج بو زورلا آپارام
محبوبا دئدی:
بیر اوردو باسدیغین وارمی
- پاشانین ایلخیسینا گئدیردیم.
 سینه‌سینه چیخیب دئدی:
 گؤردولر عاشیق اونلار گورن عاشیق‌لاردان دئییل.
باغیرلار یاران قوچ کوراوغلودور
 قیرآت چنلی بئله چاتاندا برک کیشنه‌دی.
یوز مین تومنیم خرجله‌نیر
یوخا کاغیذا بنزرسن
 -بزیرگان باشی کاروانی اؤز خوشلوغونلا چنلی بئله‌چک، یوخسا زورلا آپاراجاغام.
باغلار گتیردی هیوا، نار
د‌لی‌لری قوشا قوشا
اوتان ائیوازخان بیر اوتان
***
 قاپیدان چیغریب دئدی:
***
 مهدی پاشا بوندان چوخ آجیقلانیب.
- اوغول، من آختاردیغیم یئر ائله بورادیر، اصل یورد سالمالی بو چنلی بئلدیر.
***
 نه گؤردون؟
 ایندی اؤزوموز قالماغیمیزا بیر ائو، آتلاری سالماغادا بیر تؤیله تیک.
- من سنی بئله دالاشسیز داعواسیز چنلی بئله آپارسام کوراوغلو دئیه‌جک اوغورلاییب گتیریب‌سن بو ایگیدلیکدن دئییل، گرک قاییدام قوشونلا داعوا ائله‌یم سنی ائله آپارام.
تک قاباقدا دؤوران قوچ کوراوغلودور
ایسترم اؤزونه ائیله‌یه یار منی
پوللو اولار، پولسوز اولار
 عرب پاشانین مؤمینه آدلی بیر قیزی واریدی.
 سینه‌سینه چیخیب میصری قیلینجینی چکدی کی باشینی کسسین.
کوراوغلو دئییلن ایگید منم من
قیرارام سلطانی خانی
یاغی دوشمن گله بیلمز توشونا
ده‌ییرمانچی داهادا قورخوب دئدی؟
 قیزلاردان بیرینه عاشیق جنونی گؤستریب دئدی:
قوشون کوراوغلونو آراسینا آلمیشدی.
- آتا بورا اوجو - بوجاغی گؤرونمه‌ین بیر دوزه‌نگاه‌دیر.
بونلار بوردا قالسین.
آلنی آچیق اوزون گولر
 چنلی بئله یول باشلادی.
چکیب بزیرگان سویدوغوم
 -گئت گؤر دمیرچی اوغلونون یاراسی نئجه‌دیر، ساغالار؟
وئریر آشی آغ لاواشی کوراغلو
بئللی احمد بو سؤزو ائشیدیب قیلینج چکیب اونلارا هجوم ائله‌دی.
 قوجا علی دورآتا، اؤزوده قیرآتی میندی.
***
 کئچل اونون الیندن قورتاریب بیر یانا چکلیب دئدی:
‌ عاشیق جنون او زامان چنلی بئله چاتدی کی کوراوغلو کئف مجلسی قورموشدو.
بیر مویا سایمام پاشانی
کوراوغلو سازلا دئدیگی کیمی سؤزله‌ده دئدی:
- ماحمود پاشا منه بیر آی واخت وئر، کوراوغلونون قیرآتینی گتیره بیلمه‌دیم هئچ، گتیره بیلدیم اوندا سؤزوموز سؤزدور، دورنا خاتونی آلاجاغام.
دمیرچی اوغلو بو قدر کی کوراوغلونون یانیندا ایدی هله اوزاق سفره چیخمامیشدی، برکه بوشا دوشمه‌میشدی.
یوردوندا سون اولان یوخدور
کوراوغلونون یوخ انصافی
***
 کوراوغلو اونودا آشیردی.
اتیمی ‌یئییب قانیمی ایچن
 اوروشان آتاسینی قوشا بولاقدا تورپاغا تاپشیریر.
قورد اوغلو دئدی:
توتارام دیله آپاررام
کوراوغلو دئییلن ایگید منم من
کوراوغلونون آجیغی توتاندا یانینا هئچ کس گئدیب اونو دیندیره بیلمزدی.
سن اویاندان من بویاندان
***
بولاق اوسته یارپیز گؤردوم
قوللارینی دال گردن‌ده چاتارلار
عاشیق بیزه تکه تورکمن دئییرلر
شیدا بولبول‌لر اؤتنده
پاشالاردان باج آلارسان
نر سئچندیر دوشمن فتنه فئلینی
 پاشالارین مجلسینه گلدی.
گلدی د‌لی‌لریم گلدی
- آی کوراوغلو سن نه ائلیرسن؟
 -بو یئرده نیه اه‌یلندین؟
***
- اوغول آغیزلارینی قارا تیکانلیغا سال.
توتون مجلیسده یاسیمی
- دورآت گئدیب، قیرآت دورور، مینیب گئده‌رم، تاپیب گتیره‌رم.
سکسن مین گلینه سکسن مین قیزا
کوراوغلونون خاصیتی ایدی بیر یئره چاتاندا عاشیق پالتاری گئییب گئدردی قارشیدا نه وارسا یوخلاییر، سونرا ساواشا باشلاردی.
جانیم نیگار گؤزوم نیگار
حاشا دئمه‌رم حاشادان
 قیرآت سیناقدان چوخ یاخشی چیخدی.
اوزون مندن نیه دؤندو
- سیز بوردا دورون من گئدیم گؤروم او آدام کیمدیر.
محبوبا خانیم محبوبا خانیم
 اونو نئجه آپارا بیلره‌م؟
دوستلوق ایله ائیواز خانی
گولوم آه زار گورونور
***
- آی کوراوغلو ایگید باسدیغینی کسمز بو دفعه آتامی منه باغیشلا.
 کوراوغلو حسن خانین الینده گؤزلری چیخاریلان بیر کیشی‌نین اوغلودور.
واریدیم شهره اوبایا
 بیر گون اوینادیغی یئرده سؤزه گلدی.
 او کی وار دانلادیلار.
یانا چئوریلمه‌سین بختی
آددیملا قوربان قولونا
- من بیر ایل‌ده بوردا قالسام کوراوغلو قیرآتین مهترلیگینی منه وئرمز.
 ماحمود پاشانین قیزی دورنا خاتون پنجره‌دن دوروب قولاق آسیردی، گولوب دئدی:
میصری قیلینج آللام اله
قورد اوغلو آتاسینین یانینا گئتمه‌لی اولدو.
لئش سریلر باش اینیلدر
او یازیلان دوز ایلقارا گلمیشم
 گؤتوروب بیر - بیر باشینا چکدی، بوش توولوقلاری بیر طرفه آتدی.
***
دمیرچی اوغلو گزدی، عرب آتی دوماندان چندن تاپا بیلمه‌دی، گؤتوروب تله‌سیک نه دئدی:
یئنه قورد اوغلو قورد اولور
عاشیق جنون یاخاسینی قیراغا چکیب گئتمک ایسته‌مه‌دی.
 قیرآت سنی چوخ داردان، اؤلومدن قورتارار.
- آی قوجا، خودکارین قیزی نیگار خانیمی آپارماغا گلمیشم.
‌ بو زامان کوراوغلو بؤیوک بیر صاندیق آغزینی آچیب گؤردو صاندیقین ایچینده بیر عاشیق ساخلانیب‌دیر.
***
سنه قوربان اؤزوم آنا
 یئددی ایل اونا آت اوتاردیم، آخیردا پاشا حاققیمی ‌دا وئرمه‌ییب قاپیسیندان قووودو.
بئللی احمد بئللی احمد
 قورد اوغلو بو دفعه زور وئریب کوراوغلونون دیزلرینی یئره چؤکدوردو.
کوراوغلو دئدی:
کوراوغلونون سؤزو اوخ‌دور
 اؤزون کاروانلار سویورسان، قافیله‌لر تالاییرسان، مال دؤولت آلیرسان ایندی بیر آتدان اؤترو بو قدر یالواریرسان.
 کوراوغلو اول قیرآتی تاپماق ایسته‌دی.
ائندیریب کسدیگین وارمی
 قیرآتین ساغریسیندا فیندیق گیزله‌نه‌بیله‌جک بویدا بیر باتیق الینه توخوندو، دئدی:
قارا عقرب کیمی زهرمار اولا
سکسن مین خزینه پولادا وئرمه
اوجا داغ باشیندا توتارام جنگی
 یئنه قالخیب یولا دوشدولر.
گلمیشم سندن باج آلام گئدم
 اوروشان دورآتی مینیب قارا تیکانلیغا ساری سوردو، دورآت دا قارا تیکان‌لاری آیاقلاییب ایلخیچینین یانینا دؤندو.
- اوغول یاخشی واختیندا گلیب چیخیبسان.
قولاج قوللار بوران قوچ کوراوغلودور
 ایندی اودا کوراوغلودان کوسوب اوز چئویرمیشدی.
***
یئددی یوز یئتمیش یئددی دلی باشیندا
‌ دمیرچی اوغلونون زورونو سیناماق اوچون ایشین سونرا نه اولاجاغینی گؤزله‌دی.
ایستامبول دا قیلینج چاللام انشاللاه
 16- جی عصرین اورتا ایللرینین سیاسی حرکتلری چوخ فولکلوریک اثرلرین تورک دیلینده یارانماسینا سبب اولدو.
جنون کوراوغلویا بیر شیرین نؤکر
 منیم آتیم چوخدان آرپاسیزدیر، داماق اولار اونا آرپا وئریم یئسین.
بیر آیلیق منزلی بیر گونده کسر
 بیرده سن ماحمود پاشادان ایگیدلیگین نشانینی خبر آلدین آمما دئمه‌دین ایگیدین نشانی نه‌دیر، سؤیله گؤرک ایگیدلر نئجه اولور.
قیلینج‌لار پاس آتیب قیندا چوروسه
‌ کوراوغلو گلیب آتدان دوشوب، دمیرچی ناللاری کوراوغلونون یانینا گتیریب دئدی:
- سن بیر عاشیق، من بیر خودکار قیزی، سنین وارین، پولون وار کی منی آلاسان؟
 علی بیردن گؤردو دنیزدن ایکی آت چیخدی.
دوشمن گؤزون اویوم - اویوم اویارام
سینه‌لر چال چاپیپ داغلایان منم
ارک قوتی قولوندا
‌ پهلوان میدانیندا جعفر پاشا اؤز آداملاری ایله اه‌یلشمیشدی.
- آتا قیر آتین اوستونده ایینه بویدا بیر دئشیک وار.
- اوروشان اوغول!
 کوراوغلو دوشدو، قیرآتی بیر یئره اه‌یلیشدیردی.
- بیز سنه دئمه‌دیک تانیمادیغین آداما اعتبار ائدیب آتی اونا تاپپشیرما؟
مؤمینه دئدی:
عاشیق ایسته‌دی کی حربه زوربا ائله‌یه، سؤز گولشدیرمه‌کله ائیوازی قورخودوب اؤزو ایله چنلی بئله آپارسین، بیرده کوراوغلونون چنلی بئل‌دن بورایا گتیریب گؤتورمه‌یه زحمته سالماسین، گؤردو یوخ، بو او دئین‌لردن دئییل، هر بیر سؤزله قصاب اوغلو چارداقلی چنلی بئله چیخماز.
بئللی احمد دئدی:
 قاپینین بوخوولارینین آچاری کوراوغلونون اؤزونده اولاردی.
 قیرآتین تایی تاپیلماز.
***
- سویون پالتارین منه وئر، من گئییم منیم‌ده پالتاریمی سن گئیین، گئت ده‌ییرمانین آلتیندا دونوزلوغا گیر، گیزلن، من کوراوغلونون آغزینی بیر یانا سالا بیلسم سالدیم، سالا بیلمه‌سم اوندا قوی منی اؤلدورسون، سن یازیقسان.
***
 هانسی آتا باخیردی بئش گونده دریسینه سیغماز ائله‌ییردی.
بیر کؤتوک نشانه‌سی وار
 د‌لی‌لرین بعضی‌لری اونون یانیندا قالماییب چیخیب گئتمک ایسته‌ییردی.
 نیگار خانیم گؤروب کوراوغلو بوش گلیب دئدی:
نئجه سارایلار تالارسان
عاشیق جنون گلیب بوردا قالماسا
کوراوغلو دئدی:
 عرب پاشا کوراوغلونو یانینا چاغیرتدی.
حمزه دئدی:
 کئچل حمزه‌نین توپورجه‌یی آغزیندا قورویوب، جانینا قورخو دوشدو بیلدی کی کوراوغلو یئتیشن کیمی اونو ایکی شاققا ائده‌جک.
 بوندان بیر چوخ واخت کئچدی.
داغستاندا عرب پاشا
چکر ییخار داغی داشی کوراوغلو
ال قویوندا بوینون بورار
بیر بوچوق حوققادان نالی گرکدیر
***
ایگیدم ایسته‌رم بختی
کوراوغلو باغلامالاری بیر - بیرینه بوشالدیب، بیر چووال ائله‌دی، دورآتین قاباغینا قویدو.
 بوندان چوخ واخت کئچدی کوراوغلو د‌لی‌لردن بیر نئچه‌سینی گؤندردی، دمیرقاپی دربنددن مؤمینه خانیمی‌دا گتیردی.
کور‌اوغلو اوخونو قوروب
 بوندان اون آی کئچدی.
اونلاردان بیری دئدی:
کوراوغلو گلیب داماغا
 اونون یانیندا بیر مدت عاشیق اولموشام.
دوغان آنا قدرین بیلر
توقاتین پاشاسی ماحمود پاشا دئدی:
کئچل حمزه دئدی:
یاز اولاندا داغا یوللات
گؤز اوخشایار قاش اینیلدر
گلدی د‌لی‌لریم گلدی
سؤز تاماما یئتیشیب احمدپاشا آداملارینا دئدی:
- دورآت گئدیب، قیرآت دورور، مینیب گئده‌رم، تاپیب گتیره‌رم.
جنون، اگله‌شیبلر ارلر قارشیندا
‌ آتی یهرله‌ییب میندی کوراوغلونون دالینجا گئدیب.
***
- شهره گزمه‌یه گئدیرم، یئنه گله‌جه‌یم.
ماحمود پاشا حکم ائله‌دی، کوراوغلونو آپاریب قیرآت اولان تؤیله‌ده ساخلادی‌لار.
عاشیق جنون دئدی:
ترلان اولماز سار نه دئییم
قورد اوغلو قیلینجی گؤتوروب بئلینه باغلادی، اوستانین حاققینی وئریب.
 یوردوما، یوواما صاحیب اولان، گؤزومون آغی -  قاراسی بیر قیزیم وار، هر کیم گئدیب چنلی بئلدن قوچ کوراوغلونون قیرآتینی منه گتیرسه قیزیم دورنا خاتونو اونا وئره‌رم، اؤزونو ده دونیا مالیندان‌ غنی ائده‌رم.
- الدن گلنی اسیرگله‌سن  
‌ جعفر پاشانین تئللی خانیم آدلی گؤز‌ل بیر قیزی وار ایدی.
 کئچل حمزه یابیا چوخ یاخشی باخیردی سحر - آخشام اونو تومارلاییردی، د‌لی‌لرین گؤزلرینی اوغورلاییب تؤیله‌ده کی او بیری آتلارین اوتوندان، آرپاسیندان گؤتوروب یابینین قاباغینا تؤکوردو.
قییمام ائیواز تک اوغولا
 آذربایجانین سازلی، سؤزلو عاشقلارینین قهرمانلاریدا بو حادثه‌لردن دوغولدو.
- داغستاندان گلیب چنلی بئله گئدیرم.
- بو نه دیللی دیللی دانیشیر.
***
ائیواز دمیرچی اوغلونون یانینا گلدی، باخدی کی یاراسیندان قان او قدر آخیب کی رنگی آغاریب، ضعیفله‌میشدی.
 اونون خاطرینی چوخ ایسته‌ییردی، دئدی:
 یئنه‌ده کئچل حمزه‌دن سونرا دینن اولمادی.
سؤیله قوچ کوراوغلو ندن ملولسان
هر یئینده قیرخ تاس آرپا
 دئییردی گؤره‌سن بو پاشالاری، به‌یلری زارا گتیره‌ن، کاروانلاری ووران، تاجرلری سویان کوراوغلو نئجه ایگیددیر؟
 کوراوغلونون باشی ایچریده ده‌ییرمانچیا قاریشاندا کئچل حمزه قیرآتا آشیریلدی.
کوراوغلو سؤزونو قوتاریب بیر نعره چکیب.
‌ کوراوغلو اول غوغا سالماق فیکرینده دئییلدی‌ داعواسیز ساواش‌سیز باج آلیب گئتمک ایسته‌ییردی.
اؤزو تک گئده، تک گئده
قیرآتین ترکینده دوروب
قوچ د‌لی‌لر یئرینده‌می
***
سکه ووردورارام نالینا
***
 صاباح آچلیب مهترلر یئریندن قالخیب آتلارا آرپا سامان وئرمک اوچون تؤیله‌یه گلدی‌لر.
 باشقا آدام یوخ ایدی؟
قاچا قاباغیندا پاشا
***
روم ائلینده پاشا قیزی
 قورد اوغلو مجال وئرمه‌ییب چکیب اونودا آتدان سالدی، قوللارینی دالدان باغلادی، ائیوازین یانینا اوزاتدی.
گؤل‌لرده یالقیز اولماسین
منیم‌له اختلاط قاتان
پاشانین آداملاری بو سؤزدن آجیقلانیب، کوراوغلویا هجوم ائتدی.
کوراوغلو دئدی:
بیله‌یی قوتلی گؤزو قانلیام
تئللی خانیم دئدی:
گوللر منه خار گؤرونور
کئچل حمزه دئدی:
- آی کوراوغلو، روم گؤز‌ل‌لرینی چوخ تعریف‌له‌ییرلر، گئت محبوبا خانیمی گتیر گؤرک باری تعریفینه گؤره وار؟
دوشمنین قانینی دؤندردیم سئله
دمیرچی اوغلو، دمیرچی اوغلو
 بیر آز گئتمشدی‌لر کی، بیر ده اوروشان قیرآتین جیلوونو چکیب، آرخایا باخیب گؤردو بیر دسته آغ آتلی آردینجا گلیر، دئدی:
‌ دئییرلر داعوا ائیله‌ینده او بیر نعره چکیر، اونو ائشیتمه‌میشم، بلکه بیرجه او نعره‌سیندن قورخام.
ال چاتماز ایپک یالینا
گوللر سارالسا کیم اوزر
عاشیق جنون سنه حیران
نئجه باخیم ائو ائشیگه
آتی سئویب بسله کؤرپه
***
میداندا شش‌پر آتامامیش
چاغیر گلسین دن کوراوغلو
 خودکار او ساعات حکم ائله‌دی قوشون آتلاندی کوراوغلونون دالینجا دوشدو.
باشین گئدر گؤو‌ده قالار یورد کیمی
 محبوبا خانیمین عمی‌سی قیزی شیرین خانیمدا بوردا ایدی، کوراوغلو دئدی:
 اوستا گؤروب بو هئچ هیر تیر قانمیر، دئدی:
ده‌ییرمانچی دئدی:
- سؤیله گؤروم قوجا سن کیم‌سن؟
 -آی اوغول بورا نه اوچون گلمیسن؟
یول چئویریب چنلی بئله گئدیرم
 آش ایسته‌دی، آشپاز اونا بیر سینی آش وئریب.
 پاشا حکم ائله‌دی کی کوراوغلونون بوینونو وورسون‌لار.
گل مین قیرآتین ترکینه
یاغی دوشمن‌لردن قصاص آلارام
یئتیشدیم بودور یئتیشدیم
- عاشیق؛ نه یاخشی اولدو سنی گؤردوک.
ائیواز بالی اوردو باسان
یاغی دوشمن گوج گلنده
‌ قصاب علینین بیر یئل‌دن، سودان ایتی گئدن تورکمن آتی وار ایدی.
یاخشی آت میننلر قالسا پیادا
ایگیدلر آچار ساواشی
اوجا داغلاردا دوشلتدین
- عاشیق کوراوغلونون قیرآتینی دئییرسنسه اونو من گتیرمیشم.
***
کوراوغلونون بیر یابیسی واریدی او قدر یوکله‌میشدی‌لر کی سوموک‌لری ائشییه چیخمیشدی.
محبوبا خانیم بیزیم یئرده
 محبوبا خانیمین عمی‌سی قیزی شیرین خانیم اوردا قیزلارین ایچینده ایدی.
عیسی نامه‌نی گؤتوروب یولا دوشدو.
چکیر حسرتینی عالم
 نؤوبتچی ایسته‌دی قویمایا کوراوغلو اونو باشا سالدی کی آت آج‌دیر؛ آرپاسیز قالا بیلمز.
ماحمود پاشا دئدی:
شاد اول کؤنول نه ملولسان
عاشیق چکر سازی
کوراوغلویام دوز قایادان آتیللام
 گئجه گوندوزه سالدی یولون دامارینی کسیب هر یئردن کئچدی؛ گلیب چنلی بئله چاتیب، کوراوغلو، دلی‌لر، خانیم‌لار اونو گؤروب باشینا ییغیشدی‌لار.
 جیبیندن بیر قدرده پول چیخاریب دمیرچی اوغلونا وئریب دمیرچی اوغلو بو دفعه پول‌لاری ایکی بارماغی آراسیندا سورتدو.
 گئجه واختی کوراوغلو بیر یاندان، بئللی احمد بیر یاندان دوشمنی قیرماغا باشلادی‌لار.
عرب پاشا دئدی:
 پاشا گؤروب کوراوغلو قوشونو قیریب قورتاراجاق.
‌ گئده‌رم هر یانی، هر تورپاغی گزه‌رم، آختاررام، بیر یوسف کیمی گؤز‌ل، رستم کیمی ایگید اوغلان تاپارام، گلرم سنه خبر وئره‌رم د‌لیلری بولود کیمی اورایا تؤکرسن، خوشلا اولسا خوشلا، زورلا اولسا زورلا آلیب گتیررسن، اؤزونه اوغول ائدر‌سن.
 بیزیم قورخوموزدان چارداقلی چنلی بئلین هنده‌ورینه هرلنن اولمازدی.
ائیله‌مه کؤنلومو ویران
کئچل حمزه بو سؤزو دئینده مجلسده کی آداملار چاخناشدی بیر - بیرینه ده‌یدی.
عاشیق جنون چنلی بئلدن روم ائلینه گلمیشدی، رومی دولانیردی کلاه فرنگیده بیر گؤز‌ل قیز گؤردو.
دوشمن قانین آخیتماغا
 د‌لی‌لر یویوروب قاریشینا گلدی‌لر.
- من خودکارلارا، پاشالارا گون وئرمه‌ین، تاجرلر سویان کوراوغلویام، منیم اؤولادیم یوخدور.
محبوبا خانیم گؤزو یولدا
قیرآتی چاپدیررام داغا
‌ کوراوغلونون باشی، داعوادان قالما قالدان آیازیمیش‌دی.
- بوردادا قالماق اولماز.
غوغا گونو اؤیوندویوم
غنیم‌لر باشینا قیلینج چالارام
***
کوراوغلو دئدی:
آت مینیب دوشمن قویوجی
قورد اوغلو گئدیب خزینه‌دن پول گؤتوروب، ایلخینین ایچینه گیریب هانسی آتی توتوب میندی، داوام گتیره بیلمه‌ییب بئلی قیریلدی.
 یئنه سس چیخاران اولمادی مجلسین آلت طرفینده حمزه آدلی ساییلان بیر کئچل اوتورموشدو، آیاغا قالخیب دئدی:
کوراوغلویام دئمم یالان
 قارا آتلیلارین بالدیرلارینی قیزیل قانا بویادی، آتلار آخساییب قالیب، اوروشان و آتاسی قارا تیکانلیغدان چیخیب اوزاقلاشدیلار.
قیرآتلا دورآت بیر تؤیله‌ده باغلانیردی.
 بئله‌لیکله مؤمینه خانیم گؤرمز بیلمز کوراوغلویا عاشیق اولموشدو.
قصاب علی دئدی:
 -آی اوغول او چوخ عاشیق پرست قیزدی؛ عمارتینین قاباغی پهلوان میدانیدیر.
دمیرچی اوغلو جاواب دئدی:
سؤودان‌دا موبارک اولسون
 خانیم‌لار، د‌لی‌لر، نوکرلر، مهترلر، کوراوغلو، نیگار خانیمین ساغ سولوندا گئیینیب، اه‌یلشمیشدی.
 کوراوغلو دورآتا باخماغی‌دا کئچل حمزه‌یه تاپشیردی.
دوشر پاشالارلا جنگی، داعواسی
قصاب علی قیلینج چالار
ائیوازین قارادیر قاشی
عرب آتیم بیلر اولدو
بئللی احمد بئللی احمد
تورکمن‌لرین سای سئچمه‌سین ییغارام
عاشیق جنون یاز یئتنده
ائیوازی قورخوتماز کوراوغلو قیرآت
سحردن میدان باشینا
- خودکار بیلسه کی سنی باغا بوراخمیشام منی دارا چکدیرر آمما سن خوشوما گلیرسن، قییمارام بوش قاییداسان.
پولاد گئییب چنلی بئلدن گلیرم
گل سنه سؤیله‌یم آی جعفر پاشا
 کند اهالیسی ظولمدن قوتارماق اومید ایله اونون آرخاسیندا دایانیب، اجتماعی وضعیتی دؤندرمه‌یه چالیشیردیلار.
 آتامین قوشونو چوخدور سن تکسن، دؤیوشده اونلارا غالب گله بیلمزسن.
 کوراوغلو محبوبا خانیمی گؤرنده اوره‌یی آتداندی، اوره‌یی جوشوب گؤرک نه دئدی:
- بورا هر طرفی سیلدیریم قایا، چنلی بیر داغ بئلی‌دیر.
کیمه چاتار سویون ائیواز
آت ایگیدین قارداشیدیر
***
آدین چکیلنده یاغی تیتره‌ییر
مرد ایگیدلر کیمی یوللاری باسان
دمیرچی اوغلو یالان گلمز دیلیمه
گلدی د‌لی‌لریم گلدی
 سازینی گؤتوروب گؤرک نیگار خانیمین کؤنلونو نئجه آلدی:
باشلار کسیب یئره تؤکک
 او ماحمود پاشایا وئردیگی واخت قورتارماقدا ایدی.
کوراوغلو بونو دئییب نیگار خانیم‌ دا ترکینده میصری قیلینجی چکیب قاییتدی اؤزونو عثمانلی قوشونونا ووروب غوغا ائله‌مه‌یه باشلادی.
‌ دمیرچی اوغلونو توتدولار، گئدیب تئللی خانیمی‌دا سارای‌دان چیخاریب.
 دلیلرین قورخوسوندان چنلی بئلین هنده‌ورینه هرله‌نن اولا بیلمزدی.
 -بو قلب پوللاری‌ من نئیله‌ییرم، وئریرسن یاخشی پول وئر.
سنه قوربان شیرین جانیم
بیر قاریا قوناق اولدوم
- آی کَل اوغلان سن آتا نه یاخشی باخمیسان!
- من چؤودارام داغستاندان گلیر‌م، قویون آلاجاغام، قویونون بیری نئچه‌دیر؟
***
ائیوازسیز قلبیم قان اولار
‌ دمیرچی آتین قاباق آیاق‌لارینی ناللاییب، دال آیاق‌لارینی ناللاماق ایسته‌ین‌ده آت بدناللیق ائیله‌دی.
‌ عاشیق جنونو‌دا اورایا گتیردی‌لر، یئمک ایچمکدن سونرا عاشیق جنونی اورتایا چیخارتدی‌لار، دئدی‌لر:
کوراوغلو تک دوشمنلری سسله‌مک
 دایانیب او قیزا تماشا ائلمه‌یه باشلادی.
قورد اوغلو ائله‌بیلدی کی یولدا راست اولدغو قوجا اونا یالان دئییب آلدادیب و چنلی بئلین اولدوغونو اونا دوغرو دئمه‌ییب.
بیلیر کل عالم سنی
بیر آز گئتمیشدی‌لر کی کوراغلو بیر برک نعره چکدی، دمیرچی اوغلو او ساعات اؤزوندن گئتدی، دوز قیرآتین آیاغینین آلتینا دوشدو.
‌ هردن بیر اوغلومو بوراخار گلر من گؤررم، گئدر.
***
نعرهلر چکرم من بو دونیادا
 -قورخورسان؟
ارنلر عیسی تک گرک
قانماز - قانماز آیی‌لاریم وار
قوشون دا گلیب منی توتسالار
دولون لباسا یاراغا
- پاشا اوچون ایکی آیغیرلیق آت توتدوراجاغام، صاباح ایلخینی چؤله آپارما.
 آتاسینین عیسی آدلی بیر نوکری وار ایدی.
کوراوغلو قوشونا هجوم ائله‌دی، مردانه قیلینج وورماغا باشلادی دوشمن چوخ ایدی.
آچیق قالاغینا گلدیم ها گلدیم
ضربندن تیتره‌ییر خودکارلار - خانلار
 هامینین الی ساواشدان سویوموشدو.
اؤلر عجم اوغلو قاچماز بو یئردن
بوراخمام سنی بزیرگان
 کوراوغلو ایله قورد اوغلو چوخ گولشدیلر.
‌ اونلاری به‌ره‌لردن آشان کیمی کوراوغلو قویون‌لاری بوراخدی قوش کیمی سیچراییب قیرآتین بئلینه میندی گؤرک نه دئدی:
‌ یئنه د‌لی‌لردن سس چیخمادی.
کوراوغلو دئدی:
- اوغول بو قدر قوشونا سن تک جاواب وئره بیلمزسن، آخیردا یا اؤلدوررلر یا توتارلار.
‌ نیگار خانیم چوخدان ایدی کی کوراوغلونون یولونو گؤزله‌ییردی.
هر ایچکی‌ده یئتمیش قوزو کسیلیر
 کئچل حمزه گئجه‌لرین بیرینده آیاغا قالخدی، اؤز اؤزونه دئییب: 
بازوبنددیر امانتی
کئچل حمزه بیر نئچه گونده دورآتی دریسینه سیغیماز ائله‌دی.
 دورآتی کؤنولسوز سوروب چنلی بئله چاتدی.
 بیر آز آرالانمیشدی بیردن آتین باشینی چکدی، قاییتدی.
 بئللی احمد آغجا قوزونون اوستونده شهرین آراسیندا دولانیردی، بیردن گلیب بیر یئره یئتیشدی، گؤردو بیر دسته یاراقلی آدام وار دئدی:
 ایندی بیر کئچل گده گلیب بوردان آت اوغورلاییر.
عاشیق جنونون اوخوماغیندان کوراوغلونون قلبی جوشه گلیب کهنه یارالاری تزه‌لندی گؤرک نه دئدی:
آشپاز بیر ایری سینی‌ده آش چکیب کوراوغلونون قاباغینا قویدو.
عاشیق بیزه تکه تورکمن دئییرلر
آت ایگیدین قارداشیدیر
داغلارین دومانین توتان
سئچیب سئویب چنلی بئلدن گلیرم
 الیندن گله‌نی اسیر ‌گه‌سن، سندن پیس آدام یوخدور.
 اوزونو - باشینی او کی وار اونلادی.
سؤودان‌دا موبارک اولسون
‌ دمیرچی اوغلو کوراوغلویا دئدی:
نییه گیردین ده‌ییرمانا
- قصاب اوغلو ائیواز آیاغا قالخسین، عاشیق اونون گؤزللیگینه، ایگیدلیگینه باخیب تعریف سؤیله‌سین.
اوروشان قیرآتین بئلینه سیچرادی، سیلدیریم داشلیغا سالدی.
یا رب قیرآت دورور مولا
 اونا بیر استکان ایچکی وئردی.
 قوشون د‌لی‌لرین هجومونا داوام گتیرمه‌دی قاچیب داغیلدیلار.
نه غوغالار چکیب باشی
 قیرآتی محکم یهرله‌ییب کوراوغلونون قارشیسیندا ساخلادیلار.
ائشیدیر پاشالار به‌یلر
 الی ایله یانینی تومارلادی.
ووراندا اورکدن خبردار اولا
 عثمانلی قوشونون ایچیندن نئجه چیخاردارسان، چیخارسان ‌دا هارا آپارارسان؟
آغ اوزده بوسه تک گرک
 آدام قیتیلیغی ایدی؟
 جعفرپاشانین باشیندا‌کی آداملاری، آتلانیب قورد اوغلونون قاباغینی کسیب دئدی‌لر:
گوللر سارالسا کیم اوزر
سینه‌وه چکمه‌میش داغی
تولک ترلان کیمی به‌ره‌لر پوسان
‌ مگر او کیم‌دیر، بیزیم کیمی بیر آدام دئییل؟
 -آی قوچ کوراوغلو ائله بوندان اؤترو ملولسان؟
 بئله شئی‌لر هاراما چاتار؟
تئللی خانیم عاشیق جنوندان کوراوغلونون تعریفینی ائشیتدی اول اونا خعلت وئردی، سونرا الینه قلم آلیب کوراوغلویا بیر بئله نامه یازدی: 
جانیم اوستا منه بیر قیلینج قاییر
‌ بورایا من گلمیشم، سیزین ایگیدلری گؤرمه‌میشم، اونلاردان نئجه اوخویوم؟
میدانا گیرنده یوز مین اویونلو
***
 عثمانلی سولطانلاری، بیر ده شاه عباس، اوتوز ایل اوزانان بو قیاملا اوز به اوز قالمیشدیلار.
ائیواز بولبول اولوب اوچار گولوندن
 احمد پاشانین آداملاری قورد اوغلونو گؤروب پاشانین یانینا آپاردی‌لار.
 یولداشلاری گؤزله‌دی‌لر، گؤردولر ائیواز گلمه‌دی، اونون دالینجا دمیرچی اوغلو گلیب ائیوازی قولو باغلی گؤروب، قورد اوغلونا هجوم ائله‌دی.
***
ائیواز دئدی:
***
***
آت ایگیدین قارداشیدیر
 بو دفعه دلی‌لر ییغیلیب آرالاریندا پوشک آتدیلار، پوشک بئللی احمده دوشدو.
دوشمنین اوستونه گؤیدن اود تؤکر
 -عاشیق گؤردویونو چاغیرا!
هردن دوشور پاشالارلا داعواسی
 بیر قارینین قاپیسینا یئتشیب دئدی:
گؤرسون دلی‌لرین ایندی گوجونو،
- کوراوغلو بئله تئزدن هارا گئتمک ایسته‌ییرسن؟
کئچدیم دوزو آشدیم داغی
- ماحمود پاشانین تؤیله‌سین‌ده آمما آی قوناق بیرده منه ننه دئسن سندن اینجیه‌رم.
- آی قادان آلیم نئیله‌یم کی اونون الیندن سالامات قورتاریم؟
 کوراوغلونون انسانی حرکتلری بئله قارشیلاشمالاردان دوغولموشدو.
نیگار خانیمین جاوابیندا کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
 ایندی ده‌ییرماندا من دورورام.
***
منصور کیمی دریسینی سویارام
منی بینادان بسله‌دی
آلایلار باشلانار تر ساواشیندا
قاراواش گلیب عاشیق جنونا دئدی:
اورتادان اولماسا اوج آلام گئدم
دمیرچی اوغلو ارزروما واراندا
دمیرچی اوغلو دئدی:
دونا چایین اوزدورمه‌یه
چاققال انگی مرد اولماز
چکسه‌لرده منی دارا یئتیشدیم
آختارسان تاپارسان دوز ایلقار منی
گؤز‌ل دوغوب دوغان آنا
کوراوغلو راضی اولمادی.
 علی کیشی حسن خانین ایلخیچی‌سی‌ ایدی.
- آی قیز گئت او عاشیقی بورا چاغیر!
 د‌لی‌لر، خانیم‌لار دئدی‌لر:
 گؤردو کوراوغلو ایله قورد اوغلو اوچونجو دفعه‌دیر توتوشوب‌لار.
‌ آتاسینین مجلسین‌ده عاشیق اولدوغونو بیلیب.
***
دوشمنین اوستونو قوش تک آلدیران
قاری دئدی:
من جوشموشام بوز بولانلیق چای کیمی
 ماحمود پاشادا کوراوغلونو اوندان اؤترو تؤیله‌یه سالدیرمیشدی کی قیرآت وورسون اونو دا اؤلدورسون.
- کوراوغلو!
علینین یئکه - یئکه دانیشماغیندان حسن خان برک قیزیشیب و اونون گؤزلرینین چیخاریلماسینی امر ائله‌دی، دئدی:
کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
‌ تورکمن آتی بوغاناغا دؤنموشدو.
 د‌لی‌لردن بیر نئچه‌سی ائیواز، دمیرچی اوغلو، عیسی بالی آت بئلینده مشق ائله‌ییردی‌لر.
جعفر پاشا دئدی:
قارا پولاد میخلارینان
 احوالاتی اونا سؤیله‌دی‌لر.
د‌لی‌لردن سس چیخمادی.
بیر هی دئسه آغیر توپلار باسیلیر
 گؤروم باری تعریفه ‌گؤره وار؟
- یاراقسیز، یاساقسیز گئتمه، آتام بورا گلمه‌یینی بیلر سنی توتدورار.
‌ دمیرچی قیرآتین خاصیتینی بیلیردی.
‌ چنلی بئل‌دن گلیب ارزروما گئدیرم.
کوراوغلو کیمی ار سنین
***
***
 بونو دؤیوردو، اونو سؤیوردو.
‌ کوراوغلو گؤروب دمیرچی اوغلو گلیر.
***
- کوراوغلو بونو هاردان تاپیب گتیردین؟
‌ عاشیق جنون ال آلتیندان ائیوازین اصل سویونو، یئر - یوردونو کیم اولدوغو اؤیرندی.
- من بونو دال طرفدن قوجاقلاییب توتسام قوللارینی گوجوم چاتماز، قیلینج ایله ده وورسام اؤله‌جک.
کوراوغلو دئدی:
***
***
***
کاش کی دوشمن یوز اولایدی
کوراوغلونون هذیان ایشی
 آتاسینی آل قانا بولانمیش گؤردو.
 او هر یئره گئتسه، خالقین محبتی ایله قارشیلاشیب، خانلارا، پاشالارا بئله دئییر:
 -آی عاشیق جنون چنلی بئل نه ‌جور یئردیر کی اونون آتی دلی، ایگیدی دلیدیر؟
- بس بورا چنلی بئل دئییل؟
‌ داغ آشدی، دره کئچدی، نئچه-  نئچه اویماق‌لار، نئچه نئچه شهرلر، کند‌لر گزدی، دؤوران آچدی، مجلس آپاردی، چوخ اوغلان‌لار گؤردو، چوخ ایگیدلر نشانلادی آمما قوچ کوراوغلویا، آلا گؤز نیگارا اوغوللوغا لایق اوغلان، یوسیف کیمی گؤزل، رستم کیمی ایگیده برابر گؤرمه‌دی.
کوراوغلو مایل ساچینا
 آتاسی علیده یانیندا ایدی.
وئردین قیری آلدین دورو
***
 خانیم‌لاردا بیریاندان کوراوغلونا مذمّت ائیله‌دیلر.
گیریر میدانا مرد اولور
دمیرچی اوغلو ائله بیلیردی کی ایگیدین ایکی الی وار هر الینه بیر یاراق گؤتورمه‌لی‌دیر.
‌ ائیواز بویلو بوخونلو، ترلان باخیشلی گؤزل بیر اوغلان ایدی.
 قوشون یئریدی.
- من اوغرویام.
‌ قصاب علی گؤردو چوخ کئچیب آمما ائیواز گلمه‌دی.
دمیر قاپی دربند عجب تاماشا
بئللی احمد شیرین خانیمی ترکینه آلیب، آتلاری سوروب.
‌ صاباح بیر ساز گؤتور او میدانا چیخ، چال اوخو اوندا تئللی خانیم کلاه فرنگییه چیخار؛ گؤررسن.
باشلاری بیچیب تؤکمه‌یه
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
آراشدیریب یازان
‌ دمیرچینین حسن آدلی بیر اوغلو واریدی.
او طرفدن کئچل حمزه اوچ گون اوچ گئجه ایدی کی جانینین قورخوسوندان بیر یئرده دوشوب دینجلمه‌ییب، آت سوروب قیرخ ده‌ییرمانلارا یئتشیب، دؤنوب آرخایا باخاندا گؤردو کوراوغلو قیرآتین اوستونده ائله گلیرکی آتین ناللاریندان اود چیخیر.
نییه سنین بالان یوخدور
کوراوغلو سؤزله دئدیگی کیمی دیل ایله ‌ده دئدی:
شاهلار اوسته ووران قوچ کوراوغلودور
کوراوغلو ناللاری بیر بیر گؤتوروب الینین ایچین‌ده یوغوروب آتیب.
علی کیشی دئدی:
 بیر د‌لی کوراوغلودان اوخو قولاق آساق.
کول باشووا یان کوراوغلو
کاروان باشی کاروانینی چکیب چیخدی گئتدی.
- قوجا ایلخیچی اول اوزون جایداق، چکمه ساغریلی، نازیک اورتالی دورآتا یاناشدی.
- کوراوغلو اعتبار ائله‌ییب قوللاریمی آچمادین آمما سؤزوم سؤزدور، سندن آیریلمارام هارا گئدیرسن، گئدک.
 آشیریم‌لاری آشیب، کئچیریم‌لری کئچدی، اؤزونو روما یئتیردی.
کوراوغلو دئدی:
نیگار خانیم گؤروب کوراوغلو الی بوش قاییتدی، دئدی:
 ده‌ییرمانچی قورخوب اویانا چکیلدی.
اوجا داغلاردا دورارام
چکنده میصری قیلینجی
وارلی؛ کاسیب بو دونیادان کؤچرلر
 نه وار؟
قاریشمایین کوراوغلونون ایشینه
اوغرادیم چؤله صحرایا
خودکاری تختیندن ساللام انشاللاه
- چاققال انگی مرد اولماز 
 -ائله بس کوراوغلودان اوخو، قولاق آساق.
 دلی‌لرین قوللارینی آچیب چنلی بئله گلدی‌لر.
 اؤزو ده قوشا بولاقدا بیر معیّن گئجه‌ده چیمدیگینه گؤره عاشیقلیق هنری چالینیر.
لاف ائیلمه د‌لی پاشا
گئنلی پاشالارا میدان اوخویان
کوراوغلو دئییلم اونا مثالم
 عرب پاشانین خواهیشینه قیرآتی ایلخیا قاتدی‌لار.
 علی کیشی گؤیدن توشن بیر تیکه داشدان اوغلونا بیر قیلینج سفارش وئریب سونرا اؤلور.
 دلی‌لر، خانیم‌لار کوراوغلونو بیرجه قیرآتا سیچرایاندا گؤردولر.
 بیر گون کوراوغلو کئچل حمزه‌نی یانینا چاغیروب دئدی:
جانیندان کئچدیگین وارمی
میدان آشیب قیلینج چالار
- أیه آی کئچل چیخ چؤله!
 د‌لی‌لر یولومو گؤزله‌ییر، آل بو بیلرزیگی ساخلا، قیزیم اولسا تئلینه دولا، اوغلوم اولسا قولونا باغلا.
***
بزیرگانا ساتاشدیغیم
کوراوغلو اه‌ییلمز یاغی‌یا، یادا،
اوستونده ال - آیاق یغیشیریلمایان
‌ عاشیق جنونی دؤنه دؤنه آلقیشلادی‌لار، ساغ اول، ساغ اولون اوستوندن یاغدیردی‌لار بونون اوستوندن یئنه عاشیق جنون جوشدو سؤزه باشلادی گؤرک نه دئدی:
 -آی قاری ننه، غریبم منی بیر گئجه قوناق ائلرسن؟
تولک ترلان قورخماز ساردان
قوی آپاریم من ائیوازی
های دئینده های‌لاریم وار
اوجا داغلاردان داشلانیر
نیگار خانیمین جاوابیندا قوچ کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
د‌ره تپه دوز اولایدی
چکرم قیرآت ترکینه
‌ آتی اونا یاناشدیردی، الینی آتیب تئللی خانیمی عرب آتینین ترکینه چکدی، سوروب باغدان چیخدی.
 مجلسده سیز سؤیله‌یین آدلی سانلی ایگید وارسا، آیاغا قالخسین، گؤروم اؤزونه لایق تعریفینی ائله‌ییم.
- منیم قاپیمدان چیخ گئت!
- آی قاری ننه بو گئجه‌لیک منی قوناق ائلرسن؟
وارین اولسا گلیب یئییب ایچرلر
 -منیم آغام قوچ کوراوغلونون مالی، دؤولتی چوخدور.
- قوچ کوراوغلونو تانییرسان؟
سنه باش اه‌ییرلر بگلر سولطان‌لار
پولاد شمشیر ایله ازم باشی
گلسه‌لر داعوا باشلانیر
هر کسین کی واری دؤولتی اولسا
 کوراوغلو قیرآتی چکدیردی، یهرلتدی، قیلینج باغلاییب قالخان آسیب، ساز گؤتوروب، آتلانماق ایسته‌ینده، دلی‌لر دئدی:
خوش دانیشان شیرین گولن
 بورا نه اوچون گلمیسن؟
‌ حسن قاپینین دئشیگیندن باخیب بونلارین هامیسینی گؤروب.
 چیخ سنله ایشیم چوخدور.
 لعنت شیطانا اؤزونو نشان وئر.
-اوغول گئت یاراقلان.
‌ من پول ییغان عاشیق‌لاردان دئییلم.
یانیندا اگله‌شیب آلا گؤز نیگار
ایلخیچی دئدی:
‌ عاشیق جنون گئدیردی شهرلری - اویماقلاری گزیردی، هاردا آدلی - سانلی، قوچاق، ایگید گؤروردو گلیب کوراوغلونا خبر وئریردی.
 آتلاری سوردو‌لر اوز چؤله قویدو‌لار، قوشون اونلارین دالینجا دوشدو.
 -کیمسن؟
گؤرن چنلی بئلده قورورمی دؤوران
- اوغول، عؤمرومون اولیندن سونونا قدر حسن خانا قوللوق ائله‌دیم، عوضینده گؤزلریمی چیخارتدیردی.
آلمامیش آل قوماشینی
‌ بوتون احوالاتی اونا سؤیله‌دی.
 چیخ اورانی اؤرت!
‌ کوراوغلونون نعره‌سینه د‌لی‌لر یوخودان قالخیب اونون یانینا گلدی‌لر.
محنت یوردونا تالان سالارام
 دورآت‌ دا سیلدیریمی ائندی.
 د‌لی‌لر اوزاقدان بونو گوروب، قاچیب کوراوغلونون یانینا احوالاتی اونا سؤیله‌دی‌لر.
نه شیرین‌دیر سویون ائیواز
 کوراوغلو بوردا چوخ قالیب.
‌ کوراوغلو احوالاتی بیلیب، بوینونا دوشدویونو آنلادی.
آلارام بئله آپارام
سایمارام خودکاری خانی
حلقه زنجیر باغلی قولدا
 وزیر ایره‌لی یئرییب دئدی:
باج وئرمه‌دیم دوشمن‌لردن باج آلدیم
 بیر گون حسن خانین ائوینه بیر پاشا دوستو قوناق گلمیشدی.
یاخشی‌سی اولماسا یامانیندان کئچ
سفر ائیله‌دیم هر یانا
***
اوروشان آت‌لارا داهادا یاخشی بسله‌مه‌یه باشلادی.
عرب آت دوشونه سردارلار قاتان
ایگیدده یارالی گرک
جنون دئییر چنلی بئلین آغاسی
‌ کاروان اهلینی الدن آیاقدان سالیب کاروانین آداملارینی قاتیرلاری ایله بیرلیکده چنلی بئله گتیردی.
***
- باخ او یوللا گلن قوچ کوراوغلودور.
‌ چنلی بئلدن ایلدیریم کیمی ائندی‌لر، اوز توتوب ارزروما ساری گئتدی‌لر.
 اوچ گون، اوچ گئجه آت سوروب گلیب احمدپاشانین شهرینه یئتیشدی.
بیر بیریندن خوش د‌لی‌لر
سکسن مین کوتانلی کله‌ده وئرمه
صحبت اولوردو ساز ایله
 اوردا آت مینن بوردا دوشور، کاروانلارین آیاغی آلتیندا قالاریق.
 کوراوغلونون خودکار قیزی نیگار خانیمین ایسته‌دیگینی باشینداکی د‌لی‌لر بیلدی‌لر، دئدی‌لر:
آیاقلارین اوزنگییه برک وورا
زور گلرم دوشمنین اللی بئشینه
کوراوغلو اونون دمیرچی اوغلو اولدوغونو بیلیب، بیر سؤز دئمه‌دی.
- من آتا الیمدن گلدیگی قدر یاخشی باخیرام.
عربی، عجمی، تورکو
- چووال‌لارین ایکی‌سی‌ده آرپادیر، ایکی‌سی‌ده بوغدا.
تئللی خانیم دئدی:
ترلان امیشدیریب چنلی‌ده کؤوسر
یئددی مین د‌لیه سرکار کوراوغلو
گؤزل گؤرمه‌میشم یارلا تهرینده
 یازیغین بیری‌دیر؛ بیزه زیانی اولماز قوی سوفره‌میزین قیریق - قوروغوندان یئییب قاپیدا باجادا دولانسین.
***
خانیم‌لاردا باخیب دئدی‌لر:
 مجلسده‌کی پاشالارین بیری دئدی:
کوراغلو دئدی:
 اوروشان بونو گؤروب آمان وئرمه‌دی.
سنه قوربان اؤزوم نیگار
ائیواز تک ایگید یولوندا
 قیرآت شیغیدی.
- پاشا ساغ اولسون، بونا قوچ کوراوغلو دئییرلر، چنلی بئلده یئددی مین یئددی یوز یئتمیش یئددی د‌لی‌سی وار، یئرییب روم ائلینی داغیدارلار.
***
‌ دمیرچی اونو بیر آز آرالی گؤروب اوغلونو داما سالیب، اؤزونه‌ده تاپشیریب کی مشتری آتینی ناللادیب گئتمه‌میش چیخماسین.
‌ ایگید‌لیگیمه، گوستردیگیم هنرلره باخسین، داستان‌لار قوشسون، ماهنی‌لار دوزلتسین، چالسین، اوخوسون، کئفینی آچسین.
 اوروشان بیر طرفده دایاندی، قوجا علی دورآتی عمارتین قاباغینا چاپدی، حسن خانی چاغیردی.
سؤز تامام اولدو دمیرچی اوغلو سازدا دئدیگی کیمی دیل ایله ‌ده دئدی:
‌ دمیرچی اوغلو قیرآت اولان تؤیله‌نی آختاریردی کی بیردن کوراوغلو ایله اوز - اوزه گلدی.
- آتا، بورا چای قیراغیدیر، هر طرف آغاجلیق، اوتلوق بیر یئردیر.
***
عرب آت چارخاچی گرک
کئچل حمزه قیریق - قوروقدان یئییب قاپی باجانی سوپوردو، حیه‌طی تر - تمیز ساخلاییردی.
پاشا دئدی:
- کَل اوغلان آتدان ییه‌لیک اولماغی باجاریرسان؟
 -ایکی- ایکی آدام بیر آتین الینده عاجیز قالمیشدیز آتا گل ناللا.
ایگید اولان هئچ آیریلماز ائلیندن
 عاشیق جنون گؤرک نه دئدی:
‌ کوراوغلو د‌لی‌لری باش‌سیز قویوب ارزروما تئللی خانیمی گتیرمه‌یه گئده بیلمه‌دی‌‌.
 مجلیس‌ده‌کی‌لر دئدی‌لر:
کؤنلومو نامردلر ییخسا
 دوققوز آی، دوققوز گون، دوققوز ساعات تامام اولوب، مؤمینه‌نین کوراوغلودان بیر اوغلو دونیایه گلدی.
چنلی بئل‌ده قار گؤرونور
آنا سودون حلال ائله
 قیرآتی حمزه‌نین الینه وئریب ده‌ییرمانا گیریب، دونوزلوغا یاناشدی، دئدی:
‌ او طرفدن قاراواشلار اؤزلرینی جعفر پاشایا یئتیریب دئدی‌لر:
نیگار خانیمین سؤزو ایله یئددی یوز یئتمیش یئددی دلی آت بئلینه دولدو.
- اوغول، ایینه بویدا بیر دئشیکدن یئکه بیر سویوق گلر.
 گلیب روم ائلینه یئتیشدی.
رخصت وئر من گئد‌ر اولدوم
‌ اونلارین ایچینده یالنیز نیگار خانیم غمگین ایدی.
 کوراوغلو گؤردو اؤزو وئردیگی بیلرزیگیدیر گؤرک نه دئدی:
دمیرچی اوغلو دئدی:
‌ دئییرلر او د‌لی کوراوغلو چوخ ایگیددیر بیر اوندان اوخو قولاق آساق.
ووراق بیز قصابین اوغلو
چوخون سالدیم آه زارا یئتیشدیم
 بوندان بیر چوخ واخت کئچدی.
داغلار قوینوندا - قوینوندا
اوره‌ک آچار خوش آوازی
قورد اوغلو قولونداکی بازوبندی آچیب کوراوغلویا گؤستردی.
غوغادان آچیلمیر باشی
جانیم قیرآت گؤزوم قیرآت
بو دردی سینمده قالا قویمارام
سن اویاندان من بویاندان
کئچل حمزه دئدی:
 گلمه‌سه باشینی کسین گتیرین.
غواص کیمی دریالارا دالارام
چؤلده گزن بؤز سرچه‌لر
 خانیم‌لار، د‌لی‌لر، نوکرلر، مهترلر.
‌ قاری دمیرچی اوغلونا چؤرک گتیردی.
 بیرگون کوراوغلو تؤیله‌یه آتلارین یانینا گلمیشدی باخیب آریق یابینی تانیا بیلمه‌دی مات قالیب دئدی:
دمیرچی اوغلو گئتدی تویله‌دن عرب آتینی چکیب یهرله‌ییب، مینیب کوراوغلونون قاباغینا چیخاندا عرب آتا بیر قامچی ووردو.
- من سنه دئمه‌میشدیم آت توتدوراجاغام، ایلخینی ساخلا، نیه ساخلامایبسان؟
 قورد اوغلو داعوادان ال چکیب یولونا دوزلدی.
دمیرچی اوغلو دوشوب، آتی تؤیله‌یه چکدی.
گلدی د‌لی‌لریم گلدی
سن اویاندان من بویاندان
کوراوغلو دئدی:
- آی قاری من گئدیرم بلکه بوردان قاییتمادیم گؤروشه‌ بیلمه‌دیک.
بیزیم ائللر یئرینده‌می
کوراوغلو قیلینج باغلادی، قالخان آسیب، عمود گؤتوردو، قورد اوغلونون یانینا گلیب.
مؤوج ووردو کلله‌دن آشدی
 قوروقدا بیر آتلی آدام گؤردولر.
یوخسول اولسان قوهوم قارداش یاد اولور
کوراوغلو، جعفر پاشانی ییخدی سینه‌سینه چؤکدو میصری قیلینجی چکیب باشینی کسمک ایسته‌ینده تئللی خانیم اؤزونو آتاسینین اوستونه آتدی.
‌ اونلار عاشیق جنونو گؤروب، باشینا توپلاشیب، دئدی‌‌لر:
دمیرچی اوغلو، دمیرچی اوغلو
بو خبردن د‌لی‌لر ناراحات اولوب بیر - بیرلرینه ده‌یدیلر.
ائیواز دئدی:
حمزه اینجیتمه قیرآتی
 کئچل حمزه چنلی بئلدن قیرآتی گتیرندن به‌ری، آت نئچه مهتر تلف ائله‌میشدی.
‌ دیلی یوخدور نفسی گوجله گئدیب گلیر.
سن اولاسان دوز چؤره‌ییم
 کوراوغلو قایادان ائنیب اونون یانینا گلیب دئدی:
 باغین قاپیسیندا بیر باغبانا راست گلیب دئدی:
مشتاق‌دیر اوزده ماچینا
- قورد اوغلو قورد اولور
 کوراوغلو زنداندا قالماقدا اولسون، سنه چنلی بئلده دلی‌لردن خبر وئریم.
دؤنمک ایگیده درد اولور
‌ تئللی خانیم کوراوغلویا نامه گؤندرمیشدی دئدی:
 داغلاری داشلاری، دوزلری دره‌لری، تپه‌لری، یئل کیمی آشدیلار، اؤزلرینی ارزروما یئتیردی‌لر.
***
 آمما  اونون یانیندا کوراوغلو حاققیندا چوخ اویان - بویان دانیشمامیشدی‌لار اؤز آرالاریندا دئدی‌لر:
ماحمود پاشا دئدی:
دارا دوشوبسن کوراوغلو
 گلر منی تاپار.
مطلبه گلمیشم مطلب وئرمه‌سین
نیگار خانیم قیرخ اینجه قیز باشیندا کوراوغلو ایله باغدان چیخیب قیرآتین یانینا گلدی.
‌ عاشیق جنون بو سؤزو آغزیندان چیخان کیمی هر یاندان دئدی‌لر:
سؤزلریم پیکانلی اوخدور
هوققا یاریم ناللارینان
اؤلر عجم اوغلو گئتمه‌ز بو یئردن
‌ اؤزو عرب آتین باشینی چئویردی، قیلینجی چکدی، قوشونا جومدو، قوشون قیرماغا باشلادی.
 هارادان گلیب هارایا گئدیرسن؟
کَل قوشوب کوتان اکمه‌ین
سؤیله مؤمینه‌دن نه خبریم وار
***
‌ قصاب علی گؤردو کوراوغلویا چاتیب گؤرک نه دئدی:
های وورسام شهری بوشلانیر
- کیمین اؤزونه گومانی گلیر آیاغا دورسون، آلسین بو ایچکینی ایچسین، گئتسین کوراوغلونون قیرآتینی گتیرسین.
***
قول دئییبن حبشیده ساتارلار
تئللی خانیم کیمی گؤزل آلماسا
اللی آتمیش آتلی ایله
 کوراوغلونو هله‌لیک اؤلدورمه، زندانا سالدیر.
دوشوب اوتوز ایکی دیشی
قیللام قوشونون خاک پایین کیمی
ایگید گرک یار سئومه‌یه
- وزیر کوراوغلو قیزیم مؤمینه‌نی ایسته‌ییر، بو باره‌ده فیکرین نه‌دیر؟
 او داغدا آزاد یاشادیغینا افتخار ائده‌رک، دئییر:
***
 توی ماحمود پاشانین عمارتینده اولوردو.
قوجا علی دئدی:
***
نه اوزون نه گوده بیر قرار اولا
***
گؤردون کی مطلبین باشا وارمادی
 اوجا بویو، ائنلی کورکلیدی، بیغلاری بورولوب قولاق‌لارین دالیندان کئچیب، سیر- صفتیندن یاغی تؤکولور، زهمیندن اوزونه باخماق اولمور.
کوراوغلو دئدی:
 او کی وار تهمت ائیله‌دیلر.
 نیگار خانیم اوجا بویلو، ائنلی کورکلی، یاراقلی - یاراشیقلی، بئلین‌ده سازلی کوراوغلونو گؤروب سلامینی‌دا آلمادی.
سرخوش سرخوش یئریر مولا
اینانما کی ائله سؤنم من
- چنلی بئل‌ده قوچ کوراوغلونو تانییرسان؟
 باشینداکی آتلی‌لار قورد اوغلونو توتسون‌لار.
 سازی اله آلیب بئله دئدی:
***
قوی آپاریم من ائیوازی
آسلان‌دا یالقیز اولماسین
‌ گئجه واختی اونلار بیر بیرینی تانیمادی‌لار.
نیگار خانیمین سؤزلریندن کوراوغلودا غملندی.
- بئله ائرکک ظارافات ائلمه.
 سکه‌لرینی آپاریب یئنه کوراوغلونون اوستونه آتیب دئدی:
قولاج قولون گیریب شش‌پر آتاندا
تئللی خانیم گؤروب دمیرچی اوغلو گئتمک ایسته‌میر، گؤتوروب گؤرک نه دئدی:
کئچل حمزه دئدی:
 روم اهلینه حکم ائله‌دی، کوراوغلونون یولو اوسته قویو قازیب اوستونو اؤرتدو‌لر، کوراوغلو قیلینج وورا وورا قوشونو داغیدیب قیرآت اولان طرفه گئدیردی کی بیردن قویویا دوشوب قوشون هر یاندان تؤکولوب کوراوغلونون قوللارینی باغلادیلار.
حمزه اینجیتمه قیرآتی
 کوراوغلو اونا باخماغی کئچل حمزه‌یه تاپشیردی.
***
‌ کوراوغلو الین‌ده ایچکی اوچونجو دفعه تکلیف ائیله‌ینده دمیرچی اوغلو د‌لی حسن ایره‌لی گلیب کوراوغلونون الیندن ایچکینی آلیب ایچیب دئدی:
کئچل حمزه چوخ حؤرمتلنمیشدی.
الیمدن چکرسن حاشا
‌ جعفر پاشا اونو گؤردو، یانینا چاغیریب دئدی:
 کوراوغلو و دلی‌لرینین فئودالیسم ضدینه قیامی، اودلو سلاحلارین یارانماسی ایله آسیادا باشا چاتیر.
 آخشام ایدی، قیرآتی بیر ده‌ییرمانچینین قاپیسینا سوروب، دئدی:
د‌لی‌لر قول قولا باغلایان منم
کوراوغلونون قوچ اوغلو
 علی کیشی افسانه‌وی دنیز آتلارین بالاسی اولان بیر جوت آت ایله اوغلونو گؤتوروب حسن خانین ماحالیندان کؤچوب گئدیرلر.
آنامدان آیریلدیم من گلدیم بئله
تئللی خانیم دئدی:
 قوجا علی دئدی:
عالمی بوروین سؤنمز آلودور
حسن خان ایلخیچیسی علینی یانینا چاغیریب دئدی:
 -بس سن کیمسن؟
‌ چنلی بئله یاخینلاشمیشدی‌لار.
سازی آلدی کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
 منی آز مذممت ائیله‌ین.
 بو زامان کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
سویو چوخ سرد اولا ایرنگی قارا
 نامه‌نی نوکره وئریب دئدی:
کوراوغلو اوزاق یوللاری کئچیب گلدی چنلی بئله یئتیشیب.
***
- اوغول چوخ یاخشی آت‌دیر یاخشی دؤل.
 قیرآت کوراوغلونو گؤرن کیمی تانیدی.
 طالش حاکیمی ساری‌خان او ماحالین اعتراض دالغالارینی سؤندوره بیلدی.
تزه سؤودا‌گار اولوبسان
وزیرلر، وکیل‌لر دئدی‌لر:
- اوغول قیرآت‌ دا، دورآت ‌دا بؤیودو، سیناقدان ‌دا چیخدی، ایندی حسن خاندان قصاص آلماق واختی چاتیب، چک آتلاری یهرله، مینک حسن خانین اوستونه گئده‌ک.
ائیوازدیر ایگیدلرین گؤزو
- قوچ کوراوغلو اذن وئرسن من گئدیب ارضرومدان تئللی خانیمی گتیره‌رم.
 دوشمنی شیل کوت ائله‌دی بیر طرفدن اؤزونه یول آچیب قوشونون آراسیندان چیخیب.
حسن به‌یم هر یارایا دوزه‌رم
‌ کوراوغلونون خاصیتی ایدی بیر یئره چاتاندا عاشیق پالتاری گئییب گئدردی.
عرب آتی من ایسته‌رم
اوروشان آتلاری شوما سالدی.
 ماحمود پاشانین قیزینی آلیم، بئش گون بو دونیادا کئف چکیم.
د‌لی‌لرین من یان یانا دوزه‌رم
بوراخمام سنی بزیرگان
آیاقلاردا اسن باشلاردا دؤوران
آلا گؤزلو نیگار سنی
 سیزین یئرلردن بیزه بیر صحبت ائله.
اوزون مندن نیه دؤندو
***
کوراوغلو ساغیما حسن قولوما
 کوراوغلو گؤروب قوشون یئتیشیب گؤرک نه دئدی:
محبوبا خانیم، بیزیم یئرده
خانیم‌لار مهترلر د‌لی‌لر نه وار
او قیز مهدی پاشانین قیزی محبوبا خانیم.
‌ بو گلندن به‌ری منیم دؤولتیم گوندن گونه آشیب، داشیر سن کاروانا هجوم ائیله‌ینده اونو صاندیقدا گیزلتدیم کی مالیم دؤولتیم گئتسه‌ده عاشیق جنون اله کئچمه‌سین.
‌ آتینی قارینین تؤیله‌سینده قویوب اؤزو عاشیق پالتاری گئییب، آلتیندان سلاح باغلادی، چینینین اوستوندن بیر ساز کئچیردیب اؤزونو پهلوان میدانینا سالدی.
چنلی بئلین اجتماعی رابطه‌سی عادلانه رابطه‌دیر.
اؤزو تک گئده، تک گئده
عرب آت دئدیگین یئله نسبت‌دیر
جعفر پاشا دئدی:
 ماحمود پاشا آخیردا چاره‌سیز قالیب راضی اولوب.
عجم اوغلو د‌لی چؤودار
- آتا بیر دسته کهر آتلی یئتیردی ها یئتیردی.
آتی وئردین کل اوغلانا
 بیر طرفده اوتوروب کوراوغلونو گؤزله‌ییردی کی ندن دئسه اوندان اوخوسون، هامی‌سی کئف‌ده ایدی.
قورد اوغلو دئدی:
رخصت وئر من گئد‌ر اولدوم
 صاباح آچیلدی.
هانسی داغلارین قاریسان
دوشمن قاباغیندا دایانان ارسن
 ‌گرک داعوا ائله‌یم، قوشون قیرام، قان تؤکم، پاشا اؤلدورم، سنی ائله آپارام.
کوراوغلو دئدی:
 مؤمینه خانیمین نامه‌سینی کوراوغلویا یئتیریب، قاییتدی.
اوزون مندن نیه دؤندو
دمیرچی اوغلونون جاوابیندا گؤرک کوراوغلو نه دئدی:
نیگار چنلی بئل بودور بو
قانین قانلارا قاتارام
- آی قیزلار عاشیغین قایداسیدیر، یار، دیلبر، محبوبا سؤیلر، محبوبا ایستکلی دئمک‌دیر.
گونده موغایات اولوب یوخلا
مین قارغا نئیلر لاچینا
توتوبسان یوکونو اوجا
ده‌ییرمانچی دیلی توتار توتماز دئدی:
قاچ گئت عجم اوغلو قالما بو یئرده
قوی آپاریم من ائیوازی
کوراوغلو سؤزونو تامام ائله‌دی.
باشین گئدر لئشین قالار
اولار ییه‌سینه دیرک قیرآتیم
***
تورکمنه ارلر باش آلار
***
دمیرچی اوغلو حسنین فیکری کوراوغلونون قیرآتینی آپاریب اونو آتین دالینجا گتیرمک ایدی، اونونلا قاباقلاشماق، داعوا ائیله‌ییب اؤز هنرینی کوراوغلویا گؤسترمک ایدی.
دمیرچی اوغلو دردین سنه سؤیله‌سین
کوراوغلو خانیم‌لاری، دلی‌لری ساکت ائله‌ییب دئدی:
‌ قاراواش گلدی دمیرچی اوغلونا دئدی:
محبوبا خانیم بیزیم یئرده
 کوراوغلو آتدان دوشدو، ائیواز قاباغا چخیب گؤرک نه دئدی:
یازا بیلمز قلم سنی
‌ بیر قدر کئچدی دمیرچی اوغلو ساغالیب آیاغا قالخدی.
جعفر پاشانین قوشونونون قیریلانی قیریلدی، قیریلمایان‌لاری‌دا قاچیب داغیلدی.
قدم قویار هر دم هر دم یئریشلر
‌ کوراوغلو گؤوروب دمیرچی اوغلو او قدر یاراق گؤتوروب کی آلتیندا ترپنه بیلمیر، گؤرک نه دئدی:
اووساری الینده آغلاییر ساروان
گئدیب آتاما چاتارام
بوراخمام سنی بزیرگان
 بئللی احمد آغجا قوزودان دوشوب اؤزونو زندانا سالیب، کوراوغلونو داردا گؤروب سازینی گؤتوروب گؤرک نه دئدی:
سن یوسف کنعانی‌سانمی
کوراوغلو میصری قیلینجی بئلینه باغلادی، پولاد قالخانینی چیینینه آسیب، قیرآتین بئلینه قالخیب محبوبا خانیمی ترکینه چکدی.
 آتلی‌لار داوام گتیره بیلمه‌ییب هره‌سی بیر طرفه قاچیب.
نامردلیکله باشا چاتان
چنلی بئلده وار بساطی
 -آی عاشیق هاردان گلیرسن، هارا گئدیرسن، کیمین عاشیقی سان؟
یوز مین بئله فئللریم وار
دمیرچی دئدی:
کوراوغلونون ایشینده نه قدرده نوقصان اولسایدی یئنه نیگار خانیم اوندان اوز دؤندرمزدی.
‌ گؤروب تئللی خانیم قاراواشلاری ایله گولشن باغیندادیر.
 آتا بو قدر یاخشی باخماق الیندن گلدیگینی نیه مندن گیزله‌دیردین؟
- عاشیق روم پاشاسینین قیزی محبوبا خانیم سنی چاغیریر.
خاقانلار باشینا شش‌پر چالدیران
- بس ایندیه کیمی آتامین اولدوغونو مندن نیه گیزله‌دیردین؟
قوللار قاباغیندا گئدن شیرم من!
- بو اییره‌نج کئچل خوندوزو هارادان گتیردین؟
  دمیرچی اوغلو گئجه قارینین ائوینده یاتدی.
وزیر دئدی:
 بیرده زور وئرن‌ده کوره‌یینی یئره گتیردی.
دن دن اولدو داغلادا قار
***
اؤردک ایله قاز بالاسی
مخنت اوستونو بیردن آلدیرار
بئللی احمد بئللی احمد
 -من‌ ده اوغرویام، گلمیشم کوراوغلونون قیرآتینی آپارام.
سئچیب اکین گؤوهری ساخلایان منم
کوراوغلو سیز دئمکده ده‌ییرمانچینین آروادینی ‌دا قصد ائتمیشدی.
سنه قوربان اؤزوم اوغول
سؤودانی سالدی باشیما
یئریم خبر آلسان داغیستانلیام
‌ کوراوغلو یا اؤزو گئدیردی یادا د‌لی‌لرینی گؤندریب اونو گتیردیردی.
اوجاق سؤنر داش اینیلدر
یوز یاغینی بیردن قول قولا چاتان
 ال عمودا آتدی‌لار، عموددان‌دا بیر کار اولمادی.
علی کیشی دئدی:
 کوراوغلو ایکی شاپالاقدا بیر سینی آشی قارا بیغینین آلتیندان ایچری اؤتوروب دئدی:
 کوراوغلو شهردن چوخ آرالانمیشدی گؤردو عثمانلی قوشونو یئتیردی ها یئتیردی، قیرآتین باشینی گئری دؤنده‌ریب قوشون ایله داعوا ائله‌مک ایسته‌دی.
قاچ گئت عجم اوغلو قالما بو یئرده
کؤکسونو سال چارپاز داغلار
عاشیق بیزه تکه تورکمن دئییرلر
‌ کوراوغلونو دا تانییردی.
محبوبا دئدی:
 بو کوراوغلونا هامیسیندان برک اینجیدیردی.
 کوراوغلو بیر قایانین باشیندا دوروب کاروان یولو گؤزله‌ییردی، گؤروب بیر آدام اوز قویوب دوز چنلی بئله گلیر.
 کوراوغلو کئچل حمزه‌نین قوچاقلیغینی گؤروب اونو کَل اوغلان چاغیریردی.
تئللی خانیم عرضین سنه ائله‌سین
قوشون گلیر ایندی سنی توتارلار
‌ دمیرچی اوغلو اه‌ییله‌رک دؤنوب دئدی:
بیر جداسی واردیر باشی قوشا پر
سؤز تامام اولدو.
- اوغول اوروشان باخ گؤر قیرآتین اوستونه ایشیق دوشن یئر یوخدو کی؟
‌ میدانا گلیب گؤردو جعفر پاشا اؤز آداملاری ایله بوردادیر.
جیدالین اؤلچه‌رم آل قوماشینی
***
کوراوغلو دوشوب قیرآتی تؤیله‌ده بنده چکیب، اؤزو‌ده ده‌ییرمانچینین ائوینه گلیب بیر طرف ‌ده اوتوروب.
 کوراوغلو قیرآتی ده‌ییرمانچی نیشان وئرن طرفه سوروب.
عاشیق جنون سازی سینه‌سینه باسیب گؤرک نه دئدی:
 آدی عالمه یاییلار، اونون قدرینی یاخشی بیل، اونو جاندان عزیز ساخلا.
کوراوغلو دئدی:
‌ کوراوغلو عاشیق جنونو ایسته‌دیگی یئرلره گؤند‌ریردی.
آشپاز دئدی:
‌ بیرده قاباقلاشساق الیمدن جان قورتارا بیلمیه‌جکسن.
 کوراوغلونو گؤروب دئدی:
‌ آخشام اولدو یاتیب صاباح قالخیب عرب آتینی چکیب یهرله‌دی مینیب، تئللی خانیمین گولشن باغینا سوروب گلدی.
عاشیق جنونون بو مصلحتینه کوراوغلو، دلی‌لر، خانیم‌لار هامیسی راضی اولدو.
- آپارین عاشیغا ایچکی وئرین ایچسین، یئمک وئرین یئسین.
دورما منله تر ساواشی
سکسن مین آغ توکلو قمر ائرکه‌جه
 گؤردو کوراوغلو ایله قورد اوغلو اوچونجو دفعه‌دیر توتوشورلار.
- آی ننه جعفر پاشانین قیزی تئللی خانیمی آپارماغا گلمیشم.
بو سؤز چیخیب نیگار خانیم دیلیندن
اؤلو نئجه میداندان قاچماز
شاه عباس پایتختی اصفهانا کؤچوردوب فارس دیلینی تورک دیلینه اوستون توتماقلا رسمی دیل اعلان ائتدی.
 -بئله‌ گؤرونور بونو اؤلدوره بیلمیریک.
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
دیلی توتمور بئش کلمه‌نی سؤیله‌سین
ترلان اولان سونا وئرمز گؤلوندن
چونکی اولدون ده‌ییرمانچی
سؤیله قوچ کوراوغلو ندن ملولسان
***
 -بیزلر قوناغی چوخ سئویریک، نیه ائیله‌میرم.
‌ کاروانا هجوم ائله‌دی.
سنه قوربان شیرین جانیم
بوروندوم چؤودار کورکونه
- آی قارداش سن بوردا نئیله‌ییرسن؟
 اوزاق یوللاری کئچیب، داغلار، یاماج‌لار آشیب چنلی بئله گلدی‌لر.
***
- گلیر قوی گلسین.
کوشکونه باتا بیلمه‌ین
هایقیریب میداندا آچسام قول قاناد
- کوراغلو چنلی بئل بودور؟
حمزه اینجیتمه قیرآتی
اوجوزلوقدا مین تومنه ساتیلیر
اه‌یلشمیشدیم اوردا گفتاری کئچدی
عرب پاشا گؤروب قورد اوغلو توتدوغو آت کوراوغلونون قیرآتینین بالاسی‌دیر، دئدی:
عرب آت یالینا یاتماغین گرک
 -ائیواز من دلی‌لرین هر بیریسینی بیر یئرده آتیب گئتسم اوندا منیم باشیمدا آدام قالماز، هامیسی چیخار گئدر، تک قالارام دوشمن اوستومه آیاق آلار.
سلطنت صاحبی اوللام انشاللاه
اولماز بئله شیرین کلام
- نیه ائیله‌میرم؟
قوجا علی دئدی:
 کوراوغلو ایله، د‌لی‌لرله گؤروشوب.
داعوا ائتدیم اوخلارینان
کوراوغلو دئییلن ایگید منم من
ائلین قدرینی نه بیلر
- آتا بیر دسته قارا آتلی یئتیردی ها یئتیردی.
- عاشیق گلیشین هارادان دی؟
 بزیرگان‌لار قاچیب یاخیندا‌کی شهرین پاشاسی جعفر پاشایا شکایت ائله‌دی‌لر.
چنلی بئلدن سنی دئییب گلمیشم
وورار داغی داشی الر کوراوغلو
 آتانین دوشمنی چوخ‌دور، سنی اؤلدوررلر، منی گؤزو یولدا قویما.
نامرد قویا بیلمز یئره بئلینی
 قارا آتلیلاردا آتلارینی اونلارین دالینجا سوردولر قارا تیکانلیغا.
***
 قیزغین داعوا ایدی کوراوغلو عمود ووروردو، جدا اوینادیردی، شش‌پر آتیردی.
 ایندی بیر کئچل گئده گلیب بوردان آت آپاردی.
‌ ائیواز آز واختدا چنلی بئل‌ده کوراوغلونون، نیگارین، بوتون د‌لی‌لرین حؤرمتینی قازانیب، شؤهرتی هر طرفه یاییلیب کوراوغلونون بیر ایگید آرخاسی‌دا آرتیب.
نئجه یادا سالان یوخدور
قوماشینا بولاشدیغیم
کوراوغلو آیاقدان گئییندی، باشدان قیفیللاندی، باشدان گئییندی آیاقدان قیفیللاندی، میصری قیلینج باغلاییب قالخان آسدی، عمود گؤتوروب، دؤیوش لباسین اوستوندن بللی اولماسین دئیه، بیر کورک گئیدی.
کوراوغلو التماس ائیلر
 بئله بیر سیاسی - اجتماعی چاخناشمادا ایدی کی، هنری ژانرلار چیچکلندی.
 قورد اوغلودا قیلینج چکیب اونا هجوم ائله‌دی.
***
قوی آپاریم من ائیوازی
خودکار قیزی گؤزل یاریم
ارضروم دئدیگین گوله نسبت‌دیر
بیرده گؤزوم گؤرور مولا
 -آی عاشیق کوراوغلونو چوخ ووروب توتان، آسیب کسن سؤیله‌ییرلر، بیر اونون شجاعتیندن، ایگیدلیگیندن سؤیله، قولاق آساق.
‌ گولدولر، اوینادی‌لار، عاشیق اوخودو، داماق‌لار دورولوب، کئفلر آچیلیب.
- آی اوغول سن تک بیر اوغلانسان، عثمانلی قوشونون ایچینده نیگاری نئجه چیخاریب آپارا بیلرسن؟
شیرین جانین سنه قوربان ائیله‌سین
 سازینی گؤتوروب گؤرک نیگار خانیمین کؤنلونو نئجه آلدی:
 کوراوغلو نیگار خانیمین گؤزللیگینین تعریفینی ائشیتمیشدی، قیز آلماق ایسته‌ییردی.
قورد اوغلو دئدی:
بالین قدرینی نه بیلر
***
ائیوازی پیشواز ائله‌یین
 قیرآتین خاصیتیندن، نشانیندان سؤیله قولاق آساق.
- یول‌لاردا اولمایا دئیه‌سن من کوراوغلونون اوغلویام.
 تکجه کوراوغلویا یئددی باتمان دویو پلو، یئددی قویون شاققاسی، یئددی تولوق ایچکی حاضرلاییب، یئدی‌لر، ایچدی‌لر.
 دورآتی قامچی‌لاییب اؤزونو تئز قیرخ ده‌ییرمانلارین بیرینین قاپیسینا سالیب، دوشوب آتی ده‌ییرمانین قاپیسینداکی دیره‌یه باغلاییب، تله‌سیک دئدی:
وئرمه‌رم ائیوازی سنه
- آی اوغول دئه گؤروم سن کیمسن، هاردان گلیب هارا گئدیرسن؟
 خانیم‌لاردا بیر یاندان کوراوغلویا مذممت ائیله‌دی‌لر.
 سینه‌سینه چیخیب میصری قیلینجینی چکدی کی باشینی کسسین.
- کوراوغلو سنین ایگیدلیک تعریفینی ائشیدیم.
کوراوغلو دئدی:
سیغار وئریب میصری قیلینج توولایام
 او هر زامان اؤز خالقینین آزادلیغی اوچون چالیشیر.
 بزیرگانلار الیمیزدن زارا گلمیشدی، کاروانلار کئچه بیلمزدی.
قوجا علی همیشه‌کی سسی ایله دئدی:
بولوت اوللام چنلی بئله یاغارام
کوراوغلو بیر سؤز دئمه‌دی، بیر قدر یول گئتدی‌لر.
قاری دوشمن قاباغیندا اولار مات
بئلینده میصری قیلینجی
آغیر آلایلار بوشالتدین
باشینا دؤندویوم آی قوچ کوراوغلو
 ایسته‌دیگیم کیمی منی سئویندیردی.
آلایلار باشلانار تر ساواشیندا
اه‌یری قیلینج الده دوشمن قوولایام
‌ ساغدان ووردو سولدان چیخدی.
 ائیواز کوراوغلونون بیغلارینی ائشیب، قولاغینین دالیندا بوردو.
اسره‌ییب چیخان مئشه‌دن
- هارالیسان؟
تئللی خانیم دئدی:
بو زندانی داغیتماغا
‌ تئللی خانیمی دمیرچی اوغلونا آلدی.
نه ائله‌رسن مندن سؤز خبر آلیب
جاهللرین باغرین ازرسن
- آی کوراوغلو ایگید باسدیغینی کسمز بو دفعه آتامی منه باغیشلا.
دوشمن قاباغیندا ییغینی بورا
 بیر گون علی دئدی:
 محبوبا خانیم دئدی:
دؤنوب بوینوندان آشدیغیم
 کوراوغلو دئدی:
یاغی آمان چکیر جومرد الیندن،
گونلرین بیر گونو کوراوغلونون عاشیقی، عاشیق جنون ارزرومدا جعفر پاشانین مجلسین‌ده اوخویوردو.
ائیواز دئدی:
 سؤیله گؤرک روم ائلینده سئودیگین گؤز‌لین آدی نه‌دیر، کیمین قیزیدیر؟
هانسی باغلارین باریسان
دمیرچی اوغلونو ها دانلاییب، حسن باشا دوشمه‌دی، بیر کوتان زنجیری گؤتوردو بئلینه باغلادی، چنلی بئله یولا دوشوب گئجه‌لرین بیرینده اؤزونو چنلی بئله چاتدیردی .
 او کی پاشالاردان خانلاردان تاراجا گئدیر هامینین اختیارینا وئریلیر.
گؤز‌للر نسا تک ‌گرک
محنت اولوب‌دور قاباغیمدا خار
تئللی خانیم سنه پئشکاش
 حسن خان دوستو پاشایا یاخشی قوناقلیق ائله‌دی، کئفینی، حالینی سوروشدو.
کوراوغلو دئدی:
 علی اورانین نه‌ جور چؤل اولدوغونو سوروشدو.
آلما گؤزلوم، قیز بیرچکلیم، قیرآت گل
میدانا گیرنده اسره‌میش ببیر نر
میصری قیلینج قیندان چیخسا
کوراوغلو یهردن آشیریلدی.
 گؤردو دورآت سینیخیب‌دی، دئدی:
جانیم اوغول گؤزوم اوغول
نه درد اولسا منی تاپار
قاری گلیر بره یاووق
قافله‌لر بوش قویدوغوم
 مؤمینه خانیم کوراوغلونون آدینی، ایگیدلیک تعریفینی ائشیتمیشدی، آنجاق اؤزونو گؤرمه‌میشدی.
***
قیرآتا خلعت بیچینده
 بیر گون کوراوغلو تؤیله‌یه گلمیشدی.
سینه‌نه چکمه‌میش داغی
- گل اؤزونو بوش یئره اینجیتمه، کیم اولدوغونو نشان وئر.
 نه ائشیتدین؟
حسن دئدی:
 -کوراوغلو یئنه دینج اوتورمور، تاجرلری سویور، کاروان‌لارینی تالان ائله‌ییر، پاشالارا، به‌ی‌لره، خانلارا قان اوددورور.
***
***‌
***
 یوللاردا گؤرونمز اولموشدو.
عاشیق جنون سازلا دئدیگی کیمی سؤزله‌ده احوالاتی باشدان آیاغا کوراوغلویا نقل ائله‌دی.
***
کوراوغلو اول منی گؤتوروب قاچمایایدین، ایندی کی آپاریرسان قاییتما، سور آپار گئت!
د‌لی‌لرین جاوابیندا آلدی کوراوغلو گؤرک نه دئدی:
 قیرآتدان توتموش کهر آتین بیر بالاسی اولموشدو.
 -ایندی گل آتا مین گئدک.
 بونو سالامات بوراخماق اولماز.
دوشمن قانین یئره جالایان منم
دوروشو بنزر ترلانا
 علی کیشی اوغلوندان گلدیکلری یئری خبر آلدی.
‌ کوراوغلونون گؤزلری قیزیل قوش کهلیگی آلان کیمی ائیوازی چوخدان آلمیشدی.
***
- عاشیق جنون بورادان چوخدان گئدیبسن سؤیله گؤرک نه گؤردون، نه ائشیتدین؟
غربت ائلده باغریم بیشیب
دمیر پولاد قانی اولسا
وئردین یئددیلر خراجی
کهلن مینیب چیخار اولسام یولوما
***
قوجا علی دئدی:
 عاشیق جنون کوراوغلویا یاردیم اولوب اونون بؤیوک، خالق سئور فکرلرینی یاییر.
- من اوندان اؤترو حئیفله‌نمیرم، اونا یانیرام کی سن قیرآتی آپاریب ساخلایان دئییلسن.
مخنت قدین اه‌یمه‌یه
 او بوتون چنلی بئله گلمک ایسته‌ین دلی‌لره یول گؤستریر.
بنادان گؤز‌ل اولمایان
 خانیم‌لارین اونون اوزونه باخماماسی، دلی‌لرین سلام وئرمه‌مه‌سی بیر یانا دورسون، اونلارین تهمتلی سؤزلری کوراوغلویا داغدان آغیر گلدی، کؤنلو ملول اولوب آلدی سازی الینه گؤرک نه دئدی:
 بو قیز کیم اولسون؟
 قیرآت قارا تیکانلیغی یاریب چیخدی، سوزوب ایلخینین یانیندا دایاندی.
قددیر چنلی بئلین باشی
پاشانین سؤزو حسن خانا آغیر گلدی.
‌ او واختا قدر کوراوغلو تؤیله‌دن چیخیب گلدی.
 بئللی احمد روما چاتاندا گئجه ایدی، هامی یاتمیشدی.
غیظه گلیب هردن نعره ووراندا
کوراوغلو قایناییب جوشا
دلیلر گلدی باشیما
ارییه‌ر قالماز اوره‌ییم
 اونون بؤیوک خیصلتی بودور کی میلّتینین قدرتینه ایمانی وار بو اساسدا باشقا بیر یئرده دئییر:
ائلین قدرینی نه بیلر
***‌
- کیم کوراوغلونون خاطرینی ایسته‌یر آل‌سین ایچکینی ایچسین، گئتسین ارضرومدان جعفر پاشانین قیزی تئللی خانیمی گتیرسین.
‌ بیر گون توقات پاشاسی ماحمود پاشانین تاجرلری قافیله قاتیرلا اورادان کئچیردی.
بیر گؤزه‌لین ایلقارینا گلمیشم
وئرمه‌رم ائیوازی سنه
 کوراوغلو چوخدان ایدی کی د‌لی‌لردن خانیم‌لاردان آیریلمیش‌دی.
آل قانی دؤنده‌رک سئله
- چنلی بئللی بیر آتلی گلیب بیزی قیردی داغیتدی کوراوغلونو زنداندان چیخارتدی.
‌ دمیرچی آخیردا کوراوغلونون قیرآتی اوچون بیر ایفچین‌ده نال سئچیب آتی ناللاماغا باشلاییب.
اوچ گؤزله توخودایدیم چولونو
قیرآتین اوستونه دل تنگ اولان
گزه - گزه گلدیم بو چنلی بئله
- قارداش بونلارین ایچینده آرپا وار؟
 گئدر کوراوغلویا خبر وئرر، د‌لی خینزیر اوغلو گلر توقاتی بیزه دار ائلر.
ال وئر بوردا سنله سؤودا
 ده‌ییرمانچینین آروادی کوراوغلویا چؤر‌ک گتیریب، یئمکدن سونرا صحبت دوشوب قوجا ده‌ییرمانچی دئدی:
کوراوغلویام آت مینمیشم
 ایندی اونلاری بیر - بیر برکه، بوشا سالماق، سیناقدان چیخارتماق لازیم‌دیر.
***
کوراوغلو دئدی:
قیرآتیم گلدی جولانا
قورد اوغلو اوردان باباسینین یانینا گلیب دئدی:
شیغییب قیرآتین ترکینه چکر
 او خالقین آزادلیغی اوچون، انسان شرافتی اوچون دؤیوشور.
- سن کی قیرآتی بئله تعریف‌له‌دین، گئد‌ک اونو گؤروم.
- عاشیق یاخشی اوخویورسان آمما ائله بیل‌کی، باغیریرسان سسین قولاق‌لاریمزی د‌لیر.
‌ چنلی بئلده مجلس، بیر یاخشی توی قوردوردو.
 آش قابلارینی قاباغینا چکیب بیر اوتوروما یئددیسینی آشیردی.
کئچل حمزه چنلی بئلده دورآتا باخاندا قیرآتین ‌دا یان یوره‌سینه هرله‌نیب اؤزونه اؤیرنمیشدی.
‌ باشیندان یایلیغینی آچیب کوراوغلونون آیاغینین آلتینا آتدی، دئدی:
ملیک‌سانمی، انسان‌سانمی
‌ نئچه گون بوندان قاباق کوراوغلو آتینی ناللاتماغا گلمیشدی، یاخشی الیمه کئچمیشدی، حیف کی تانیمامیشام، الیمدن جان قورتاریب.
- اوغول، بوردا یورد سالماق اولماز، ایلخینین، هامپالارین الیندن دینجه‌له بیلمه‌ریک.
 میخلی بابانین حرکتی یاواش - یاواش گوجلنیب بوتون قاراباغدا، ایروان ماحالیندا یاییلدی.
طاووس‌لار حیران ساچینا
 آذربایجانین گونئی بؤلگه‌لرینده وضعیت داها پیس‌لشمیشدی.
‌ کوراوغلو بیر گئجه یاتمیشدی، یوخودا گؤردو کی بیر دیشی لاخلاییب، آغزینا قان دولوب.
‌ عاشیق جنون کوراوغلونون یانیندا قالدی.
قیرآت دؤشلنمه‌یه پاشا
- آی کوراوغلو مؤمینه‌نی نیه گتیرمه‌دین؟
***
کوراوغلو محبوبا خانیمین تعریفینی ائشیدیب اوره‌یی آتلاندی کؤنلو جوشدو.
***
اونلارین جاوابیندا عاشیق جنون سازینی گؤتوروب گؤرک نه دئدی:
 ایندی اودا کوراوغلودان کوسوب اوز چئویردی.
کوراوغلو دئدی:
چنلی بئله سالام سنی
‌ دمیرچی اوغلو قیرآتین تؤیله‌سنین قاپیسینی قیفیللی گؤروب دامین اوستونه چیخیب، تؤیله‌نین بیر گوشه‌سینی ده‌لیب یئکه بیر یئر آچدی، سونرا اؤز بئلینده کی زنجیری کوراوغلویا وئریب دئدی:
 کوراوغلو نامه‌نین مضمونوندان حالی اولوب او ساعات قیرآتی یهرلتدی.
‌ بیرده قارشیلاشساق الیمدن جان قورتارا بیلمه‌یه‌جکسن.
باغریما سانجیب میللری
‌ عاشیق جنون سازینی گؤرتوروب ایسته‌دی کی یئنه کوراوغلودان اوخوسون.
دؤندررم سئله آپاررام
‌ جعفر پاشانین یانینا بیر آدام گؤنده‌ریب عاشیق جنونون گلیب اونون مجلسین‌ده اوخوماسینا اذن ایسته‌دی.
وئردین قیری آلدین دورو
 چینینه‌ده بیر ساز گئچیرتدی.
 بو طرفدن نیگار خانیمین قاچیریلماسینی قیزلار قاچیب خودکارا خبر وئردی‌لر.
سن تک شهری تالان یوخ‌دیر
***
 سس - کوی قوپدو، اوروشانین حسن خانی اؤلدوردیونو هامی بیلدی.
دوستونو سالار یادینا
‌ قیرآت یئل کیمی گئتدی، قوش کیمی قاناد آچدی، گدیک‌لری کئچدی، نئچه گوندن سونرا گئدیب تکه تورکمنه یئتشدی.
 دوشوب، قیرآتی توتدولار.
‌ بوندان سونرا نیگار دئدی:
- عاشیق سن دئدین کی د‌لی کوراوغلونو تانییرسان، د‌لی به‌یلری قیرآتی‌دا گؤروبسن؟
 شرابچی چیخاندا کوراوغلونون گؤزو توولوقلارا ساتاشدی.
‌ بیر گون کوراوغلو قیرآتی ناللاتماغا گتیریب.
یاخشینی یامانی آرار سئچرلر
 -بو یئرده نیه دایاندین؟
ائیواز دئدی:
***
کلی مخلوقات ییغیلی
 دمیرچی اوغلو عرب آتی تاپدی، مینیب سوردو؛ آخشام چاغی اؤزونو ارزروما یئتیردی.
 ایندی بیز بوردا قالا بیلمه‌ریک، آتلاری چک، منیمده الیمدن توت، گئدک.
 دلی‌لرله، خانیم‌لارلا حلاللاشیب قیرآتی مینیب، تک روما طرف گئتدی آلچاق – اوجا داغلار کئچدی.
گؤتورون لباس، قیلینج، آت
سکسن مین سرکرده مالادا وئرمه
***
شش آتاندا بئش اینیلدر
 بو کیشی کؤمکچی‌لری ایله کندلره بیر - بیر باش چکیر، ظولمون علیهینه تبلیغ ائدیردی.
شاهلار اوسته ووران قوچ کوراوغلودور
قوللارین دالدا چاتامامیش
قوجا دئدی:
ماحمود پاشا کوراوغلونون الیندن چوخدان یانیقلی ایدی، بیر مجلس قوروب وزیرلری، وکیل‌لری، به‌ی‌لری، خانلاری، تاجرلری او مجلسه چاغیریب.
دؤشنمیش پاینداز گؤردوم
بئللی احمد هجوم ایله
عاشیق جنون سؤزونو تامام ائله‌دی.
 اؤکوزون بیرینی کسدی، سویوب، یاریسینی کاباب چکدی.
قیرآت بیر غواص اولایدی
 ایگیدین یا آتینی آپاردی‌لار یا آروادینی ایکیسی‌ده ناموسدان سایلیر.
- اوغول اوروشان منی آت‌لارین یانینا آپار.
باغ بسله‌ییب قیزیل گولون درمه‌سین
‌ آخیردا یورولوب دوروب بو زامان حسن دئدی:
او تئللی خانیمی تاپماغین گرک
دوست یولوندا من‌ ده قولو باغلیام
کسر تؤکر چوخ قانلی باش
جوشدو د‌لی کؤنول جوشدو
 کوراوغلو سون چاغ حسن خاندان آتاسینین انتقامینی آلیر.
هر طرفده دوشمن چوخدو
اؤردک اولوردو قاز ایله
 تویون صاباحی گونو یولو الینه آلیب چنلی بئله طرف گئتدی.
کوراوغلو تکجه اؤکوزلرین اوستوندن چووال‌لاری دوشورتدو ایچری، ده‌ییرمانا آپاریب سونرا دئدی:
‌ کوراوغلونون وعده‌سیندن چوخ کئچمیش‌دی، هله گلیب چیخمامیش‌دی.
ائیواز آتینی سوروب قورد اوغلونون یانینا گلیب، دئدی:
‌ دمیرچی اوغلو حسن باخیردی، اؤز اؤزونه دئدی: 
محبوبا خانیم دئییب چنلی بئلدن گلیرم
***
 آخشام بیر دوزه‌نگاها چاتدیلار.
کوراوغلو راضی اولمادی، اؤزو تک آتلانیب دمیر قاپی دربنده یولا دوشدو.
میدان ایچینده آل قانی
آیاغینین توزو ایله
ترلانلارین تاوارینا گلمیشم
- بو ایکینجی‌دیر بیرده ییخسام اؤلدوره‌جه‌‌یم.
محبوبا خانیم دئدی:
 ماحمود پاشا سؤزونو بیرده دئدی.
 اوچونجو گون یوخودان آییلیب.
 ایلخیچی دورآتین بالدیرلارینی، چه‌چیکلرینی یوخلادی، هئچ بیر یئرینده یارا تاپمادی، آنجاق دال آیاغینین بیرجه تیکان باتدیغی یارانی گؤردو.
خراسان پولادین یاخشی‌سیندان سئچ
آللاها تاپشیردیم سنی
قوجا ده‌ییرمانچینین جاوابیندا آلدی کوراغلو گؤرک نه دئدی:
 کهر آتلیلار شومدا باتیب قالدی.
- کوراوغلو تک گئتدی، سونرا اله کئچر، توتولار، باش‌سیز قالاریق، دالینجا گئتمه‌ک گرک‌دیر.
کوراوغلو چارداقلی چنلی بئلده اه‌یلشمیشدی.
ایگیدلر اوولاغی او چنلی بئل‌ده
 بیردن ده‌ییرمانچینین باشی ده‌ییرمانین یئلله‌نن پرینه توخوندو.
 کوراوغلو ال اوستو سازینی گؤرتوردو، گؤرک نه دئدی:
د‌لی‌لر کوراوغلونو بوحالدا گؤروب یانینا گلدیلر آمما دیندیریب، حالینی سوروشمادیلار.
- بیز سنه دئمه‌دیک تانیمادیغین آداما اعتبار ائدیب آتی اونا تاپپشیرما؟
نامردین داعوادا دؤرد اولار گؤزو
***
میصری قیلینج دمیر قاپی
- چنلی بئل عاشیقیم.
 حکومتینین علیهینه شورشلر باشلامیشدی.
سؤیله قوچ کوراوغلو ندن ملولسان
باشینا من دؤنوم گول اوزلو اوغول
- بو نامه‌نی آپار چنلی بئله قوچ کوراوغلویا وئر.
 دوشمن باشینی ایتیرمیشدی.
 برکدن کیشنه‌دی.
***
چتیندیر مرد میداندان قاچام من
گؤتور بوردان قاچ بیر تهر
 -هانسی نالی به‌ینسن آتینی اونونلا ناللاییم.
 کوراوغلو بوردا داعوا ایله‌مکده اولسون، سنه چنلی بئل‌ده د‌لی‌لردن خبر وئریم.
ازلدن بئله‌یدیم سنسن خانینی
 توقات پاشا، بگ، خان، تاجر قوناق‌لارلا دولو ایدی.
‌ یولون قیراغیندا بیر سارای وار ایدی دمیرچی اوغلو تئللی خانیمی گتیریب او سارای‌دا قویدو، آغزینادا بیر داش قویوب.
کوراوغلو دئدی:
***
‌ سؤیله اونو نئجه گؤره بیله‌رم؟
پاشالاردان قورخوم یوخ‌دور
***
 صاباح جمعه گونودور نیگار خانیم باشیندا قیرخ اینجه قیز، گوللو باغا گزمه‌یه چیخاجاق.
 -آی عاشیق هارالیسان؟
***
- بابا ایلخیدان بو آتی توتدوم، خوشونا گلیر؟
چشته‌لییه بیر جوت تویوق
دولاندی قیش گلدی بهار
- نامه‌م چاتیب کوراوغلودور منی آپارماغا گلیب.
حسن دئدی:
بوگون بیر ار امدادینا
قیرآتدیر منیم دیره‌ییم
‌ د‌لی‌لرین هامیسی کئف مجلسین‌ده کوراوغلونون یانیندا ایدی.
بیزیم تکه‌نین بگ‌لری
دوشمنین الینده قویا بیلمرم
***
***
***
بیر قیلینجا یئتمیش یئددی باش کسر
سؤیله کوراوغلودان منه بیر خبر
 محبوبا خانیم اونا دئدی:
 -بلی اؤزو‌دور کی وار.
یوخسوللوق ایگیده یامان آد اولور
 ایندی بوخبر اطرافا یاییلاجاق، بوندان سونرا دوشمن‌لر اوستوموزه آیاق آچاجاق، اؤزون اؤز الین ایله ائله ایش ائله‌دین کی عالم ییغیلسا ائده بیلمز، ایندی گئت گؤرک دورآتی هاردان تاپاجاقسان، نئجه گتیره‌جک‌سن.
کوراوغلو دئدی:
 بو زامان پاشا حکم ائله‌ییب بئش یوزده قوشون گلیب، کوراوغلو قوشونون چوخ اولماسیندان قورخموردو، مردانه قیلینج ووروردو.
قوزغون قونار یاغیلارین لئشینه
 یابی ائله کؤکلمیشدی کی دریسینه سیغمیردی.
جمعه گونو ایستامبولون شهرینده
 اونلار ائله بیلیردی کی بو دوغرودان دا عاشیقدیر.
وئرمرم چینه ماچینا
- هارا چیخیم؟
قیرخ اینجه قیز وار باشیندا
چؤل‌لرده اؤردک قاز گؤردوم
کوراوغلو سازلا دئدیگی کیمی سؤزله‌ده دئییب:
سنی زورلا خودکاردان
سینه‌مه چکیلدی دویون
 اوروشان، قوجا علی آتلاری داشلیق‌لاری قالخیب گئتدیلر، داها اونلارین داللارینجا گلن اولمادی.
 سور آتی گئدک ایندی قوشون گلیب چاتار، منی‌ده، سنی‌ده اؤلدورر.
 آخشام دوشدویوندن ده‌ییرمانا گلن اولمادی، کوراوغلو آج سوسوز یاتیب صاباح آچیلدی.
 بیر قدر گئتمیشدی‌لر کی بیرده اوروشان قیرآتین باشینی چکدی، دؤنوب، آرخایا باخیب گؤردو بیر دسته کهر آتلی قوشون ایلدیریم کیمی داللارینجا گلیر؛ دئدی:
مؤمنیه خانیم نامه‌نی تامام ایله‌دی.
سودان ‌دا موبارک اولسون
نیگار فراغینا گلدیم ها گلدیم
 اوغلانین بویو - بوخونو، سیر - صفتی، خوی - خاصیتی جوت آتاسی کوراوغلویا اوخشاییردی.
***
عاشیق بیزه تکه تورکمن دئییرلر
سؤزلری تاماما یئتشیب مؤمینه خانیم کوراوغلونون اونا وئردیگی بیلرزیگی گتیریب اوغلونون قولونا باغلاییب دئدی:
نیگار خانیم دئدی:
آرپا وئریب جاندان بدتر بسله‌مک
- من عاشیقم چنلی بئلده‌نم بورا گلمیشم.
قصاب ائیوازی چاغیریب دئدی:
قورد اوغلو دئدی:
پاشاسانمی، سولطان‌سانمی
کوراوغلونون ملول واختی
 کوراوغلو ساغدان ووروردو سولدان چیخیردی، سولدان ووروردو ساغدان چیخیردی.
ارضرومون بازارینا گلمیشم
آنامین یولوندا قولو باغلیام
کوراوغلو دئدی:
- اوغول چنلی بئله یاخینلاشیبسان، بیر آز آت سورسن یئتیررسن.
‌ دمیرچی اوغلو جعفر پاشانین قوشونون ایله اوچ گون، اوچ گئجه داعوا ائله‌دی، چوخ آداملار اؤلدوردو، قوشونو گوجدن سالدی.
***
تئللی خانیم چنلی بئلین آدینی ائشتمیشدی.
 کوراوغلونون کؤنلو آچلیب اوره‌یی جوشوب تئل - تئل اولدو، گؤرک قیرآتینا نه دئدی:
قورد اوغلو باباسیندان ویداعلاشیب آناسینین یانینا گلیب، گؤرک نه دئدی:
وار دلی‌لرین ساواشی
 محبوبا خانیم دئدی:
 بو قیامین توخومو ایلخیچی علی کیشی آدلی آدامین الی ایله اکیلیر.
آلما گؤزلوم، قیز بیرچکلیم، قیرآت گل
***
 قوجا علی بونو بیلیب دئدی:
- حسن خان، انسانا دونیانین هر ناز - نعمتیندن یاخشی اولانی گؤزدور، سن منی اوندان ائله‌دین.
نیگار، کوراوغلو یاریسان
***
- قصاب عمی بیر آدام قات بو قویون‌لاری من ایله کؤمکله‌شیب تپه‌نی آشیرسین، قاییتسین.
قاشلارینی نه قوروبسان
علی دئدی:
 توقات شهرینده دورآتی قیرآتی کیم تانیر؟
***
یئریم خبر آلسان مراد بئللیم
داعوا گونو اولار لافی
‌ قیزیب بیر د‌لی نعره چکدی.
***
***
- آی اوغول من بیر کاسب آدامام، بیر بؤیوک کلفتی بونونلا دولاندیریرام، نیه قیلینج‌لاری قیردین تؤکدون، منیم اوشاق‌لاریمی آج قویدون، بس نه ایسته‌ییرسن، سنه نئجه قیلینج لازیمدیر؟
 احسن سنه چوخ زیرکسن.
اؤلدورور نامردی مرد ساواشیندا
عاشیق بیزه تکه تورکمن دئییرلر
 آش وئر بیر دویونجا ایچییم.
نئچه غروش وئردین اوسته
نیگار خانیم دئدی:
 باشلار کسدی، قوللار قیردی، بدنلر یئره سالدی، مرد مردانا میداندا دایاندی، چوخ ایگیدلیک گؤستردی.
آسلانلار دیشیندن اوولار سالدیران
 باجارسان گئت اوردا نیگاری گؤر، آپارا بیلیرسن آپار.
‌ من کوراوغلونو گؤرموشم اوندان اوخویارام.
قوتاز دوزدوررم چولونا
- آشپاز قارداش بو منیم دیشیمین دیبنده قالدی.
 آذوقه گؤتوروب یولا دوشدو.
***
 حسن خان عمارتدن باییرا چیخدی، هوندور بیر آتین اوستونده گؤزلرینی چیخارتدیردیغی قوجا علینی گؤردو، اوندان بیر آز آرالیدا اوروشانی گؤردو، ائنلی دؤشلو، گئنیش ساغریلی، دولو اورتالی، نر بیچیملی بیر آتین بئلینده.
اوروشان دئدی:
دمیرچی اوغلو دئدی:
 آتینی مینیب عرب پاشانین یانینا گلیب دئدی:
 عاشیق جنون چنلی بئلدن چوخدان چیخمیشدی.
 اوروشان بو زاماندان‌ کوراوغلو، یانی کور کیشینین اوغلو آدلانیر.
کوراوغلو ایله دمیرچی اوغلو قیرآتا ترکله‌شیب چنلی بئله د‌لی‌لرین یانینا قاییتدی‌لار.
‌ د‌لی‌لر باشیندا جمع ایدی‌.
اجتماعی باخیش‌لار
آت ایگیدین قارداشیدیر
 -حکیم دمیرچی اوغلونون یاراسینا یاخشی مرهم ائله ساغالسین سنه خلعت وئره‌جه‌یم.
کوراوغلو زنجیری آلیب تؤیله‌یه دوشوب زنجیری قیرآتین قارنینین دؤشونون آلتیندان کئچیردیب باغلادی.
 د‌لی‌لر گؤزله‌دی‌لر کوراوغلو قاییتمادی، دالینجا آدام گؤندرمه‌لی اولدولار.
هردن عشوه غمزه ساتان
علی دئدی:
 کوراوغلو محبوبا خانیمین یانیندا بیر نئچه گون قالیب.
هارا دوشوبسن کوراوغلو
 نئچه گوندن سونرا خبر آلا - آلا گلیب چنلی بئلی تاپدی.
- اوغول، اوروشان بورا نئجه یئردیر؟
بوراخمام سنی بزیرگان
قوشلار قاناد چالیر شاهلار توک تؤکور
بزیرگان باشی دئدی:
 بس بورانین ده‌ییرمانچسی نئجه اولوب؟
 کوراوغلو قیرآتلا بازاردا گزیردی جماعت اونا آتینا باخیب مات قالمیشدی.
گئدین د‌لی‌لره دئیین
آلا گؤزلو محبوبا خانیم
 کیمسن هارا گئدیرسن؟
وئرمه‌رم ائیوازی سنه
رخصت وئر من گئدر اولدوم
توقاتا سالمیشام تالان
- هئچ زاد اولماز.
‌ کوراوغلو نیگار خانیمی آلاننان سونرا یئنه اؤولادی اولمامیشدی.
- آی اوغول کیمسن؟
***
ایگیدده نر گوجو گرک
بیر آلمادیر ماراقلی هوندور بویولو
ایچیب دویمامیش قانینی
 کوراوغلو گلیب خانیملارلا گؤروشدو.
 کوراوغلو بیر آزدا ایره‌لی یئریدی.
 کوراوغلو بیر الی ایله آشپازین بوغازیندان یاپیشدی، برک سیخدی.
کوراوغلو بیر لحظه‌ده یاددان چیخاتمیر کی نه اوچون محاربه ائدیر، کیم‌دیر نه اوچون دؤیوشور.
 عؤمرمون جاوان چاغلاریندان بو قوجا واختیما کیمی سنه قوللوق ائله‌دیم، قیمت وئرمه‌دین، بیر پاشانین خاطرینه منی کور ائله‌دین هئچ اولماسا بو ایکی آریق قولانی منه وئر.
 منی آز مذمّت ائیله‌یین.
 اونا بو هامیسیندان آغیر گلدی، ده‌ییرمانین قاپیسیندا یئره اوتوروب، سازی آلیب الینه گؤرک نه دئدی:
- چنلی بئللی کوراوغلو بوردا دوستاقدیر، اونا کئشیک چکیریک.
اوروشان قیرآتی بو دفعه مینیب قارا تیکانلیغا سوردو.
کوراوغلو کئچل حمزه‌نی گؤتوروب خانیم‌لارین، د‌لی‌لرین یانینا گلیب.
دؤولت کی وار ال چیرکیدیر
قوی آپاریم من ائیوازی
 قیرآتی مینیب د‌لی‌لرله ساغ‌اوللاشدی، قیرآتی ایلدیریم کیمی سوروب عثمانلی تورپاغینا گئچدی.
بیر قایدیما قالان یوخدور
- دمیرچی اوغلونون یاراسی چوخدور، ساغالماز، بونو بو حالدا چنلی بئله نیه آپاریرسان؟
وئرمه‌رم ائیوازی سنه
 -اوغلوم آتلارین هانسینی مینمک ایسته‌ییرسن، مین گئت.
کوراوغلو پهلوان میدانینا گؤز گزدیردی.
دمیرچی اوغلو اؤز قانینی یالاییب جلادلارین جاوابیندا دئییر:
***
مهدی پاشا حکم ائله‌دی، قوشون گئجه ایله آتلاندی اونلارین دالینجا یئریدی.
 آتینی سوروب آرادان چیخیب چنلی بئله طرف اوز قویدو.
 کوراوغلو تک ایدی، تکلیک کوراوغلویا ال وئریردی، گؤرک نه دئدی:
سکسن مین ارگنه دولادا وئرمه
‌ بیر‌‌ده کوراوغلو دئدی:
- نه چیسن؟
- نیه ائله‌مه‌رم، دوش قال.
دولا پولاد یاراغینا
 قالخیب تزه‌دن توتوشدولار.
قمر اوزلو محبوبا خانیم
***
دمیرچی اوغلو دئدی:
 خانیم‌لار اونون اوزونه باخماسی، د‌لیلرین سلام وئرمه‌مه‌سی بیر یانا، اونلارین تهمتلی سؤزلری کوراوغلونا داغدان آغیر گلدی.
 پاشالار، بگ‌لر اوستوموزه قوشون چکه بیلمزدی.
‌ هر یان گؤروندو.
چنلی بئلده دلی‌لری باشیندا
منی چیخارد چنلی بئله
 بعضی تورک خالقلارینین قایناقلاریندا کوراوغلونو «گوراوغلو» یانی گورون اوغلو، یادا «قوراوغلو» یانی اودون اوغلو آدلاندیریب‌لار.
‌ کوراوغلونون بو سؤزوندن سونرا دمیرچی اوغلو یاراقلارین هر بیرین گؤتوردو قالانینی آتیب.
هرگز گله بیلمز یاغی
- اوندا بوردا نه گزیرسن؟
 دسته کهر آتلاردا آتلارینی اونلارین دالینجا شوما سالدی.
اؤلر عجم اوغلو گئتمه‌ز بو یئردن
کوراوغلو اؤز واختیندا ایگیدلرینه گلین گتیریر.
 آتامین قوشونو چوخدور سن تک‌سن، اونلارلا باجارمازسان داعوا ائیله‌مه.
نامرد مرده گولر اولدو
‌ یوخسا زورلا آپارسا ایللر اوزونو منی ائیوازا حسرت قویار.
نیگار خانیم دئدی:
 یاریسینی یاری بیشمیش یئدی، قارنینی دویدوردو، قالخیب دورآتی مینیب اوزونو چنلی بئله چئویردی.
سکسن مین ایلخیا سکسن مین آتا
 -عاشیق بیر چال اوخو قولاق آساق، کئفیمیز آچیلسین، دمیرچی اوغلو گؤرک نه دئدی:
کوراوغلونون قدرتی میلّتینین قدرتی‌دیر.
شیرین جانین عشق اودونا سالماسا
 پاشانین آداملارینین اون اوچونو اؤلدوردو، ایکیسینی‌ده توتوب کله کله‌یه چاخیب بوراخدی.
اوجا داغ باشیندا یئل کیمی اسر
 تانیمادیغین، بیلمه‌دیگین بیر آداما اعتبار ائیله‌ییب دورآتین بوخوو آچارینی وئریرسن.
‌ کوراوغلو اؤزوده میصری قیلینجی باغلاییب، قالخان آسدی، نیزه گؤتوردو، سیچراییب ترلان قوش کیمی قیرآتین بئلینه قوندو.
 کوراوغلو خانیم‌لارلا، دلی‌لرله حلاللاشیب سیچرادی قیرآتین بئلینه.
آلا گؤزلو محبوبا خانیم
میصری قیلینج باغلامیشام بئلیمه
کوراوغلونون قیرآتینی هر نالچی ناللایا بیلمزدی.
***
***
کوراوغلو ایچری گیریب اوتوروب.
 قورخولو سفرلره، دوشمن اوستونه، قالالار آلماغا همیشه قیرآتی مین گئت.
بیر توتایدیم تویون ائیواز